تحلیلی که یک اتاق فکر مستقر در لندن منتشر کرد، از وجود شبکه‌ پخش اطلاعات دروغین در مورد سوریه که روسیه پشتیبان آن است، خبر می‌دهد. طبق تحلیلی که «موسسه گفت‌وگوی راهبردی» منتشر کرد، شبکه‌ای متشکل از ۲۸ نفر که به‌طورمرتب نظریه‌های توطئه پخش می‌کنند و اغلب به صورت هماهنگ‌شده از طرف روسیه پشتیبانی می‌شوند، در مورد سوریه هزاران توییت نوشته‌اند که حاوی اطلاعات دروغ در مورد این کشور و جنگ داخلی آن است. ضمن اینکه این توییت‌ها مشخصا می‌کوشیدند جلو دخالت جامعه بین‌المللی در سوریه را بگیرند.

این شبکه متشکل از افراد، سازمان‌ها، رسانه‌ها و صفحاتی در رسانه‌های اجتماعی است که روی‌هم‌رفته ۱.۸ میلیون نفر مخاطب منظم داشتند. در تحلیل این اتاق فکر آمده است که این شبکه چند روایت دروغین مشخص در مورد سوریه را پخش کرده‌اند؛ مثل ایجاد تصویر منفی و دروغین از «کلاه‌ سفید‌ها»، داوطلبانی که برای کمک به زخمی‌ها در سوریه فعالیت امدادی انجام می‌دهند. رسانه‌های نزدیک به بشار اسد، روسیه و جمهوری اسلامی ایران معمولا سعی می‌کنند این گروه را مرتبط با سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی آمریکا و بریتانیا جلوه می‌دهند.

روایت دروغ دیگر در مورد مسئله تسلیحات شیمیایی و استفاده رژیم بشار اسد از آن بود. این شبکه با حمله به سازمان دیده‌بان تسلیحات شیمیایی، هرگونه نقش داشتن دمشق در این زمینه را منکر می‌شد.

حمله به کلاه‌سفید‌ها به‌خصوص زمانی شدت گرفت که این سازمان اسنادی را درباره حمله شیمیایی به خان شیخون در سال ۲۰۱۷ که طی‌ آن ۹۲ نفر (یک‌سوم آن‌ها کودکان بودند) کشته شدند، منتشر کرد. واحدی از سازمان ملل بعدها به این نتیجه رسید که «دلایلی منطقی وجود دارد که باور کنیم ارتش سوریه بمبی حاوی ماده شیمیایی سارین» بر این شهر واقع در استان ادلب انداخته است.

موسسه گفت‌وگوی راهبردی در گزارش جدید می‌نویسد که این اسناد را «کارزار سوریه»، نزدیک به نیروهای اپوزیسیون این کشور، منتشر کرد. در این تحلیل همچنین می‌خوانیم که حساب‌های رسمی دولت روسیه در توییتر در ایجاد و پخش این محتواهای دروغین نقش مهمی داشته‌اند؛ به ویژه سفارتخانه‌های روسیه در لندن و دمشق.

در یک بازه زمانی هفت ساله (۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱)، ۲۸ نفر حدود ۴۷ هزار توییت حاوی اطلاعات دروغین نوشته‌اند؛ از جمله ۱۹ هزار مورد پست‌های اصلی که مجموعا ۶۷۱ هزار بار ری‌تویيت‌ (به اشتراک‌گذاری مجدد یک توییت) شدند.

گزارش «کارزار سوریه» از برخی چهره‌های شاخص پخش اطلاعات سوء نیز پرده برداشته است؛ مثل ونسا بیلی که خود را روزنامه‌نگاری مستقل می‌داند و روسیه معمولا در شورای امنیت سازمان ملل، به برخی مقالات او به عنوان سند ارجاع می‌دهد. بیلی در سپتامبر ۲۰۱۵، کلاه‌سفیدها را به همکاری با القاعده و سایر سازمان‌های تروریستی متهم کرده بود و می‌گفت فیلم‌هایی که آن‌ها هنگام نجات شهروندان غیرنظامی از ساختمان‌های بمباران‌شده منتشر می‌کنند، دروغین و صحنه‌سازی‌اند. رسانه‌های نزدیک به سپاه و حکومت ایران نیز حرف‌های او را در سطح وسیعی پوشش داد‌ه‌اند.

فاروق حبیب، معاون مدیر کلاه‌‌سفید‌ها، گفت: «ما اول فکر می‌کردیم شاید آن‌ها واقعا اطلاعات صحیح را ندارد و باید با آنان تماس بگیریم تا توضیح بدهیم. اما بعد از کمی پژوهش، متوجه شدیم که قضیه عامدانه‌ و سازمان‌یافته است.»

البته در دو سال گذشته نقش اصلی پخش اطلاعات غلط به جای بیلی به چهره‌ای دیگر محول شده است: آرون ماته از وب‌سایت «گِرِی‌زون».

از دیگر گروه‌هایی که این گزارش از فعالیت‌های آنان پرده برداشته است، جمعی از دانشگاهیان بریتانیایی‌اند که نظریات توطئه و اطلاعات غلطی را که روسیه راجع به سوریه پخش می‌کند، در سطح وسیعی بازتاب می‌دهند. لینا سرجی عطار، بنیان‌گذار و مدیر عامل «بنیاد کَرَم»، به روزنامه گاردین گفت: «واقعیت توهین‌آمیز اینجا است که این‌ها گروهی از نظریه‌پردازان توطئه غربی‌اند که فکر می‌کنند به موازین اخلاقی والایی پایبندند؛ اما در واقعیت، فقط دروغ پخش می‌کنند.»

از دیگر چهره‌هایی این فهرست ۲۸ نفره اوا بارتلت، روزنامه‌نگار به‌اصطلاح مستقل کانادایی، است که در یکی از هیئت‌های دولت سوریه در سازمان ملل ظاهر شد و ادعا کرد که فیلم‌های کلاه‌سفید‌ها صحنه‌سازی و دروغین‌اند. یکی از سخنرانی‌های بارتلت در این زمینه در فیس‌بوک، ۴.۵ میلیون بار دیده شد.

جنگ داخلی سوریه با وجود گذشت بیش از ۱۱ سال، ادامه دارد و روسیه به همراه ایران همچنان از کشورهای اصلی دخالت‌کننده در آن‌اند. روزنامه وال استریت ژورنال روز جمعه، به نقل از مقام‌های نظامی آمریکا، نوشت که روسیه در ماه جاری، حملاتی علیه ائتلاف ضدداعش تحت رهبری آمریکا انجام داده و موضعی تهاجمی‌تر از قبل گرفته است.