هم‌زمان با آغاز سومین هفته جنگ اسرائیل و حماس، واکنش سران کشورهای مختلف و به‌ويژه کشورهای منطقه در مورد مناقشه‌ای که تاکنون جان هزاران نفر را گرفته است، ادامه دارد.

نشریه گاردین با انتشار گزارشی به این موضوع پرداخت که در میان جدال حماس و اسرائيل، کشورهای همسایه تاکنون چه موضعی اتخاذ کرده و در کدام طرف این جنگ ایستاده‌اند.

مصر: مصر که با اسرائیل و غزه مرز مشترک دارد، مدت‌ها است که روابط پیچیده‌ای با حماس داشته، به‌ویژه به‌دلیل پیدایش این گروه به‌عنوان شاخه‌ای از اخوان‌المسلمین.

در حالی که قاهره یک معاهده صلح رسمی با اسرائیل در سال ۱۹۷۸ در کمپ دیوید امضا کرد، مردم مصر بیشتر طرفدار فلسطین‌اند.

مصر در بسیاری از مواقع در درگیری بین حماس و اسرائیل به‌عنوان یک میانجی و گفتگوکننده عمل ‌کرده است. این کشور مدت‌ها است که در ارتباط با تمایل برخی از راست‌گرایان اسرائیل برای قبول مسئولیت قاهره در غزه محتاط بوده و به‌دلیل ملاحظات سیاسی و امنیتی متعدد پیشنهاد انتقال یک میلیون فلسطینی به مصر را رد می‌کند.

از سوی دیگر، مصر متحد آمریکا است، بنابراین اسرائيل نمی‌خواهد روابط دیپلماتیکش با مصر را قربانی این طرح کند. در نتیجه به نظر می‌رسد که جابه‌جایی فلسطینی‌ها بدون موافقت مصر که با آن مخالفت خواهد کرد، صورت نخواهد گرفت.

اردن: مانند مصر، اردن نیز یک معاهده صلح رسمی با اسرائیل در سال ۱۹۹۴ امضا کرده است. در میان پیچیدگی نگاه اردن به مسائل اسرائیل و فلسطین، بیش از دو میلیون فلسطینی به‌عنوان پناهنده در اردن ثبت‌نام کرده‌اند.

سازمان اوقاف اردن که مسئولیت اداره مسجدالاقصی را بر عهده دارد، ارگانی وابسته به دولت اردن است که عمان را به درگیری‌های اطراف آن محل کشانده است.

رهبران مصر و اردن روز پنجشنبه در دیداری بر موضع مشترک دو کشور در رد حصر جمعی یا کوچاندن و آوارگی مردم نوار غزه تاکید کردند. عبدالفتاح سیسی و ملک عبدالله در مذاکرات دو‌ جانبه‌ خود در پایتخت مصر، خواستار توقف فوری درگیری، حفاظت از غیرنظامیان و ارسال هرچه سریع‌تر کمک‌های بشر‌دوستانه به فلسطینی‌ها شدند.

لبنان: اسرائیل دو درگیری اساسی با همسایه شمالی خود انجام داشته که آخرین آن سال ۲۰۰۶ در جریان جنگ ویرانگر با حزب‌الله، یکی از مهیب‌ترین گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی مستقر در لبنان بود. اسرائیل مدت‌ها است که نگران جنگ دو جبهه‌ای با حماس و حزب‌الله است.

مسائل سیاسی و فروپاشی اقتصادی در لبنان به‌تازگی به عنوان یک عامل محدودکننده برای حزب‌الله عمل کرده است. در حالی که حزب‌الله در دو هفته گذشته اجازه شلیک موشک را به گروه‌های فلسطینی در لبنان داده، هنوز مشخص نیست که آیا در صورت تهاجم زمینی به غزه برای حمله به اسرائیل آماده می‌شود یا صرفا به حامیانش پیام می‌دهد.

نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزب الله لبنان، روز جمعه در تجمعی اعتراضی که با فراخوان حزب‌الله لبنان در حومه بیروت برگزار شده بود، به دفاع از حماس پرداخت و اسرائیل را تهدید کرد. او در مورد ادامه حمله اسرائیل به غزه اعلام کرد که «به وقتش دخالت می‌کنیم». نعیم قاسم در سخنرانی‌اش گفت: «حزب‌الله آماده جنگیدن است و آمادگی کامل داریم. زمانی که وقتش برسد، دخالت می‌کنیم.»

سوریه: از زمان آغاز جنگ در سوریه، اسرائیل تعداد زیادی حمله را در این کشور انجام داده که عمدتا با هدف ضربه زدن به مکان‌های ذخیره تسلیحات ارسالی ایران به حزب‌الله و حماس انجام شده است.

در حالی که به نظر می‌رسد سوریه از تهدید مستقیم اسرائیل در چند سال گذشته تا حدودی عقب‌نشینی کرده، گروه‌های نیابتی ایران مدت‌ها است که در سوریه فعالیت می‌کنند.

یک هفته پیش، اسرائیل به دو فرودگاه اصلی سوریه در دمشق و شهر شمالی حلب حمله موشکی کرد و به باندهای فرود این دو فرودگاه آسیب رساند، اقدامی که شاید با هدف جلوگیری از استفاده از باندها برای تردد نظامی در هفته‌های آینده بوده است.

جمهوری اسلامی ایران: ایران، دشمن دیرینه اسرائیل، معمولا از نیروهای نیابتی برای هدایت مداخلاتش استفاده می‌کند و از این رو، به گروه‌های متحد در خاورمیانه علاقه دارد.

در شرایطی که به نظر می‌رسد ایران از توانایی موشکی برای حمله به اسرائیل برخوردار است، استقرار تجهیزات دریایی ایالات متحده و سایر متحدان غربی در منطقه در روزهای اخیر تلاشی برای منع مداخله ایران محسوب می‌شود.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، که پیش‌تر با حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله لبنان، دیدار کرده بود، در یک نشست خبری با خبرنگاران در بیروت به اسرائیل هشدار داد که تا دیر نشده «جنایت‌های جنگی‌اش» را متوقف کند زیرا «ممکن است تا چند ساعت دیگر دیر شود». امیرعبداللهیان در حاشیه اجلاس فوق‌العاده کمیته اجرایی سازمان همکاری اسلامی نیز از کشورهای اسلامی که با اسرائیل روابط دیپلماتیک دارند، خواست فورا این روابط را قطع و سفیر اسرائیل را از کشورشان اخراج کنند.

عراق: احیای مجدد حمله‌ها به پایگاه‌های آمریکا در عراق در این هفته از طرف گروه‌های هم‌پیمان ایران، نشان‌دهنده یک تنش دوباره است. ایالات متحده در حال حاضر حدود ۲۵۰۰ سرباز در سه پایگاه در عراق به همراه حدود ۱۰۰۰ سرباز از کشورهای دیگر در ائتلاف بین‌المللی مبارزه با داعش دارد.

محمد شیعه السودانی، نخست‌وزیر عراق، روز شنبه در سخنرانی‌اش در نشست قاهره خواستار آتش‌بس فوری شد و گفت که جایی برای فلسطینیان به جز سرزمین آن‌ها وجود ندارد. او تاکید کرد: «این یک جنایت جنگی در مقیاس کامل است که با کشتن افراد غیرمسلح و محاصره اجباری بقیه افراد زنده آغاز شد.»

یمن: حوثی‌های یمن که از طرف ایران حمایت می‌شوند، پیش از این هواپیماهای بدون سرنشین را به عمق عربستان سعودی شلیک کرده‌اند که هدف اصلی آن‌ها تاسیسات نفتی بوده است. اینکه آیا آن‌ها برد یا ظرفیت رسیدن به اسرائیل را دارند یا خیر، سوال مهمی است که این روزها مطرح شده است.

با این حال، به نظر می‌رسد که موشک‌ها و پهپادهای حوثی می‌توانند کشتی‌ها را در خلیج عدن، دریای عرب و دریای سرخ تهدید کنند. رهگیری موشک‌ها و پهپادهای پرتاب‌شده از یمن از طرف یک ناو جنگی آمریکایی در روز پنجشنبه - که سخنگوی پنتاگون گفت «به‌طور بالقوه به سمت اهدافی در اسرائیل شلیک شده است» - خطرات درگیری را افزایش داده است.