سفر مایك پنس، معاون رئیس جمهور آمریکا به عراق و عدم دیدار وی با عادل عبدالمهدی، نخست وزیر این کشور، پرسش های زیادی را در مورد موضع گیری واشنگتن در برابر بغداد مطرح می کند و بسیاری از ناظران عقیده دارند که ایالات متحده از دولت کنونی عراق که نماد نفوذ ایران است، خشمگین به نظر می رسد. البته روابط میان عراق و آمریکا از آغاز سال 2018، به سردی گرایید به ویژه هنگامی که ایالات متحده نتایج انتخابات عراق را مشکوک و نگران کننده خواند، علاوه بر آن، گسترش روز افزون نفوذ ایران بر دولت عراق، تعلقات دو کشور را بیشتر از پیش آسیب پذیر کرد.

قحطان الجبوری، تحلیل گر سیاسی با اشاره به این موضوع گفت: برخورد ایالات متحده با دولت کنونی عراق، حاکی از عدم علاقمندی و اعتماد واشنگتن به بغداد است و البته تشدید تنش میان ایران و آمریکا و افزایش نفوذ ایران بر دولت عراق، ایالات متحده را نسبت به دولت بغداد بی اعتماد کرده است، طوری که واشنگتن، بغداد را به عنوان بخش جدا ناپذیری از اقتدار ایران در منطقه می داند.

از سوی دیگر، دیدار مایک پنس از عراق در حالی صورت می گیرد که اعتراضات مردمی در این کشور به اوج رسیده و تمام اقشار ملت خواهان برکناری عاجل دولت بغداد هستند. بنابر این، سفر مایک پنس در این شرایط، حامل پیامی برای دولت عراق است مبنی بر این که واشنگتن قصد ایجاد تغییرات گسترده ای را در ساختارهای سیاسی و نظامی منطقه دارد. الجبوری در پاسخ به پرسشی در مورد احتمال حمایت آمریکا از اعتراضات مردمی، گفت واشنگتن در صدد ایجاد یک جبهه سیاسی متحد و فراگیری است که بتواند در برابر نفوذ ایران ایستادگی کند، زیرا اکنون ایالات متحده به این نتیجه رسیده است که ملت عراق به صورت کل، مخالف سیاست های ایران است و جنبش اعتراضی در سراسر عراق، نشان از این واقعیت دارد.

در مقابل، شماری از ناظران و کارشناسان سیاسی بدین باور اند که سفر معاون رئیس جمهوری آمریکا به عراق، نمایانگر حمایت واشنگتن از دولت عراق است، زیرا اغلب کشورهای که در تحولات عراق نقش دارند، منافع مشترکی با دولت کنونی عراق داشته و با سقوط این دولت مخالفت می کنند.

احمد السعداوی، نویسنده عراقی می گوید امروز اعتراض کنندگان عراقی در برابر تمام جهان قیام کرده اند، زیرا منافع اکثر کشورهای ابر قدرت با نظام سیاسی کنونی در عراق پیوند دارد، بنابر این، هیچ یک از کشورهای بزرگ خواستار کناره گیری دولت عراق نیستند و قیام ملی عراق را به عنوان جنبش افراد محروم از رانت نفتی می دانند.

در همین حال، شماری از رهبران سیاسی عراق ضمن محکوم کردن سفر مایک پنس به عراق، اظهار داشتند که این اقدام نقض صریح حاکمیت عراق است. این رهبران علاوه نمودند که قرار بود این سفر از بغداد آغاز شود، اما خودداری مایک پنس از سفر به بغداد، نشان می دهد که ایالات متحده می خواهد دست از حمایت دولت بغداد بکشد.

ائتلاف نصر به رهبری حیدر العبادی، نخست وزیر پیشین عراق، با اشاره به سفر مایک پنس به استان اربیل، گفت: سفر اخیر معاون رئیس جمهور آمریکا به شهر اربیل، حاکمیت سیاسی عراق را زیر سوال می برد و قابل یاد آوری است که بغداد، پایتخت عراق است، نه اربیل. سخنگوی ائتلاف نصر، خاطرنشان کرد که مسائل مربوط به حاکمیت ملی متعلق به هیچ فردی نیست و این امر نباید قربانی منافع سیاسی احزاب و افراد شود. در واقع، دولت عراق بایستی از پذیرش این دیدار، خودداری می کرد و در صورتی حاضر به استقبال معاون رئیس جمهور آمریکا می شد که نامبرده قصد سفر به بغداد را می داشت.

همچنان فاضل بدرانی، استاد دانشگاه عراق، گفت: اقدام مایک پنس از نظر پروتکل های بین المللی به معنای نقض حاکمیت عراق است و دیدار معاون رئیس جمهور ایالات متحده بایستی از بغداد آغاز می شد و تردیدی نیست که مایک پنس با سفر به اربیل، نشان داد که دولت آمریکا، اهمیتی به دولت عراق قائل نیست و حمایت خود را از این دولت، ادامه نخواهد داد.

وی افزود که دیدار مایک پنس از پایگاه نظامی عین الاسد در شهر انبار که به عنوان بزرگ ترین پایگاه نظامی آمریکا در عراق به شمار می رود، حاکی از آن است که واشنگتن از تشدید نفوذ ایران بر دولت عراق و برخورد خشونت آمیز بغداد با تظاهر کنندگان، ابراز نگرانی می کند.

بدرانی علاوه کرد که دولت عراق از سفر معاون رئیس جمهور ایالات متحده به کشور اطلاعی نداشته و در تماس تلفنی که میان مایک پنس و عادل عبدالمهدی صورت گرفته است، به این مسئله اشاره ای نشده است.

کارشناسان سیاسی معتقدند که پس از افزایش نفوذ ایران در عراق و اوج گیری قدرت گروه های سیاسی و شبه نظامیان وابسته به ایران در این کشور، ایالات متحده در برخورد با دولت عراق، دچار مشکل شده است. در پیوند به همین موضوع، باسل حسین، کارشناس امور سیاسی می گوید: مایک پنس با دیدار از شهر اربیل، از یک سو، ناراحتی واشنگتن را در مورد روابط عراق با ایران و برخورد خشونت آمیز دولت عراق با معترضان عراقی، ابراز کرده و از سوی دیگر، جناح های کرد را تشویق به مخالفات علیه دولت بغداد کرد. البته نفوذ و قدرت نظامی ایالات متحده در عراق از سال 2011 بدین سو رو به کاهش بوده است اما واشنگتن اکنون قصد دارد، نفوذ و قدرت از دست رفته ای خود را در عراق دوباره به دست آورد. اما در مقابل، نفوذ ایران در عراق در جریان چند سال اخیر افزایش بی سابقه ای یافته و در نتیجه، دولت عادل عبدالمهدی نیز تحت نفوذ گروه های سیاسی و شبه نظامیان وابسته به ایران قرار گرفته است. در واقع، هر دو کشور آمریکا و ایران در تلاش برای گسترش نفوذ خود در عراق هستند و برای رسیدن به این مأمول، تهران و واشنگتن در رویارویی قرار گفته اند.

ایالات متحده باور دارد که عادل عبد المهدی، گرایش بیشتری به ایران پیدا کرده و زمینه را برای گسترش نفوذ ایران فراهم کرده است و همین تحول، باعث لغو شدن سفرهای متعدد عادل عبدالمهدی به واشنگتن شد.

https://www.independentarabia.com