شش اختلاف ایران و آمریکا در مذاکرات وین؛ از تضمین تا نابودی و تعطیلی

دورنمای مذاکرات احیای برجام برای هیچ یک از طرف‌ها هنوز قابل پیش‌بینی نیست

مقام‌های جمهوری اسلامی هر طور که شده می‌خواهند شرط علی خامنه‌ای مبنی بر اخذ تضمین از آمریکا در مذاکرات را محقق کنند- AFP

 هرچند در هفته‌ها و روزهای اخیر به نظر می‌رسد حکومت جمهوری اسلامی ایران و دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، در آستانه رسیدن به توافق نهایی برای احیای برجام قرار دارند، اما برخی شواهد نشان می‌دهد که این توافق شاید به این زودی‌ها امضا نشود. برخی اختلاف‌ها همچنان پابرجاست و به نظر می‌رسد که که حل نهایی این اختلاف‌ها که در شش مورد اصلی خلاصه می‌شود، نیازمند دورهای تازه‌ای از مذاکرات باشد.

نمایندگان مجلس جمهوری اسلامی ایران می‌گویند آمریکا حاضر به دادن تضمین در مذاکرات هسته‌ای نیست و موضوع راستی‌آزمایی و لغو تحریم‌ها هم در پیش‌نویس‌ مذاکرات «ایراد» دارد و نظر تهران را جلب نکرده است.

علی خضریان ازجمله نمایندگانی است که آمریکا را به «زیاده‌خواهی» در مذاکرات متهم کرد و نوشت: «پاسخ مناسب این است که هر زمان آمریکا تحریم‌ها را لغو کرد، ایران به تعهدات خود ذیل برجام عمل می‌کند و این موضوع نیاز به مذاکره ندارد.»

جلیل رحیمی جهان‌آبادی، دیگر نماینده مجلس هم گفت: «اکثر نمایندگان در جریان کلیات مباحث و پیش‌نویس مطرح‌شده در مذاکرات احیای برجام هستند و می‌دانند چه توافقی می‌شود و طرفین چه تعهداتی را می‌پذیرند.»

رحیمی جهان‌آبادی اضافه کرد که اگر نظام  بر چند محور اساسی «شامل فناوری فعلی هسته‌ای، نوع سانتریفیوژها، میزان و درصد غنی‌سازی و راستی‌آزمایی» تکیه کند، ممکن است مذاکرات تا ۱۰ روز آینده به نتیجه برسد. او افزود برای جمهوری اسلامی «بسیار سخت است بدون هیچ تضمین و ضمانت اجرای محکم بخواهد مجددا قراردادی را که تبعاتی برایش دارد امضا کند».

این نماینده مجلس همچنین گفت که در پیش‌نویس توافقنامه تغییر خاصی رخ نداده و «مذاکرات تقریبا احیای قرارداد قبلی است».

محمد اسماعیل کوثری از دیگر نمایندگانی است که به تیم مذاکره‌کننده توصیه کرد «نباید فریب حرف‌های آمریکا را بخورند».

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

کوثری افزود تیم جمهوری اسلامی «باید هم در رابطه با برداشتن تحریم‌ها تضمین‌های لازم را بگیرند و هم از طرف ما راستی‌‌آزمایی صورت گیرد».

او در عین حال ادعا کرد «​​توافق نشود، هیچ اتفاقی نمی‌افتد و ما داریم کار خودمان را انجام می‌دهیم».

این گفته‌ها با تازه‌ترین اظهار‌نظر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، که گفت جمهوری اسلامی در پاسخ به آمریکا عجله‌ای ندارد، همسو است.

برخی گزارش‌های تاییدنشده هم حکایت از آن دارد که آمریکا با درخواست تهران مبنی بر حفظ توانمندی‌های هسته‌ای‌اش در سطح فعلی مخالف است و می‌خواهد که آن به سطح سال ۱۳۹۴ بازگردد.

نگهداری سانتریفیوژهای نسل جدید تحت نظارت آژانس و اعلام پایان تحقیقات آژانس در سه مرکز هسته‌ای جمهوری اسلامی از دیگر موارد اختلاف بین دو کشور است.

شواهد نشان می‌دهد که ایران و آمریکا در این دوره از مذاکرات هر یک سه خواسته (در مجموع شش مسئله) دارند که تاکنون حل‌وفصل نشده است.