سفیران کشورهای عضو اتحادیه اروپا در واکنش به حملات اخیر پهپادهای ایرانی در اوکراین در مورد بسته جدیدی از تحریم‌ها علیه مقام‌های ایرانی به توافق رسیده‌اند. تهران تامین تسلیحاتی نیروهای روسیه را رد کرده است.

نماینده جمهوری چک در اتحادیه اروپا روز پنجشنبه در توییتی نوشت: «نمایندگان اتحادیه اروپا در مورد اقدام‌هایی علیه موسسات تامین‌کننده پهپادهای ایرانی که در حمله به شهرهای اوکراین نقش دارند، توافق کردند. کشورهای اتحادیه اروپا تصمیم گرفتند دارایی‌های سه فرد و یک نهاد مسئول تحویل پهپادها را مسدود کنند و همچنین آماده‌اند تحریم‌ها را برای چهار نهاد ایرانی دیگر که قبلا در فهرست تحریم‌ها قرار داشتند، تمدید کنند.»

یک نماینده مطبوعاتی ریاست‌جمهوری چک به نشنال‌نیوز گفت که هویت افراد و نهادهای آسیب‌دیده با اجرایی شدن تحریم‌ها بعدازظهر امروز اعلام خواهد شد.

گزارش‌هایی مبنی بر انتقال پهپادهای ایرانی به روسیه در ماه اوت منتشر شد و اوکراین در هفته‌های گذشته تصاویری از لاشه هواپیماهای بدون سرنشین شاهد-۱۳۶ ساخت ایران را منتشر کرد. مقام‌های اوکراینی که مدعی بودند بیش از ۲۲۰ پهپاد ساخت ایران را در کمتر از یک ماه سرنگون کرده‌اند، استفاده از آن‌ها را با مرگ غیرنظامیان مرتبط دانسته‌اند.

یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا روز پنجشنبه در مصاحبه با نشنال نیوز، استفاده از آن‌ها را «نپذیرفتنی» توصیف کرد. یک مقام ارشد اتحادیه اروپا روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت که اتحادیه اروپا مدارک کافی در مورد استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی برخلاف انکار ایران جمع‌آوری کرده است. جوزپ بورل، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا، روز دوشنبه گفت که چنین شواهدی به‌وسیله «سرویس‌های اطلاعاتی مرتبط، ازجمله سرویس‌های اطلاعاتی اوکراین» ارائه شده است.

از سوی دیگر، مقام‌های جمهوری اسلامی علنا همه این‌ها را تکذیب و اعلام کردند که پهپادی به روسیه نفروخته‌اند. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در حساب توییترش نوشت که ایران به روسیه پهپاد و موشک برای حمله به اوکراین نداده است. او گفت که در تماس تلفنی با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به او گفته است که ایران با روسیه همکاری دفاعی دارد، ولی در جنگ اوکراین مداخله نمی‌کند. این تماس تلفنی پس از جلسه شامگاه گذشته شورای امنیت سازمان ملل در مورد نقش پهپادهای ایرانی در حمله به شهرهای اوکراین انجام شد.

اما از سوی دیگر علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در سخنرانی روز چهارشنبه ۲۷ مهر با اشاره به اعتراض کشورهای غربی، توان پهپادی ایران را ستود و گفت: «چند سال پیش از این وقتی که عکس‌های تجهیزات پیشرفته‌ موشکی و پهپادی منتشر می‌شد، می‌گفتند این فتوشاپ است. حالا می‌گویند که پهپادهای ایرانی خیلی خطرناک است. چرا به فلان کس می‌فروشید، به فلان کس می‌دهید.»

خامنه‌ای با این سخنرانی تلویحا فروش پهپاد و موشک به روسیه را تایید کرد. او همچنین فروش پهپاد به روسیه را تکذیب نکرد. مقام‌های اوکراین بارها اعلام کرده‌اند که روسیه در حملات اخیرش ازجمله به کی‌یف از پهپاد «شاهد» ساخت ایران استفاده کرده است. ولودیمیر زلنسکی روز چهارشنبه اعلام کرده بود که دولت اوکراین هیچ شکی ندارد که پهپادهای ایرانی شاهد-۱۳۶ مسئول حملات اخیر به شهرهای اوکراین بوده‌اند. او گفت که کشورهای متحد اوکراین هم به‌طور جداگانه اطلاعاتی را که از موضع دولت او حمایت می‌کند ارائه کرده‌اند.

رئیس‌جمهوری اوکراین گفت: «نمی‌توان به آن‌ها (رژیم جمهوری اسلامی) اعتماد کرد و تاکید می‌کنم که آن‌ها (نماینده) مردم (ایران) نیستند. آن‌ها در داخل کشور نیز مردمشان را شست‌وشوی مغزی می‌دهند، همان کاری که روسیه انجام می‌دهد. آن‌ها به مردم خود می‌گویند ما چیزی نفروختیم. همه این‌ها دروغ است، دروغ آشکار، (آن‌ها) مردم ما را می‌کشند.»

گزارش‌ها حاکی از آن است که روسیه اخیرا پس از ناکامی در کنترل آسمان اوکراین، به استفاده از پهپادهای نسبتا ارزان ساخت ایران روی آورده است. اوکراین از آغاز جنگ تاکنون حداقل ۶۰ هواپیمای نظامی روسیه را نابود کرده است.

قیمت پهپادهای شاهد-۱۳۶ بین ۲۰ تا ۵۰ هزار یورو متغیر است که به‌طور قابل‌توجهی ارزان‌تر از برخی سلاح‌های پیچیده‌تر از زرادخانه‌های خود روسیه است.

رافائل لاس، هماهنگ‌کننده پروژه‌های داده‌های پان‌اروپایی در شورای روابط خارجی اروپا، گفت که موشک‌های کروز مدرن و موشک‌های بالستیک مافوق صوت میلیون‌ها یورو هزینه دارند. او در گفت‌وگو با نشنال‌نیوز گفت: «این نوع خاص از پهپاد ایرانی می‌تواند اهداف ثابتی مانند ساختمان‌های مسکونی یا نیروگاه‌ها را مورد اصابت قرار دهد، اما هدف‌های متحرک مانند نیروهای مانور با آن‌ها دشوارتر است.»

گزارش‌ها حاکی از آن است که ایران در حال برنامه‌ریزی برای ارسال موشک‌های زمین به زمین به روسیه برای استفاده در جنگ این کشور علیه اوکراین است. یک دیپلمات اروپایی روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت که بحثی در مورد انتقال احتمالی موشک وجود ندارد.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه گفت که ارسال پهپادهای ایران به روسیه، مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است.