در حالی که اکثریت شهروندان افغانستان بی‌تابانه منتظر اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری ششم مهر، در روز شنبه ۲۷ مهر بودند، مسئولان کمیسیون انتخابات در شامگاه شنبه اعلام کردند که به دلیل مشکلات فنی و تامین شفافیت روند رای‌گیری، نتوانسته‌اند بر اساس تقویم از پیش تعیین شده، نتایج ابتدایی انتخابات را اعلام کنند. حوا علم نورستانی، رئیس کمیسیون انتخابات افغانستان، غروب روز شنبه با حضور در یک نشست خبری از مردم بابت تاخیر در اعلام نتایج انتخابات پوزش خواست. وی زمان معینی را برای اعلام نتایج مشخص نکرد، اما گفت که نتایج ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری «به زودی اعلام خواهد شد». رئیس کمیسیون انتخابات از آن تاخیر از مردم معذرت خواست و از آنان درخواست کرد تا برای مدت کوتاهی صبر پیشه کنند.

مسئولان کمیسیون انتخابات، معضل اصلی را ناشی از انتقال کند داده‌ها از دستگاه‌های بیومتریک به «سرور»‌های مرکزی در کمیسیون می‌دانند. همچنان، مشکلات فنی برای انتقال دستگاه‌ها از استان‌ها به کابل و دفتر مرکزی کمیسیون نیز به عنوان یک علت دیگر تاخیر در شمارش آرا عنوان شده است. اما این مسایل تنها دلایل تاخیر در اعلام نتایج نیست و بخشی از مشکلات، پیرنگ‌های سیاسی دارند. 

تقلب در انتخابات، چالش اساسی پیش روی کمیسیون 

در حالی که در ساعات پایانی روز انتخابات، تیم‌های انتخاباتی از نبود تقلب گسترده و شفاف برگزار شدن انتخابات سخن می‌گفتند، اما با گذشت ۲۴ ساعت، دیدگاه‌ها در مورد شفافیت انتخابات عوض شد. پس از آن که ریز لشیت (برگه‌های اولیه تعداد آرا در مراکز رای‌گیری) مناطق شرقی و جنوبی افغانستان به نشر رسید و مشخص شد که تیم دولت‌ساز به رهبری اشرف غنی اکثریت آرای شرق و جنوب افغانستان را از خود کرد است، زمزمه‌هایی مبنی بر احتمال انجام تقلب در میان تیم‌های رقیب شکل گرفت. آن موضع سپس ابعادی گسترده‌تر یافت و تیم‌های رقیب ادعا کردند که در بعضی از مناطق افغانستان، آرایی بدون «بیومتریک» به صندوق‌های رای ریخته شده است.

در کنار آن، تیم‌های معترض از کمیسیون مستقل انتخابات خواستند تا آرایی را که پیش از موعد به صندوق‌ها ریخته شده یا عکس رای‌دهنده‌هاشان در دستگاه وجود ندارد، باطل محسوب شود. هنوز مشخص نیست که کمیسیون چه تعدادی از مجموع آرای ریخته شده به صندوق‌ها را به عنوان رای «غیربیومتریک»، تقلبی و باطل عنوان خواهد کرد. این در حالی است که تیم «ثبات و همگرایی» به رهبری دکتر عبدالله، عنوان کرده است که ۵۰۰ هزار رای به عنوان رای غیربیومتریک از چرخه محاسبه آرا کنار گذاشته شده است، اما کمیسیون شکایات انتخاباتی هنوز موضع خود را در قبال انتخابات بیان نکرده است. مسئولان این کمیسیون چند روز پیش در یک نشست خبری گفته بودند که نزدیک به پنج هزار شکایت در مورد انتخابات به دست آنان رسیده است که بعضی از آن شکایت‌ها جدی است و تاثیر مستقیم بر انتخابات می‌گذارد.

بنابراین، هنوز یک چالش دیگر به نام «شکایات» بر سر راه اعلام نتایج انتخابات باقی مانده است. اگرچه تیم‌های پیشتاز می‌گویند که نیازی به رفتن انتخابات به دور دوم نیست و برنده انتخابات، در همان دور اول مشخص خواهد شد، اما دغدغه تکرار وضعیت انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۴ ، به عنوان یک نگرانی همچنان پا برجاست. در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۴، کمیسیون انتخابات محمد اشرف غنی را به عنوان برنده انتخابات اعلام کرد، اما آن رای مورد قبول آقای عبدالله عبدالله قرار نگرفت و احتمال بحرانی شدن انتخابات شدید شد. 

 در نهایت، با پا درمیانی جان کری، وزیر امور خارجه وقت امریکا، حکومت وحدت ملی در افغانستان تشکیل شد و دکتر عبدالله با سهم پنجاه پنجاه، به مقام رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی منتصب شد. این بار نیز جمعی معتقدند که با توجه به این که هر دو نامزد پیشتاز ادعای پیروزی دارند، احتمال می‌رود که تیم بازنده، نتیجه اعلام شده از سوی کمیسیون را نپذیرد. در چنان صورتی، دوباره بحران ایجاد خواهد کرد، و آنگاه، راه حل یا حکومت موقت خواهد بود، یا رفتن به دور دوم، که در شرایط فعلی به هیچ وجه امکان برگزاری دور دوم انتخابات وجود ندارد. به همین دلیل، نهاد‌های ناظر بین‌المللی و سفارت‌خانه‌های خارجی در کابل از کمیسیون خواسته‌اند تا دقت را فدای سرعت نکند و با اطمینان کافی از شفاف بودن آرا، نتایج را اعلام کند. همچنین، از تیم‌ها و نامزدهای ریاست جمهوری نیز خواسته‌اند تا نتیجه انتخابات را بدون چون و چرا بپذیرند تا از وقوع بحران‌های سیاسی و اجتماعی احتمالی جلوگیری شود.