در روزهای نخست سقوط کابل به دست طالبان در اوت ۲۰۲۱، هزاران تن از مردم افغانستان برای نجات از دست طالبان و فرار به خارج از افغانستان، به فرودگاه کابل هجوم بردند. البته در میان این حجم گسترده، تعداد زیادی نیز به هوای سفر رایگان به غرب در فرودگاه پرسه می‌زدند. هجوم مردم و هرج‌ومرج در فرودگاه به‌حدی بود که تعدادی به امید اینکه بتوانند خود را به خارج از افغانستان برسانند، به چرخ‌ و بال هواپیماها آویزان شدند و سقوط هنگام اوج گرفتن هواپیما به مرگ چند تن از آنان منجر شد.

حالا درست ۱۰ ماه پس از وقوع این حوادث، مقام‌های نیروی هوایی آمریکا می‌گویند آنچه در آن روزها اتفاق افتاد و به مرگ تعدادی از مردم منتهی شد، تقصیر هیچ‌کدام از خلبان‌ها نبوده است. مسئولان در نیروی هوایی ارتش آمریکا می‌گویند بررسی‌های آنان نشان می‌دهد که خلبان‌های آمریکایی تصمیم درست و لازم را گرفته‌اند و اگر در جریان پرواز این هواپیماها، افغانستانی‌ها کشته شده‌اند، تقصیر خلبان‌ها نبوده است.

ان استفانیک، سخنگوی نیروی هوایی آمریکا، روز دوشنبه، ۲۳ خرداد (۱۳ ژوئن)، در بیانیه‌ای گفت که آنان پس از بررسی‌های همه‌جانبه، به این نتیجه رسیدند که خلبانان هواپیماهای آمریکایی که برای تخلیه مردم از افغانستان به فرودگاه کابل رفته بودند، تصمیم‌های درست و به‌موقعی اتخاذ کرده‌اند؛ زیرا امنیت هواپیما که مملو از شهروندان افغان بود، اولویت کاری خلبان محسوب می‌شود.

خبرگزاری العربیه در گزارشی نوشت که شهروندان افغانستان در روزهای نخست سقوط کابل به دست طالبان، حتی به هواپیماهایی که دیگر ظرفیت نداشتند می‌چسبیدند تا بتوانند خود را از کابل خارج کنند.

سخنگوی نیروی هوایی آمریکا می‌گوید که یک فروند هواپیمای نظامی سی۱۷ که در فرودگاه کابل به زمین نشسته بود، در محاصره مردمی که می‌خواستند از کابل خارج شوند قرار گرفت و کادر پرواز که امنیت هواپیما را در خطر می‌دید، ناگزیر شد دوباره به هوا بلند شوند؛ در نتیجه تعدادی از کسانی که به چرخ‌های هواپیما چسبیده بودند زمانی که هواپیما در ارتفاع چند۱۰۰ متری چرخ‌های خود جمع کرد، در معرض خطر له شدن قرار گرفتند و ناگزیر چرخ‌ها را رها کردند و با برخورد به زمین، کشته شدند.

استفانک می‌افزاید که در پایگاه نظامی قطر مشخص شد که بقایای انسانی هنوز به چرخ‌های هواپیما چسبیده است؛ به این معنی که احتمالا یکی از این افراد همچنان به هواپیما چسبیده بوده و زیر فشار چرخ‌ها و شدت باد در ارتفاع، له و تکه‌تکه شده و قسمتی از پیکر او هنوز روی چرخ‌های هواپیما مانده است؛ زیرا اجساد افرادی که از هواپیما به زمین افتادند، سالم و کامل بود.

به گفته استفانک، هنوز مشخص نیست چند نفر به این هواپیما چسبیده بودند و کشته شدند. فیلم‌هایی که از لحظه سقوط هواپیما گرفته شده، دو نفر را نشان می‌دهد؛ اما دست‌کم یک تن هم در میان چرخ‌های هواپیما کشته شده است؛ زیرا بقایای یک جسد روی چرخ‌ها وجود داشت.

سخنگوی نیروی هوایی آمریکا می‌افزاید که آنان از مرگ این افراد به‌شدت متاثرند اما مطمئن‌اند که خلبان‌های آمریکایی در این زمینه هیچ‌ خطایی نداشته‌اند.

پس از سقوط کابل به دست طالبان، نیروهای ویژه آمریکا و تعدادی از کشورهای غربی، به‌سرعت کنترل فرودگاه کابل را در دست گرفتند و این فرودگاه تا ۱۵ روز در کنترل آنان بود. نیروهای آمریکایی و ائتلاف بنا بر وعده مقام‌های دولت‌هایشان، برنامه تخلیه افغانستانی‌هایی را که در حکومت طالبان جانشان در خطر بود، آغاز کردند؛ اما به دلیل هرج‌ومرج بی‌سابقه‌ای که در فرودگاه کابل ایجاد شد، هزاران شهروندان افغانستانی دیگر حتی از سایر شهرها به کابل سرازیر شدند تا بتوانند از این فرصت برای خروج از افغانستان استفاده کنند.

هجوم هزاران تن به فرودگاه کابل که حتی باند فرودگاه را هم گرفته بودند باعث شد پرواز هواپیماها مختل شود؛ تا جایی که تعدادی حتی به بال‌ هواپیماهای نظامی یا محوطه چرخ‌های هواپیما چسبیدند. پس از مرگ چند تن هنگام پرواز هواپیماها، نیروهای آمریکایی که مستقر در فرودگاه، با توسل به خشونت مردم را فرودگاه بیرون کردند که در جریان این اقدام نیز چند تن از مردم غیرنظامی کشته شدند.

پس از آن، در میان مردمی که در اطراف فرودگاه تجمع کرده بودند، دو انفجار مهیب رخ داد که حدود از ۲۰۰ تن را به قتل رساند که ۱۳ سرباز آمریکایی نیز در میان آن‌ها بودند.

با تمام این احوال، آمریکا و چند کشور دیگر می‌گویند برنامه ۱۵روزه تخلیه بزرگ‌ترین عملیات تخلیه در تاریخ این کشورها بوده و ظرف ۱۵ روز، ۱۲۰ هزار نفر را از افغانستان خارج کرده‌اند. اما منتقدان این برنامه می‌گویند آمریکا و سایر کشورها به جای همکاران افغانستانی خود، بیشتر کسانی را برده‌اند که هیچ‌ خطری جانشان را تهدید نمی‌کرد.