هم‌زمان با پایان تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی ایران براساس برجام، ۴۷ کشور جهان در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که مطابق با اختیارات ملی‌شان به ادامه مقابله با فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده تهران، از‌جمله برنامه موشکی و پهپادی این کشور، پایبند می‌مانند.

کشورهای امضاکننده این بیانیه که متن کامل آن در وب‌سایت وزارت امور خارجه آمریکا منتشر شد، تاکید کردند که جمهوری اسلامی با ارائه فناوری موشکی و پهپادی به شرکا و نیروهای نیابتی خود، ثبات بین‌المللی را به خطر می‌اندازد و تنش‌های منطقه‌ای را تشدید می‌کند.

در این بیانیه آمده است: «گسترش سلاح‌های کشتار جمعی و سیستم‌های آن‌ها همچنان تهدیدی جدی برای امنیت بین‌المللی است و در این شرایط، برنامه موشکی جمهوری اسلامی همچنان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای تلاش‌های بین‌المللی منع اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی است.»

کشورهای عضو کنوانسیون منع اشاعه در ادامه نیز درباره اینکه جمهوری اسلامی در حال حاضر «بزرگ‌ترین موجودی موشک‌های بالیستیک در خاورمیانه» را در اختیار دارد، هشدار دادند و آن‌ را تهدیدی برای کشورهای منطقه و فراتر از آن دانستند.

روز هجدهم اکتبر ۲۰۲۳، محدودیت‌های مبتنی بر قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی به پایان رسید. این تحریم‌ها اقدامی بین‌المللی برای محدود کردن برنامه موشک‌های بالیستیک تهران بود.

اینک با پایان این موعد زمانی، کشورهای حامی منع اشاعه تاکید کرده‌اند که قطعنامه شورای امنیت بر این فرض استوار بود که جمهوری اسلامی اقدام‌های لازم را برای ایجاد اعتماد بین‌المللی در جهت صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود انجام می‌دهد، اما این اتفاق نیفتاد.

کشورهای امضاکننده بیانیه به همین دلیل ضروری می‌دانند که همه کشورها اقدام‌هایی را برای مقابله با فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده مرتبط با موشک‌های بالیستیک تهران از طریق همکاری‌های ضد اشاعه ادامه دهند.

امضاکنندگان بیانیه در ادامه نیز چهار راهکار پیشنهادی خود را برای مقابله با فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده جمهوری اسلامی مطرح کردند که «ممانعت از انتقال تجهیزات مرتبط با موشک‌ها و پهپادها به ایران، اتخاذ رویه‌ کارآمد برای تبادل سریع اطلاعات مرتبط در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران، تلاش برای تقویت اقدام‌های قانونی به منظور رسیدگی به مسائل مربوط به موشک‌ها و پهپادهای ایران و اقدامات خاص در حمایت از تلاش‌های بازدارنده مرتبط با برنامه‌های موشکی و پهپاد ایران» از آن جمله است.

کشورهای امضاکننده این بیانیه از همه کشورها نیز خواستند اطمینان حاصل کنند که از اختیارات و توانایی‌های قانونی داخلی کافی برای رسیدگی به برنامه موشکی ایران برخوردارند و در عزم خود برای رسیدگی به فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده موشکی جمهوری اسلامی با جهان متحدند.

ایالات‌ متحده آمریکا، اسرائیل، بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، آرژانتین، استرالیا، اتریش، کانادا، دانمارک، نروژ، پرتغال، سوئد و اوکراین از کشورهایی‌اند که این بیانیه را امضا کرده‌اند.

کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز، روز سه‌شنبه ۱۷ اکتبر (۲۵ مهر)، در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که به‌رغم پایان موعد زمانی تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد در ۱۸ اکتبر (۲۶ مهر)، تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای و موشکی جمهوری اسلامی را حفظ می‌کنند.

توافق هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و قدرت‌های بزرگ در سال ۲۰۱۵ شکل گرفت و بر اساس آن، تهران متعهد شد در ازای رفع تحریم‌های ایالات‌ متحده آمریکا، برنامه هسته‌ای‌اش را محدود کند، اما پس از خروج آمریکا از این توافق، جمهوری اسلامی تعهداتش را زیر پا گذاشت و مشمول تحریم‌های سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا شد.

پیش‌تر سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان هم اعلام کرده بودند که به‌دلیل پایبند نبودن جمهوری اسلامی به تعهداتش، تحریم‌های سازمان ملل متحد را حفظ خواهند کرد. آن‌ها همچنین تاکید کردند که جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۱۹ به تعهداتش در چهارچوب برجام پایبند نبوده و این موضوع از طریق سازوکار حل اختلاف برجام نیز حل‌وفصل نشده است.

ایالات‌ متحده آمریکا نیز پیش‌تر همه نهادها و افرادی را که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تحریم شده بودند دوباره تحریم کرده بود، روز چهارشنبه در اقدامی جدید ۱۱ فرد، هشت نهاد و یک کشتی را که در ایران، هنگ‌کنگ، چین، و ونزوئلا مستقرند و با برنامه پهپادی و موشک‌های بالیستیک ایران ارتباط دارند، تحریم کرد. هم‌زمان آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در بیانیه‌ای گفت که کشورش به مقابله با توسعه و اشاعه تسلیحات ایران متعهد است.