نگاه رسانه‌های جهان به خیزش سراسری ایران؛ قیام علیه حکومت مذهبی

نیویورک تایمز: مردم ایران با آگاهی از برخورد خشونت‌آمیز پلیس به خیابان می‌آیند؛ چون چیزی برای از دست دادن ندارند

با گذشت ۱۱ روز از کشته شدن مهسا امینی که به شروع تظاهرات سراسری در ایران منجر شد، اعتراض‌های خیابانی علیه جمهوری اسلامی حتی در کشورهای مختلف جهان همچنان ادامه دارد. 

این خیزش مردمی که هم در فضای مجازی و هم در عرصه عمومی یکی از کم‌سابقه‌ترین نشانه‌های همبستگی مردم در مخالفت با سیاست‌های رژیم حاکم بر ایران است، به یکی از مهم‌ترین سوژه‌های خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مهم جهان تبدیل شده است.

در کنار رویترز، آسوشیتدپرس، خبرگزاری فرانسه و سایر خبرگزاری‌هایی که تحولات مرتبط با ایران را به‌سرعت و به شکل گسترده پوشش می‌دهند، روزنامه‌های معتبر در سراسر جهان نیز با انتشار گفت‌وگوها، یادداشت‌ها و گزارش‌های توصیفی و تحلیلی، آنچه را این روزها در این کشور مهم خاورمیانه می‌گذرد، بازتاب می‌دهند. 

وال استریت ژورنال؛ مواجهه دولت تندرو با حقوق زنان

وال‌ استریت ژورنال در تازه‌ترین گزارش خود درباره تحولات اخیر، به موضوع خشم جمهوری اسلامی از کردها پرداخت و نوشت: «هم‌زمان با گسترش ناآرامی‌ها در ایران، مقام‌های جمهوری اسلامی کردهای مقیم این کشور یا کشورهای همسایه را یکی از مسببان تداوم اعتراض‌ها می‌دانند. اقلیت سنی در ایران که مرتبا هدف گروه شیعه حاکم قرار دارند و بسیاری از آن‌ها به جدایی‌طلبی متهم می‌شوند، این بار نیز در مظان اتهام قرار گرفته‌اند. جمهوری اسلامی ساکنان مناطق کردنشین ایران را متهم می‌کند که درگیری‌ها پس از مرگ مهسا امینی، زن ۲۲ ساله کرد، برای اولین بار در شهرهای تحت سلطه کردها به وجود آمد و سپس با حمایت آن‌ها به سایر شهرها رسید.»

این روزنامه روز یکشنبه نیز در گزارش دیگری با عنوان «دولت تندرو ایران با ناآرامی بر سر حقوق زنان مواجه است»، به بررسی تظاهرات مردمی ایران پرداخت.  

در آن گزارش، با اشاره به سرکوب شدید تظاهرات‌کنندگان در خیابان‌های ایران، تاکید شد: «تظاهرات ضددولتی در ایران در بسیاری از شهرها قوت گرفته است. این موضوع یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که حاکمان محافظه‌کار اسلامی این کشور در سال‌های اخیر با آن مواجه بوده‌اند.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

واشنگتن‌پست: قیام زنان ایرانی علیه چهار دهه سرکوب

روزنامه واشنگتن‌پست که در گزارش‌ها و یادداشت‌های مختلف، به موضوع تظاهرات پس از مرگ مهسا امینی پرداخته است، در یادداشتی جدید، به این اشاره کرد که این اعتراض‌ها در واقع قیام زنان ایرانی علیه سا‌ل‌ها محدودیت و نادیده گرفته شدن حقوقشان است. 

این روزنامه در یادداشتی با عنوان «زنان ایرانی در برابر ظلم و ستم چندین دهه قیام می‌کنند»، به قلم کلی شنون، نوشت: «فعالان حقوق زنان با کارزارهایی مانند تغییر برای برابری، در اعتراض‌های گسترده سال ۲۰۰۹ که پس از انتخاب مجدد و مشکوک محمود احمدی‌نژاد به عنوان رئیس‌جمهوری ایران اتفاق افتاد، نقش کلیدی داشتند. حالا پس از گذشت چندین سال، با درگذشت مهسا امینی به دلیل موضوع حجاب، زنان ایرانی دوباره در شکل گسترده با این نظام مخالفت می‌کنند.»

این تاریخدان و دانشیار تاریخ در دانشگاه فلوریدا آتلانتیک آمریکا در ادامه مقاله خود، به اهمیت موج کنونی اعتراض‌ها در ایران اشاره و تاکید کرد که خیزش اخیر مردم ایران می‌تواند آغاز یک انقلاب و نقطه‌عطفی در تاریخ ایران باشد. او ادامه داد: «خیزش کنونی به چهار دهه سرکوب پدرسالارانه و خشونت علیه زنان در جمهوری اسلامی و نیز مقاومت مصمم زنان ایرانی مقابل این سرکوب مربوط می‌شود.»

اکونومیست: تداوم اعتراض‌ها با وجود سرکوب

اکونومیست نیز در گزارش تازه‌ای با عنوان «اعتراض‌های ایران با وجود سرکوب مرگبار در حال گسترش است»، به این اشاره کرد که «چنین تظاهراتی پایه‌های پوسیده رژیم تئوکراتیک (حکومت مذهبی) را آشکار می‌کند».

در این گزارش آمده است: «برای دنیای خارج، وقایع ۱۰ روز گذشته در ایران به تصاویر و ویدیوهای منتشرشده در رسانه‌های اجتماعی محدود می‌شود. در این تصاویر می‌بینیم که زنان موهایشان را کوتاه می‌کنند، روسری‌هایشان را برمی‌دارند، معترضان شعار «مرگ بر دیکتاتور» سر می‌دهند و خانواده‌ها روی تابوت عزیزانشان که در تظاهرات کشته شده‌اند، گریه می‌کنند. اما در داخل ایران، اتفاق‌هایی که پس از مرگ مهسا امینی به دلیل بدحجابی جرقه خورد، فقط به موضوع حجاب مربوط نمی‌شود. درواقع، مرگ این زن جوان نقطه کانونی بروز خشم و عصبانیتی شد که ایرانی‌ها از مسائل دیگر هم در خود دارند. این اعتراض‌ها نشان‌دهنده چاه عمیقی از نارضایتی‌های مردمی است که از اقتصاد فاجعه‌بار و قواعد مذهبی تحمیل‌شده روحانیون ناشی شده است.»

نیویورک تایمز: اتحاد قشرهای مختلف علیه حکومت

«چرا جوانان ایرانی در میان سرکوب شدید حاکمیت یک بار دیگر به پا خاستند؟» این سوالی است که گزارش نیویورک تایمز با آن شروع می‌شود و به این جواب می‌رسد: «چون آن‌ها چیزی برای از دست دادن ندارند.»

در این گزارش اشاره می‌شود که «در میان سرکوب فزاینده، اقتصاد بیمار و چشم‌انداز تیره به آینده، مرگ یک زن جوان تمام چیزی بود که برای شکل‌گیری تظاهرات مردم علیه جمهوری اسلامی لازم بود. با اینکه از ۱۶ سپتامبر، روزی که خبر درگذشت مهسا امینی منتشر شد، روزها می‌گذرد، نام او هنوز سر زبان‌ها است. اتفاقی که برای او افتاد، سبب شد معترضان با شعارهای «زن، زندگی، آزادی» و «مرگ بر دیکتاتور» به خیابان‌ها بیایند و بنیادهای رژیم حاکم را هدف مخالفت قرار دهند.»

نویسنده این گزارش در ادامه می‌افزاید: «نیروهای امنیتی ایران اعتراض‌های قبلی در ایران- به دلیل تقلب در انتخابات سال ۲۰۰۹، سوءمدیریت اقتصادی در سال ۲۰۱۷ و افزایش قیمت سوخت در سال ۲۰۱۹- را به طرز بی‌رحمانه‌ سرکوب کردند و این بار نیز همان رفتار در حال اجرا است؛ با وجود این، برای اولین بار از زمان تاسیس جمهوری اسلامی ایران، قیام کنونی ایرانیان ثروتمند ساکن آپارتمان‌های بلند شمال پایتخت را با دستفروشان و طبقه کارگر، کردها، ترک‌ها و سایر اقلیت‌های قومی متحد کرده است. این تنوع معترضان نشان‌دهنده گستردگی نارضایتی‌ها میان قشر عظیمی از ایرانیان است. آن‌ها معتقدند از اقتصاد بیمار و فساد دولتی گرفته تا سرکوب سیاسی و محدودیت‌های اجتماعی، ناامیدی‌های گسترده‌ای به وجود آورده است که با ناکارآمدی حاکمان روز‌به‌روز افزایش می‌یابد.»