بارندگی شدید یخچال تاریخی سیرجان و قلعه نرماشیر کرمان را تخریب کرد

آثار و بناهای تاریخی در غیاب اراده لازم برای محافظت در معرض تخریب فزاینده‌اند

بارندگی‌های شدید در هفته‌های اخیر علاوه بر خسارت‌های جانی و مالی، به شمار زیادی از آثار باستانی و تاریخی ایران در مناطق مختلف نیز آسیب زده است. چنانچه در روزهای گذشته از تخریب آثار تاریخی استان‌ سیستان و بلوچستان گزارش‌هایی منتشر شد و روز سه‌شنبه نیز خبر رسید که یخچال تاریخی سیرجان و قلعه نرماشیر در استان کرمان نیز پس از بارش‌های سیل‌آسای روزهای اخیر تخریب شده‌اند.

محسن موحدی، معاون میراث فرهنگی استان کرمان، تخریب بناها و آثار تاریخی در پی بارندگی‌های اخیر را تایید کرد و با سلب مسئولیت از وزارت میراث فرهنگی، تخریب آثار تاریخی را به موقعیت‌ جغرافیایی آن‌ها نسبت داد و گفت: «آثار و بناهای تاریخی استان کرمان در اقلیم کوهستانی و کویری پراکنده‌اند و بیشتر آثاری که در پی بارش‌های اخیر دچار آسیب شدند، مربوط به اقلیم کویری‌اند؛ چرا که بیشترین مصالح به‌کاررفته در بناهای این منطقه خاک و کاهگل است.»

این مقام دولتی درباره اینکه اداره کل میراث فرهنگی کرمان برای نگهداری آثار تاریخی کاهگلی و محافظت از آن‌ها در برابر بلایای طبیعی چه اقدام موثری انجام داده‌ است، هیچ توضیحی نداد ولی گفت که این اداره در حال جمع‌بندی میزان خسارت‌ها در کرمان است تا نتیجه را به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اعلام کند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

موحدی درباره اینکه کدامیک از آثار تاریخی کرمان بیشتر خسارت دیده‌اند، به خبرگزاری ایلنا گفت بخش اسلامی قلعه نرماشیر کاملا فروریخته و گنبد یخچال تاریخی سیرجان نیز تخریب شده است.

معاون میراث فرهنگی استان کرمان تخریب بخش‌هایی از یخچال تاریخی سیرجان را نیز به مالک آن نسبت داد و گفت که این بنای تاریخی سال‌ها قبل بی اخذ مجوز و بدون توجه به تذکرات میراث فرهنگی به‌صورت غیراصولی مرمت شد. او در ادامه ادعا کرد: «حین مرمت یخچال تاریخی سیرجان، امکان مداخله کارشناسان میراث فرهنگی وجود نداشت چرا که هر اقدامی تخریب این اثر تاریخی را بیشتر می‌کرد.»

موحدی وعده داد که آثار تاریخی آسیب‌دیده استان کرمان به‌زودی مرمت می‌شوند. او همچنین اذعان کرد که برخی آثار تاریخی در تملک نهادهای حکومتی از جمله سازمان اوقاف بیشتر آسیب می‌بینند و تخریب می‌شوند.

یخدان‌های دوقلوی سیرجان که بارندگی‌های روزهای اخیر به آن‌ها آسیب زده است، در سال ۱۲۷۵ هجری با هدف تامین یخ موردنیاز مردم محلی ساخته شدند و به شکل دو بنای مخروطی‌شکل در چندین طبقه زیر زمین‌اند که فضایی مانند یخچال فراهم کرده‌اند. یخدان‌های سیرجان که به یخدان‌های حاج رشید نیز معروف‌اند، سال ۱۳۸۴ در فهرست میراث ملی ایران ثبت شدند و اکنون از جاذبه‌های مهم گردشگری استان کرمان‌اند.

قلعه باستانی نرماشیر در نزدیکی شهرستان نرماشیر نیز از جاذبه‌های گردشگری استان کرمان است که دوره‌های مختلف تاریخی را بازنمایی می‌کند؛ به‌ طوری‌ که آثار متعددی در محدوده آن وجود دارد؛ از دخمه‌های زرتشتیان گرفته تا مقبره امامزاده‌ها.

از آنجا که این قلعه دیوارهای نفوذناپذیر و برج‌ دیده‌بانی بلند دارد و در ارتفاع ساخته شده است، گمان می‌رود که نخستین کاربری آن نظامی بوده باشد. 

آن‌طور که معاون میراث فرهنگی استان کرمان می‌گوید، یخدان‌های سیرجان و قلعه تاریخی نرماشیر به‌شدت آسیب دیده‌اند و نیاز به مرمت دارند.

طی روزهای اخیر گزارش‌هایی نیز منتشر شد مبنی بر اینکه دست‌کم ۲۰۰ خانه تاریخی در شهر زواره استان اصفهان در پی بارندگی‌های اخیر تخریب شده‌اند و دست‌کم ۱۰ خانه تاریخی مربوط به دوران صفویه و قاجار نیز به‌شدت خسارت دیده‌اند. ویدیویی که از تخریب یک خانه تاریخی در شهر زواره اصفهان به دلیل وقوع سیل در شبکه‌های اجتماعی فراگیر شد، واکنش‌های زیادی در پی داشت.

هم‌زمان، مسئولان میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان خبر دادند که بارندگی‌های اخیر بیش از ۱۸۴ میلیارد ریال به بناها و آثار تاریخی استان آسیب وارد کرده است. این خبر را محمدهادی طهرانی، مدیرکل میراث فرهنگی استان، اعلام کرد و به خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، گفت که بخش زیادی از بناها و آثار تاریخی سیستان و بلوچستان از ۱۵ تا ۹۰ درصد خسارت دیده‌اند.

مسجد تاریخی عبدالقادر در شهرستان نیکشهر، قلعه فیروزآباد راسک، قلعه انوشیروان چابهار، آتشکده کله‌گنگ، بافت تاریخی قلعه نو زهک، قلعه کنت سراوان و شماری از مقبره‌ها از جمله آثاری‌اند که خسارت‌های وارده به آن‌ها شدید اعلام شده است.

بیشتر از فرهنگ و هنر