هم‌زمان با حمله‌های هوایی سنگین روسیه به کی‌یف، در اثر انفجاری مشکوک، بخشی از سد نووا کاخوفکا در جنوب اوکراین فروریخت و سیل ۲۴ شهرک در پیرامون رودخانه دنیپرو را فرا گرفت.

در پی تخریب بخشی از این سد، کی‌یف خواستار تشکیل جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد شد. اوکراین و روسیه یکدیگر را به دست داشتن در این انفجار متهم می‌کنند.

به باور تحلیلگران، سد نووا کاخوفکا پاشنه آشیل دو طرف درگیر در جنگ اوکراین به شمار می‌رود. از یک‌ سو، این سد برای تامین آب و آبیاری در شبه‌جزیره کریمه در حاکمیت روسیه حیاتی است. از سوی دیگر، روسیه با تخریب آن می‌تواند عبور نیروهای اوکراین از رودخانه دنیپرو و حمله زمینی به خاک کریمه را به‌غایت دشوار کند.

کی‌یف و مسکو یکدیگر را متهم می‌کنند

کی‌یف روز سه‌شنبه در دیوان بین‌المللی دادگستری با شکایت از روسیه، از این کشور با عنوان «دولتی تروریست» نام برد که این سد را منفجر کرده تا آن را از روی نقشه پاک کند.

آنتون کورینویچ، دیپلمات اوکراینی، در اظهارات خود در دیوان بین‌المللی دادگستری گفت: «روسیه نمی‌تواند ما را در میدان نبرد شکست دهد، از همین‌رو زیرساخت‌های غیرنظامی را هدف قرار می‌دهد تا ما را به تسلیم شدن وادارد».

در مقابل، روسیه اوکراین را به «خرابکاری عمدی» متهم و ادعا می‌کند که کی‌یف این سد بزرگ را منفجر کرده تا کریمه را از دسترسی به آب محروم کند. شبه‌جزیره‌ای که روسیه در سال ۲۰۱۴ پس از حمله نظامی به آن، و به راه انداختن همه‌پرسی، ضمیمه خاک خود کرد.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، با قاطعیت اتهام اوکراین و غرب مبنی بر دست داشتن مسکو در انفجار سد نووا کاخوفکا را رد کرد و تمام مسئولیت انفجار این سد را متوجه کی‌یف دانست. او افزود که از مدت‌ها قبل آب ورودی به یک کانال مهم در کریمه در حال کاهش بوده است.

واکنش‌های بین‌المللی

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، با «تکان‌دهنده» خواندن این حمله، گفت تخریب سد کاخوفکا ویرانی ناشی از تهاجم مسکو را در اوکراین برجسته می‌کند. او افزود تخریب این سد هزاران غیرنظامی را در معرض خطر قرار می‌دهد و آسیب‌های زیست‌محیطی شدیدی به بار می‌آورد.

چارلز میشل، دبیرکل اتحادیه اروپا، متعهد شد که روسیه و نیروهای نیابتی آن را به‌دلیل «جنایت جنگی» تخریب زیرساخت‌های غیرنظامی مسئول خواهد شناخت.

رئیس‌جمهوری لیتوانی و وزرای خارجه لتونی و استونی نیز این حادثه را جنایت جنگی خواندند و گفتند که روسیه باید در قبال آن پاسخگو باشد.

نگرانی‌ها از پیامدهای فرو ریختن سد

خبرگزاری فرانسه به نقل از مقام‌های اوکراین نوشت که پس از حمله به سد نووا کاخوفکا و فروریختن آن، ۱۵۰ تن روغن موتور به رودخانه دنیپرو سرازیر شده است. کی‌یف در مورد پیامدهای زیست‌محیطی این موضوع ابراز نگرانی کرده است. هم‌زمان، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، در مورد خطر نشست بیش از ۳۰۰ تن روغن موتور هشدار داده است.

سد نووا کاخوفکا به ارتفاع ۳۰ متر و به طول ۳.۲ کیلومتر در سال ۱۹۵۶ و در دوران شوروی سابق بر روی رودخانه دنیپرو ساخته شد و بخشی از نیروگاه برق آبی کاخوفکا محسوب می‌شود. به گفته کی‌یف، بر اثر این حادثه یک نیروگاه برق آبی در منطقه کاملا تخریب شده است.

پیش از انفجار، مخزن بالادست سد نزدیک به ۱۸ کیلومتر مربع آب را در خود جای داده بود. به گفته مقام‌های اوکراین، سیل ناشی از فرو ریختن این سد می‌تواند خسارت بلندمدت و جبران‌ناپذیری به محیط‌زیست منطقه وارد کند.

به گفته دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، با بالا آمدن سطح آب حیوانات باغ وحش نووا کاخوفکا تلف شده‌اند. آنچه او از آن با عنوان نقطه شروع خسارت‌های دنباله‌دار این حادثه به محیط زیست منطقه یاد می‌کند.

با جاری شدن سیل، بیم آن می‌رود که ایمنی نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا در ۱۵۰ کیلومتری این سد با تهدید روبرو شود. بسیاری از کارشناسان، پیشاپیش نگرانی شدید خود را از قطع یا اختلال سامانه خنک‌کننده رآکتور هسته‌ای زاپوریژیا اعلام کرده‌اند.

در مقابل، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با استناد به نظر کارشناسان می‌گوید در بالادست رودخانه از لحاظ ایمنی هسته‌ای، هیچ خطر اضطرای در این تاسیسات وجود ندارد.

مقام‌های محلی از ساکنان روستا‌های کرانه رودخانه دنیپرو خواسته‌اند تا قبل از رسیدن سیل محل را تخلیه و به مکان‌های امن بروند. به گفته مقام‌های منطقه خرسون، نزدیک به ۱۶ هزار نفر از ساکنان کرانه رودخانه دنیپرو با خطر سیل مواجه‌اند.