بازار ارز ایران به راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلا بانک مرکزی که در راستای اجرای «سیاست روسی» کنترل قیمت انواع ارز انجام شد، اعتنایی نکرد و روز چهارشنبه سوم اسفند، با گذشت بیش از ۲۴ ساعت از اعلام رسمی آغاز به کار این مرکز، نرخ دلار در بازار آزاد به مرز ۵۱ هزار تومان رسید.
در پی اجرای این طرح، فعالیت عرضه‌کنندگان سامانه بازار متشکل ارزی متوقف و امکان خرید ارز با کارت ملی از صرافی‌های مجاز از بین رفت، اما روند رو‌به‌رشد قیمت دلار متوقف نشد.
این مرکز نرخ کشف‌شده برای هر برگ اسکناس دلار را برای روز چهارشنبه ۴۱ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد که با قیمت‌ها در بازار آزاد حدود ۹ هزار تومان فاصله دارد.
پیش‌بینی‌ها حکایت از آن داشت که اجرای این سیاست بانک مرکزی با اختیارات گسترده، به کاهش نرخ ارز منجر می‌شود اما این اتفاق در ۲۴ ساعت گذشته رخ نداده است.
روزنامه دنیای اقتصاد گزارش کرده در پی کاهش حجم عرضه ارز رسمی در بازار، نرخ آزاد اسکناس آمریکایی به رشد خود ادامه داده است. این روزنامه نوشت حذف کارت ملی از معاملات در این بازار فرایند خرید ارز را پیچیده‌تر کرد و متقاضیان را به سمت بازار غیررسمی سوق داد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
دنیای اقتصاد به نقل از تحلیلگران بازار نوشت: در این شرایط، معاملات رسمی توان پاسخگویی به عمده تقاضا‌های خرد بازار را ندارد و افراد ناچارند به خریدوفروش در معاملات غیررسمی روی بیاورند.
در نتیجه افزایش حجم تقاضا برای ارز غیررسمی، نرخ ارز در این‌گونه معاملات بار دیگر بالا خواهد رفت. این مسئله خود را در دلار ۵۱ هزار تومانی نشان داده است.
برخی فعالان بازار با محاسبه اختلاف میان نرخ مرکز مبادله و بازار آزاد از رانت قابل‌توجه دارندگان ارز مرکز مبادله سخن به میان آورده‌اند. راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلا دومین سیاست محمدرضا فرزین در بانک مرکزی پس از تکیه بر مسند این نهاد پولی است که از قرار معلوم، نشانه‌های شکست آن به‌تدریج هویدا شده است. این سیاست نوپا که به «سیاست روسی» هم مشهور است، برگرفته از سیاست روسیه برای تقویت ارزش روبل در مقابل دلار در زمستان ۲۰۲۲ است.
تا پیش از حمله روسیه به اوکراین، هر دلار آمریکا معادل۸۰ روبل بود که پس از شروع جنگ، در کمتر از ۲۰ روز، به ۱۲۶ روبل افزایش یافت. بانک مرکزی روسیه هم برای حل این بحران سیاستی را پیش گرفت که باعث شد در عرض کمتر از سه ماه هر دلار آمریکا، ۵۵ روبل شود.
به نوشته اعتماد آنلاین، روسیه با ایجاد یک «حساب ارزی» که مازاد پول صادرات نفت به آن واریز می‌شود و افزایش نرخ بهره سپرده‌های بانکی از ۹.۵ درصد به ۲۰ درصد، توانست ارزش روبل مقابل دلار را تقویت کند.
این سایت با انتقاد از کپی‌برداری از این سیاست بانک مرکزی روسیه نوشت که در ایران، نگاه «تک‌بعدی» به بحران ارزی، چیزی است که با نسخه‌پیچی عجیبی همراه شده و سیاست‌گذار به جای حفظ ارزش ریال، به دنبال تامین ارز برای واردات است؛ سیاستی که ارز را از رده «کالای سرمایه‌ای» خارج نخواهد کرد.
بانک مرکزی در دوره فرزین در نخستین سیاست‌گذاری‌اش، بازار توافقی ارز را حذف و نرخ دلار را ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد و حالا در دومین سیاستی که به اجرا گذاشته، نرخ دلار را ۴۱ هزار تومان اعلام کرده است که با نرخ واقعی آن در بازار آزاد فاصله قابل‌توجهی دارد.
