روابط محتاطانه هند با طالبان

پاکستان نفوذ زیادی بر رهبران طالبان دارد و این تامین منافع هند در افغانستان را با چالش جدی مواجه می‌کند

سفارت افغانستان در دهلی نو در اختیار نمایندگان نظام جمهوریت است‌ـPRAKASH SINGH/AFP

جنگ قدرت میان طالبان و نمایندگان حکومت پیشین در سفارت افغانستان در دهلی‌نو به معضلی دیپلماتیک برای هند در مورد چگونگی تعامل با رژیم طالبان تبدیل شده است.  

انستیتوی خاورمیانه مستقر در واشنگتن دی‌سی آمریکا'گزارش داد، وزارت خارجه هند به طالبان و نمایندگان جمهوری پیشین افغانستان تذکر داده است که مسائل داخلی را بین خود حل‌وفصل کنند. این در حالی است که به نظر می‌رسد مهلت ویزای قدیر شاه، شخصی که طالبان به عنوان کاردار دهلی‌نو منصوب کرده‌اند، پایان یافته است و اگر حکومت هند ویزای او را تمدید کند، به‌مثابه پذیرش یک دیپلمات طالبان در سفارت افغانستان در دهلی‌نو تعبیر می‌شود. 

طالبان اوت ۲۰۲۱ با توسل به گزینه نظامی حکومت اشرف غنی تحت‌حمایت غرب و به‌ویژه ایالات متحده آمریکا را سرنگون کردند و از آن زمان تاکنون برای به کنترل درآوردن نمایندگی‌های دیپلماتیک افغانستان در کشورها و سازمان ملل متحد در تلاش‌اند. البته برخی کشورها از جمله قطر، پاکستان، ایران، روسیه، چین، ازبکستان و امارات متحده عربی دیپلمات‌های طالبان را پذیرفته‌اند، اما دهلی‌ هنوز به درخواست طالبان مبنی بر پذیرفتن دیپلمات‌های این گروه تسلیم نشده است.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، در ماه مارس اعلام کرد تلاش آن‌ها برای معرفی کردن دیپلمات‌ها در نمایندگی‌های دیپلماتیک افغانستان ادامه دارد.  

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

خروج ایالات متحده آمریکا و متحدان آن از افغانستان به ایجاد خلاهای امنیتی و اقتصادی و بحران بشردوستانه در افغانستان منجر شد که بر منافع هند در افغانستان تاثیر گذاشت. دهلی‌نو همواره برای سهیم شدن در روند بازسازی و تامین ثبات و دفع تهدید گروه‌های تروریستی تمایل نشان داده و هرچند از طالبان خواسته که در نحوه حکومتداری خود برخوردهای جنسیتی و قومی را اصلاح کنند، بعید است که این موارد بر ماهیت روابط کابل‌ــ‌دهلی‌نو تاثیر بگذارد، چون این‌ها بر ثبات منطقه اثر نمی‌گذارند.  

از سوی دیگر، هند پیشینه مداخله نظامی یا سیاسی در افغانستان ندارد و همواره کوشیده است که از طریق قدرت نرم در این کشور نفوذ کند. با تسلط طالبان بر افغانستان هند عجولانه از این کشور خارج شد، اما تلاش کرد به مردم عادی افغانستان و شاید برخی از اعضای ارشد طالبان از جمله شیرمحمد عباس استانکزی، معاون وزیر خارجه طالبان، حسن نیت خود را نشان دهد. 

در سال ۲۰۰۱، پس از سرنگونی رژیم طالبان در حمله ائتلاف جهانی به رهبری ایالات متحده آمریکا، هند پس از ایالات متحده آمریکا به‌ منبع اصلی کمک‌های توسعه‌ای در افغانستان تبدیل شد. دهلی‌نو مصمم بود با ادامه کمک به افغانستان اطمینان حاصل کند یک رژیم اسلام‌گرای رادیکال وابسته به تشکیلات امنیتی پاکستان جایگاهی در منطقه پیدا نمی‌کند.    

با حاکم شدن دوباره طالبان بر افغانستان، هند در قالب مبادلات دیپلماتیک و کمک‌های توسعه‌ای، از طالبان خواست اجازه صدور تروریسم از خاک افغانستان به این کشور را ندهند. هرچند طالبان بر اجرای شریعت اسلامی تاکید دارند و بر آزادی‌های فردی و اجتماعی شهروندان افغان محدودیت‌های شدیدی وضع کرده‌اند، پذیرش کمک‌های توسعه‌ای هند به معنای سکوت طالبان در قبال سیاست‌های دهلی‌نو در مورد کشمیر عمدتا مسلمان‌نشین است. 

حکومت طالبان از هند خواسته است که در روند بازسازی افغانستان همکاری کند. با توجه به نفوذ ژئوپلتیک فزاینده دهلی‌نو و علاقه‌مندی آن به دسترسی به بازارهای آسیای میانه از طریق افغانستان، داشتن روابط عادی با طالبان یک مزیت برای هند قلمداد می‌شود. این در حالی است که پاکستان، رقیب دیرینه هند، هم برای دستیابی به گاز آسیای میانه از طریق افغانستان تلاش می‌کند.  

هند در ژوئن ۲۰۲۲ تصمیم گرفت یک تیم فنی در سفارت این کشور در کابل مستقر کند تا حضور دیپلماتیک خود در افغانستان پس از سرنگونی نظام جهوریت را از سر بگیرد. دهلی‌نو بلافاصله محموله‌ای از تجهیزات پزشکی به عنوان بخشی از کمک‌های بشردوستانه به افغانستان ارسال کرد و در چندین نوبت هم از طریق پاکستان و ایران به افغانستان گندم فرستاد. حکومت هند همچنین در بودجه ۲۰۲۴-۲۰۲۳ خود کمک توسعه‌ای به ارزش ۲۵ میلیون دلار را پیش‌بینی کرده است. هم‌زمان، طالبان از هند خواسته‌اند که کار حدود ۲۰ پروژه زیربنایی توسعه‌ای را از سر بگیرد.  

پاکستان نفوذ زیادی بر رهبران طالبان دارد و این تامین منافع هند در افغانستان را با چالشی جدی مواجه می‌کند. دهلی‌نو به‌شدت از گسترش فعالیت‌های تروریستی در منطقه و استفاده این گروه‌ها از خاک افغانستان نگران است. مقام‌های هندی پیش‌تر گفته بودند که تسلیحات آمریکایی متعلق به نیروهای حکومت پیشین افغانستان در کشمیر تحت کنترل این کشور در اختیار تروریست‌های این منطقه قرار گرفته است.  

بیشتر از جهان