سریال ادامه‌دار مرگ‌ومیر گونه‌های نادر حیات وحش در جنگل‌ها و جاده‌های ناامن ایران هر روز از جمعیت این گونه‌های ارزشمند می‌کاهد. از یوزهای ایرانی که در جاده‌های استان سمنان قربانی تصادف‌های رانندگی می‌شوند گرفته تا پلنگ‌هایی که در استان کهگیلویه و بویراحمد به دلایل نامعلوم می‌میرند، همگی قربانیان ناکارآمدی و انفعال سازمانی‌اند که «حفاظت محیط زیست» نام دارد اما برای مراقبت از گونه‌های نادر و ارزشمند حیات وحش در آن برنامه و اراده‌ای موثر دیده نمی‌شود؛ جز اینکه هر بار یکی از مدیران استانی این سازمان با رسانه‌ها گفت‌وگو می‌کنند و از مرگ یکی دیگر از گونه‌های حیات وحش خبر می‌دهند.
در یکی از آخرین خبرها، اسلام جاودان، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد، از پیدا شدن پیکر یک پلنگ جوان در منطقه حفاظت‌شده دنا خبر داد. به گفته این مدیر سازمان حفاظت محیط زیست، نشانه‌ای از زخم یا جای گلوله در بدن این پلنگ مشاهده نشده و اعلام دلیل قطعی مرگ این پلنگ نیازمند دریافت نتایج کالبدشکافی است. این مقام دولتی در عین حال گفت که در مدفوع حیوان علائم بیماری انگلی کشف شده است.
این دومین پلنگی است که در یک ماه اخیر در مناطق شکارممنوع جان می‌بازد. ۲۲ اسفندماه نیز رسانه‌های ایران از کشف پیکر یک توله پلنگ در کوه دیل روستای گناوه لری شهرستان گچساران خبر دادند. درباره آن توله پلنگ نیز در همان زمان گفته شد که علت مرگ پس از کالبدشکافی اعلام خواهد شد. چند روز پس از آن، سید مختار رجایی‌فر، مدیرکل دامپزشکی کهگیلویه و بویراحمد، با استناد به نتایج آزمایش خون گفت که علت مرگ توله پلنگ بیماری هاری بوده است.
اکنون احتمال زیادی وجود دارد که سازمان حفاظت محیط زیست علت مرگ پلنگ جوان و قربانی جدید را نیز پس از مدتی بیماری هاری اعلام کند. اینکه مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد از وجود انگل در مدفوع پلنگ خبر داد، هم می‌تواند زمینه‌سازی برای اعلام خبری از این دست باشد.
البته احتمال مرگ این پلنگ‌ها به دلیل ابتلا به هاری اصلا بعید نیست اما فعالان محیط زیست می‌گویند برخی شکارچیان با سوءاستفاده از نفوذ خود در لایه‌های مدیریتی حکومت، گونه‌های نادر حیات وحش مانند پلنگ را زنده‌گیری و شکار می‌کنند تا پوست آن‌ها را به بهای گزاف بفروشند. برخی خبرها نیز از صحت این موضوع حکایت دارد.
کمتر از یک ماه پیش، رحمان پورحسین، سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهرستان رودسر از دستگیری شکارچی یک پلنگ و توقیف پوست آن در این شهرستان خبر داد. در همان محدوده زمانی و در خبری دیگر، عباس عرب، فرمانده انتظامی شهرستان مهدی‌شهر در استان سمنان، نیز از دستگیری فردی خبر داد که قصد داشت پوست یک یوزپلنگ آسیایی را که گونه‌ای در معرض خطر انقراض است، بفروشد. به گفته او، کارشناسان ارزش پوست کشف‌شده را بالغ بر دو میلیارد ریال عنوان کردند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
گشت‌وگذاری در سایت‌ها و پلتفرم‌های خریدوفروش آنلاین نیز نشان می‌دهد که معامله پوست حیوانات امری رایج است؛ از پوست خرگوش و آهو گرفته تا پوست کامل گوزن، سمور و پلنگ.
سازمان حفاظت محیط زیست برای شکار و خریدوفروش پوست حیوانات جریمه‌هایی تعیین کرده؛ مثلا جریمه شکار پلنگ ۱۲۰ میلیون تومان است. با وجود این، فعالان محیط زیست می‌گویند که دولتی‌ها یا اراده‌ای برای محافظت از حیوانات ندارند یا نمی‌توانند در برابر شکارچیانی که به لایه‌های قدرت متصل‌اند، بایستند.
پیش‌تر شهرام امیری شریفی، مدیرعامل انجمن دیده‌بان حقوق حیوانات، در پیوند با همین موضوع به مجله مهر گفته بود: «شکار گربه‌سانان، سگ‌سانان و سمورسانان به‌منظور استفاده از پوست آن‌ها بسیار شایع است. افرادی هستند که در قالب وبلاگ، وب‌سایت و فروم‌های مختلف خریدوفروش پوست انجام می‌دهد. ما چندین مورد را پیگیری کردیم و اطلاع دادیم. حتی به مرز گذاشتن قرارهای صوری هم رسیدیم، اما این پیگیری‌ها نتیجه‌ای نداشته است.»
بررسی وضعیت حیات وحش در ایران طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد که شمار زیادی از این حیوانات در اثر ناکارآمدی جان باخته‌اند؛ برخی در باغ‌وحش‌های فاقد استانداردهای نگهداری حیوانات، برخی در تصادف‌های جاده‌ای، برخی در اثر شرایط ناپایدار زندگی در اسارت، برخی در اثر بیماری و برخی هم شکار.
با این حال مقام‌های سازمان‌های محیط زیست هرگز به ناکارآمدی خود اذعان نمی‌کنند. حاکمیت نیز به جای استفاده از تجربه و دانش کارشناسان و متخصصان محیط زیست آن‌ها را زندانی می‌کند. نمونه آن زندانی شدن هومن جوکار، از بنیان‌گذاران «انجمن یوزپلنگ ایرانی» است. نصب دوربین‌های تله‌ای برای شمارش یوزهای زنده در زیستگاه‌های طبیعی یکی از اقدام‌هایی بود که جوکار برای محافظت از یوز آسیایی انجام داد.
این متخصص حیات وحش که رئیس پروژه بین‌المللی حفاظت از یوز ایرانی نیز بود، سال ۱۳۹۶ به همراه همسرش، سپیده کاشانی، و تعدادی دیگر از کنشگران محیط زیست با اتهام‌های امنیتی دستگیر و به زندان محکوم شد.
