روز سه‌شنبه نوزدهم سپتامبر (۲۸ شهریور) در پی معامله جنجالی دولت بایدن با جمهوری اسلامی بر سر تبادل زندانیان و آزادسازی اموال بلوکه‌شده تهران در سئول، پنج زندانی آمریکایی پس از سال‌ها تحمل حبس در ایران بالاخره به ایالات متحده رسیدند.
به گزارش رویترز، فضای ورود زندانیان آمریکایی به واشنگتن بسیار احساسی بود. فیلم‌های ویدیویی از فرودگاه نشان می‌دهد که آمریکایی‌های بازگشته از ایران، با لبخند و هیجان بسیار زیاد در آغوش خانواده و دوستانشان قرار گرفتند.
سیامک نمازی، ایرانی‌ــ‌آمریکایی ۵۱ ساله، عماد شرقی، ایرانی‌ــ‌آمریکایی ۵۹ ساله، و همچنین مراد طاهباز، ایرانی‌ــ‌آمریکایی‌ــ‌بریتانیایی ۶۷ ساله، از جمله زندانیانی بودند که دوشنبه از ایران خارج شدند. هویت دو زندانی دیگر با تابعیت آمریکایی که گفته می‌شود یکی از آن‌ها زن است، هنوز فاش نشده است و این دو به دلایل شخصی خواسته‌اند ناشناس بمانند.
پس از فرود هواپیمای زندانیان آمریکایی در فرودگاه، بابک نمازی، در حالی که برادرش سیامک را در آغوش گرفته بود، با خوشحالی و ناباوری گفت: «کابوس بالاخره تمام شد.»
سیامک نمازی روز دوشنبه با انتشار بیانیه‌ای از جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، به‌دلیل آزادی خود و چهار شهروند دیگر تمجید کرده بود. او در عین حال خطاب به بایدن نوشت: «از شما می‌خواهم که یک ابتکار جهانی راه‌اندازی کنید که از گروگانگیری جلوگیری کند.»
رئیس‌جمهوری آمریکا نیز روز دوشنبه در بیانیه‌ای از بازگشت این زندانیان به ایالات متحده استقبال کرد و در عین حال دولتش تحریم‌های جدیدی را علیه جمهوری اسلامی اعلام کرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تبادل زندانیان با جمهوری اسلامی در ازای آزادسازی شش میلیارد دلار پول بلوکه‌شده ایران، با انتقادهای زیادی در ایالات متحده مواجه شده است.
این اقدام که هم‌زمان با سفر ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران، به نیویورک انجام می‌شود، از نگاه بسیاری از تحلیلگران به معنای تداوم کوتاه آمدن دولت جو بایدن مقابل جمهوری اسلامی و موفقیت‌آمیز بودن سیاست گروگانگیری نظام اسلامی در تهران دانسته شده است؛ اتفاقی که از نظر جمهوری‌خواهان و دونالد ترامپ، اصلی‌ترین رقیب بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری، «سیاستی احمقانه و تحقیرآمیز» خوانده شده است.
مایکل مک کال، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، گفت که انتقال شش میلیارد دلار می‌تواند ایران را تشویق کند که شهروندان آمریکایی بیشتری را بازداشت کند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا، نیز با انتقاد از این توافق مبادله زندانیان، جو بایدن را احمق نامید و گفت: «من ۵۸ گروگان را از کشورهای مختلف از جمله کره شمالی به خانه برگرداندم بدون آن که پولی بپردازم. رهبر به شدت ناتوان ما، جو بایدن فریبکار، برای پنج نفر شش میلیارد دلار پول داد در حالی که ایران هیچ چیزی نپرداخت.»
در حالی که غرب جمهوری اسلامی را به باج‌خواهی در ازای بازداشت زندانیان دوتابعیتی محکوم می‌کند و از این اقدام به‌عنوان «دیپلماسی گروگانگیری» نام می‌برد، جمهوری اسلامی مدعی است که تبادل زندانیان «اقدامی انسانی» بوده است.
ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران که برای شرکت در مجمع عمومی سالانه سازمان ملل در نیویورک بسر می‌برد، این مبادله را اقدامی انسان‌دوستانه خواند و افزود: «این می‌تواند گامی باشد که بر اساس آن در آینده اقدامات بشردوستانه دیگری انجام شود.»
ایرج مصداقی، نویسنده و تحلیلگر مسائل سیاسی، در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی، تبادل زندانی بین ایران و آمریکا را حاصل توافقات گسترده‌تر بین دولت جو بایدن و جمهوری اسلامی توصیف و تاکید کرد نه تنها ایالات متحده آمریکا بلکه کشورهای اروپایی نیز، همواره سیاست دوپهلویی در مواجهه با اقدام‌های جمهوری اسلامی داشته‌اند.
او همچنین تصریح کرد که توجیه ایالات متحده برای توافق با ایران، حفظ منافع ملی کشور خودش است و کشورهای اروپایی هم همین موضع را مطرح می‌کنند، بنابراین در چهارچوب این توافق‌ها هرگز مسائل حقوق بشری جزو اولویت‌های آن‌ها سر میز مذاکره با حکومت ایران نبوده و نیست.
آزادی زندانیان آمریکایی در شرایطی انجام شد که به گفته مقام‌های دولت بلژیک، در حال حاضر دست‌کم ۲۲ اروپایی، از جمله یک دیپلمات، در ایران زندانی‌اند. رابین رایت در مقاله‌ای در نیویورکر نوشت که آزادی نمازی و چهار آمریکایی دیگر که بخشی از توافق تبادل زندانی در پی دو سال دیپلماسی بود، بی‌تردید نقطه پایان تاکتیکی نخواهد بود که جمهوری اسلامی در بیش از چهار دهه گذشته داشته و حدود صد شهروند آمریکایی را زندانی کرده است.
رایت در ادامه نوشت که دولت بایدن امیدوار است تبادل زندانیان گشایش‌های دیپلماتیک دیگری ایجاد کند، به‌خصوص در زمینه برنامه هسته‌ای ایران. این در حالی است که به گفته کلسی دیونپورت، رئیس بخش سیاست منع گسترش سلاح در موسسه کنترل تسلیحات، ایران غنی‌سازی اورانیوم را به بیش از ۶۰ درصد رسانده است و اگر تصمیم بگیرد بمب بسازد، می‌تواند از آن برای ساخت سه سلاح هسته‌ای استفاده کند.
