سرقت تابلوی کمال‌الملک پس از یک هفته انکار تایید شد

این تابلو سال ۱۳۷۹ در حراج کریستیز لندن به قیمت ۴۴ هزار و ۶۵۰ پوندِ فروخته شد

گزارش شده که این اثر سال ۱۳۷۸ از کاخ گلستان خارج شده است_ ایلنا

مقام‌های وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی که ابتدا از وجود تابلوی مظفرالدین شاه اظهار بی‌اطلاعی و از تقلبی بودن آن سخن می‌گفتند، حالا می‌گویند این تابلو در دوره جمهوری اسلامی از ایران خارج نشده و آنها در تلاشند که این اثر تاریخی را به ایران بازگردانند.

در این پرتره، مظفرالدین شاه قاجار یونیفرم مخصوص به تن دارد که مدال‌هایی روی آن نصب شده است. او کلاه سیاه پَردارِ جواهرنشانی هم به سر دارد و در حالی‌ که سبیل‌هایش را تاب داده، به روبه‌رو خیره شده است. 

اطلاعات این اثر رنگ روغن در وب‌سایت حراجی کریستیز نشان می‌دهد این اثر متعلق به کمال‌الملک است که امضای این هنرمند هم در سمت چپ پایین تابلو دیده می‌شود.

قدمت این نقاشی هم سال ۱۳۱۹ هجری قمری/ ۲-۱۹۰۱ میلادی اعلام شده است.

ماجرای گم شدن این پرتره‌ رنگ روغن که در تالار «برلیان» کاخ گلستان نصب بود، در این روز‌ها با اظهار‌نظر دو پژوهشگر و دو کارمند کاخ گلستان در روزنامه‌های «شرق» و «همشهری» به موضوع داغی تبدیل شده‌ است.

گزارش شده این اثر سال ۱۳۷۸ از کاخ گلستان خارج و پس از انتشار تصویر آن در کاتالوگ حراج کریستیز لندن، در ۲۳ فروردین ماه ۱۳۷۹ به قیمت ۴۴ هزار و ۶۵۰ پوندِ انگلیس فروش رفت و در حال حاضر در مجموعه «الصباح» کویت نگهداری می‌شود.

آفرین امامی، مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان از نخستین مسئولانی بود که به این گزارش‌ها واکنش نشان داد و گفت: «اثری از این تابلو در میان آثار لیست‌ بندی شده ابواب جمعی کاخ گلستان» وجود ندارد.

امامی افزود بررسی تصویر این تابلو در تالار «برلیان» با تصویری که در حراج کریستیز فروخته شده، وجود برخی تفاوت‌ها را آشکار می‌کند که «می‌توان نتیجه گرفت شاید اگر تابلویی در کریستیز فروش رفته، تقلبی بوده یا تابلوی دیگری غیر از این اثر باشد.»

اظهارات این مقام مسئول در شرایطی مطرح شد که در کتاب «کمال هنر» تالیف سهیلی خوانساری به نقل از کمال‌المک آمده این هنرمند تنها یک نقاشی از مظفرالدین شاه کشیده که همان تابلوی است که در عکس‌های تالار «برلیان» دیده می‌شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

یک هفته پس از این تردید‌ها و انکار‌ها و اظهار بی‌اطلاعی‌‌ها، عاقبت مسئولان کاخ گلستان و اداره کل امور موزه‌های ایران وجود چنین اثری را تائید کردند.

 مرتضی ادیب‌زاده، مدیر کل موزه‌های کشور از جمله مسئولاتی است که در ساعات پایانی اول مرداد ماه در صفحه اینستاگرام خود درباره این مساله توضیحاتی ارائه کرد.

ادیب‌زاده نوشته است: «نام تابلو و مشخصات دقیق آن از جمله ابعاد (همراه با قاب) در دفتر سال ۱۳۱۲ و جزو اموال بنای موسوم به خوابگاه (اندرونی ناصرالدین شاه) ثبت شده است، نه کاخ اصلی و تالار برلیان.»

او توضیح داد که «در دفاتر سال ۱۳۶۱ که مربوط به وزارت فرهنگ و هنر وقت است هیچ نشانی از نام تابلو مذکور نیست»، اما «قطعاً تابلو متعلق به کاخ گلستان است و در فاصله سال‌های ۱۳۱۷ تا ۱۳۶۱ از مجموعه کاخ خارج و بعدها از طریق قاچاق به خارج از کشور منتقل و به فروش رفته است.»

احمد دزواره‌ای، رییس مجموعه کاخ گلستان (در سال‌های اوایل انقلاب تا ۱۳۸۶) هم پیش‌تر مدعی شده است: «از سال ۱۳۵۰ که در کاخ گلستان بودم، چنین تابلویی در عمارت برلیان نبوده است.»

از این اظهار‌نظر‌ها چنین برمی‌آید که مقام‌های وزارت میراث فرهنگی اطلاع دقیقی از زمان و نحوه خروج این اثر از کاخ گلستان ندارند. همان‌طور که از قرار معلوم از نحوه خروج تعدادی از آلبوم‌های عکس متعلق به این کاخ در سال ۱۳۹۹ اطلاعی نداشتند

در این سال یک مقام کاخ گلستان خبر داد تعدادی از آلبوم‌ عکس‌های تاریخی این موزه گم شده‌ است که تعداد قابل توجهی از آنها را هم شخص ناصرالدین شاه قاجار گرفته است.

موزه گلستان در آن زمان اعلام کرد مفقود شدن این آلبوم‌‌ها را به پلیس بین‌الملل اطلاع داده‌ است، اما پس از مدتی اعلام کرد که این آلبوم‌ها پیدا شده است.

کاخ گلستان در سال ۱۳۹۲ در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو به ثبت رسیده و یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری شهر تهران محسوب می‌شود.

سال ۱۳۹۵هم همزمان با حضور یک گروه فیلمبرداری در مجموعه کاخ گلستان، دو گلدان تاریخی این مجموعه «مفقود» شد و هرگز از سرنوشت آنها خبری به دست نیامد.

در سال‌های گذشته اخبار متعددی درباره مفقود شدن و سرقت آثار تاریخی و هنری موجود در ایران منتشر شده است.

سرقت تابلوهای محمود فرشچیان از موزه سعدآباد، شمشیر موزه ملل، تابلوهای تاریخی موزه رضا عباسی، اشیای تاریخی دوره پهلوی در کاخ نیاوران و سعدآباد و حتی دستبرد به تخت جمشید و سرقت آثار تاریخی از موزه روباز آن، بخشی از رویدادهای ناگوار سال‌های اخیر بوده است.