شهروز همتی، رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی در ایران، روز دوشنبه دوم مرداد از افزایش چندبرابری نرخ ارز در ایران طی یک سال اخیر که به تورم شدید قیمت تجهیزات آزمایشگاهی منجر شد، گلایه کرد و گفت: «برخی آزمایش‌های تخصصی و فوق‌تخصصی تا چهار یا پنج سال قبل در ایران به‌راحتی انجام می‌شد و ما از ارسال نمونه به خارج برای آزمایش‌های خاص بی‌نیاز بودیم و حتی تجهیزات پیشرفته‌ای را هم وارد کرده بودیم، اما اکنون کیت‌ همین آزمایش‌ها وارد نمی‌شود. برخی از این اقلام نیز با ارز آزاد وارد می‌شوند که خرید کیت و انجام دادن تست با ارز آزاد هزینه‌اش از تعرفه آزمایش بیشتر می‌شود. چون راهکار مناسبی در این خصوص اندیشیده نشده و آزمایشگاه‌ها نمی‌توانند بیشتر از تعرفه موجود از بیمار یا بیمه‌ها هزینه بگیرند، در نتیجه اکنون این آزمایش‌ها انجام نمی‌شوند و بالطبع واردکنندگان نیز کیت‌های تخصصی را وارد نمی‌کنند.»

مشکلات مالی حکومت جمهوری اسلامی و وضعیت اقتصادی بحرانی در ایران که از زمان اعمال تحریم‌های جدید غرب و اروپا در دولت حسن روحانی تشدید شد، اکنون به اوج رسیده و هم‌زمان با گسترده‌تر شدن فقر و بیکاری در ایران، دولت ابراهیم رئیسی حالا از تامین هزینه اقلام حیاتی مانند دارو و اقلام پزشکی نیز ناتوان است. اما رهبر جمهوری اسلامی در این شرایط هم حاضر نیست سیاست‌های خارجی خود را تغییر دهد و با آمریکا و اروپا از در آشتی درآید.

پیش از این محمدعلی بندپی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، دهم تیرماه در خصوص تبدیل شدن مشکلات حوزه دارو در ایران به یک «بحران بزرگ»، هشدار داده و اعلام کرده بود که تعداد داروهای کمیاب در ایران، اکنون به بیش از ۲۰۰ قلم رسیده است.

شماری از خانواده‌های مبتلایان به بیماری هموفیلی روز دوشنبه ۲ مرداد، برای چندمین‌ بار پیاپی در ماه‌های اخیر، مقابل ساختمان وزارت بهداشت در تهران تجمع اعتراضی برگزار کردند و ضمن سر دادن شعار«حیدر محمدی استعفا،‌ استعفا» کناره‌گیری رئیس سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت و تسهیل دسترسی و تامین داروهای موردنیاز بیماران هموفیلی را خواستار شدند.

شهروز همتی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا و در توصیف مهم‌ترین معضلات آزمایشگاه‌ها و کارشناسان علوم آزمایشگاهی، گفت: «در سال‌های اخیر با توجه به تحریم‌ها و بالا رفتن قیمت ارز و نبود نظارت دقیق بر عملکرد توزیع‌کنندگان و واردکنندگان کیت‌ها و دستگاه‌های تشخیصی، برای آزمایشگاه‌های کشور در بخش‌های دولتی و خصوصی به منظور تهیه کیت‌ها به‌ویژه کیت‌هایی که داخل ایران تولید نمی‌شوند، مشکلات فراوانی ایجاد شد. تست‌هایی که در سال‌های گذشته به‌سادگی و در عرض چند روز با آن به بیمار جوابدهی می‌شد، امروز انجام نمی‌شوند یا با تاخیرند و این مشکلات خدمت‌رسانی مطلوب به مردم را با مشکل مواجه کرده است.»

رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی افزود: «ببینید به یک آزمایشگاه با صدها مورد مصرفی از جمله کیت و دستگاه‌ها، لوازم یک‌بارمصرف آزمایشگاهی و حتی لوازم‌التحریر و غیره، با یک بار افزایش قیمت ارز چه ضربه‌ای از نظر مالی وارد می‌شود؛ چه رسد به اینکه این افزایش روزانه یا هفتگی ادامه داشته باشد. آزمایشگاه‌ها در تشخیص و پیشگیری از بیماری‌ها، پیگیری روند درمان و مانیتورینگ بیماری‌ها خصوصا سرطان‌ نقش اساسی دارند و بر اساس مستندات، تشخیص تقریبا ۷۰ درصد بیماری‌ها با تست‌های آزمایشگاهی است. حالا فرض کنید وقتی یک کیت که برای مانیتورینگ بیماری خاصی قابل‌استفاده است، وارد نشود یا کیت مشابه داخلی آن کیفیت لازم را نداشته باشد، ممکن است با چه چالش‌هایی روبرو شویم.»

این مقام وزارت بهداشت و درمان در ادامه، به انتقاد از وضعیت پرداختی بیمه‌ها پرداخت و توضیح داد که بیمه‌ها پایه تعرفه را خود در شورای‌عالی بیمه تعیین می‌کنند: «یعنی هم خریدار خدمت‌اند و هم تعرفه را تعیین می‌کنند و چون می‌خواهند پرداخت کمتری داشته باشند، بنابراین تعرفه واقعی را اعلام نمی‌کنند.»

شهروز همتی می‌گوید بیمه‌ها طبق قانون موظف‌اند حداکثر یک ماه پس از دریافت اسناد و مدارک آزمایشگاه‌ها برای پرداخت معوقاتشان اقدام کنند اما برخی بیمه‌ها هفت تا هشت ماه دیرکرد در پرداخت دارند که در سال‌های گذشته به ۱۲ تا ۱۳ ماه هم رسیده است.

دوازدهم خردادماه امسال، یونس عرب، مدیرعامل انجمن بیماران مبتلا به تالاسمی، از افزایش ۱۱ برابری قیمت داروهای تالاسمی طی سال‌های اخیر خبر داد و گفت که حذف ارز ترجیحی دارو و اجرای طرح دارویار به بیماران تالاسمی آسیب زده است.

مسئولان وزارت بهداشت هم‌زمان با اجرای طرح دارویار، وعده داده بودند که سهم پرداختی از جیب بیماران افزایش نمی‌یابد و از طریق شرکت‌های بیمه‌گر به آنان پرداخت می‌شود اما مدیرعامل انجمن تالاسمی با انتقاد از تناقض‌گویی مسئولان دولتی خبر داد که سهم پرداختی از جیب بیماران نه‌تنها کنترل نشد، بلکه طی یک سال پنج برابر افزایش یافت؛ «زیرا برای شرکت‌های تولیدی داخلی، امکان تامین منابع ریالی آن هم با افزایش قیمت یک‌شبه دلار، وجود نداشت.»

از سوی دیگر اردیبهشت‌ماه امسال، محمدمیرزابیگی رئیس سازمان نظام پرستاری ایران، تاکید کرد که پس از افتتاح بیمارستان‌های بزرگ، نیاز به جذب نیروی پرستاری در ایران بیشتر شده اما به دلیل اجرا نشدن قانون تعرفه‌گذاری برای پرستاران، وزارت بهداشت با کمبود بیش از ۱۰۰ هزار پرستار مواجه است.

این در حالی است که روزنامه هم‌میهن روز ۵ اردیبهشت در گزارشی، از تولید، توزیع، صادرات و مصرف سرم‌های آلوده کارخانه شهید قاضی پرده برداشت و نوشت اسنادی در اختیار دارد که نشان می‌دهد محموله‌های سرم آلوده به عراق صادر و بخشی از آن هم در داخل مصرف شده‌اند.