در پی مرگ مشکوک الکسی ناوالنی، منتقد سرسخت ولادیمیر پوتین، رئیس ‌جمهوری روسیه، موج تازه‌ای از بازداشت‌ مخالفان در این کشور آغاز شد.

اسوشیتدپرس به نقل از یک گروه حقوق‌بشری خبر داد که در جریان راهپیمایی‌ها برای ادای احترام به رهبر فقید مخالفان در سراسر روسیه، بیش از ۴۰۰ نفر  بازداشت شده‌اند.

این بزرگ‌ترین موج بازداشت‌های سیاسی در روسیه از سپتامبر ۲۰۲۲ به این سو محسوب می‌شود. در آن مقطع، بیش از ۱۳۰۰ نفر در تظاهرات علیه «بسیج» نیروهای ذخیره برای جنگ روسیه در اوکراین دستگیر شدند.

برای بسیاری از شهروندان روسیه که به آینده‌ای بهتر امید بسته بودند، مرگ ناگهانی ناوالنی ۴۷ ساله ضربه‌ای جبران‌ناشدنی محسوب می‌شود.

الکسی ناوالنی چندی پیش به زندانی در سیبری منتقل شده بود و خبر مرگ ناگهانی او یک ماه پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری روسیه، پرسش‌های زیادی درباره شرایط او در زندان و علت مرگش برانگیخته است. برخی گزارش‌ها مبنی بر وجود نشانه‌هایی از کبودی بر پیکر ناوالنی، گمانه‌زنی از کشته شدن او به‌ دستور ولادیمیر پوتین را تقویت می‌کند.

روزنامه مستقل «نوایا گازتا اروپا» به نقل از یک «امدادگر باتجربه»، کبودی‌های مزبور‌ را ناشی از «تشنج بسیار شدید» دانسته است. به گفته این امدادگر که نامش ذکر نشده است، «معمولا اجساد افرادی که در زندان می‌میرند، مستقیما به اداره پزشکی قانونی منتقل می‌شوند، اما در این مورد، جسد به دلایلی به بیمارستان بالینی منتقل شده است». برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که احتمالا ناوالنی بر اثر ایست قلبی درگذشته است. با این ‌حال، هنوز علت مشخص مرگ اعلام نشده است.

بنا به یادداشتی که مقام‌های روسیه به مادر ناوالنی داده‌اند، او در ساعت ۱۴:۱۷ دقیقه بعدازظهر جمعه به وقت محلی، و بر اثر «سندروم مرگ ناگهانی» درگذشته است.

مسئولان زندان شنبه، ۱۷ فوریه، به وکیل و مادر ناوالنی گفتند که جسد او در سردخانه نگهداری می‌شود و مشخص نیست چه زمانی آن را به خانواده‌اش تحویل خواهند داد. اما در تماس‌های بعدی، مسئولان سردخانه سالکهارد وجود جسد ناوالنی را در آن محل منکر شدند.

جامعه بین‌الملی مرگ مشکوک ناوالنی را محکوم کرده و خواستار تحقیقات مستقل در مورد چگونگی مرگ او شده است. یولیا ناوالنایا، همسر الکسی ناوالنی، از جامعه جهانی خواست که یک‌صدا رژیم ولادیمیر پوتین را مسئول مرگ همسرش بدانند.

‌جو بایدن، رئیس‌ جمهوری ایالات متحده، نیز به صراحت اعلام کرد که «بدون شک» ولادیمیر پوتین «مسئول» مرگ ناوالنی است.

الکسی ناوالنی که سه سال پیش از مسمومیت با گاز اعصاب «نوویچوک» جان سالم به‌در برده بود، در ۲۰۲۱ در بازگشت از سفر درمانی به آلمان، بازداشت و روانه زندان شد. او اوت گذشته به ‌اتهام‌های متعددی، از جمله پایه‌ریزی «تشکلی تندرو» و تامین مالی «فعالیت‌های تندورانه»، به ۱۹ سال حبس محکوم شد. ماه گذشته، پس از نزدیک به سه هفته بی‌خبری وکیل و نزدیکان ناوالنی از شرایط او، گفته شد که او به زندان ویژه مجرمان تبعیدی در سیبری منتقل شده است.

ناوالنی در دوران حبس نیز به مخالفت با سیاست‌های پوتین ادامه داده و حمله روسیه به اوکراین را نیز محکوم کرده بود.