آیا افغانستان زمستان سختی خواهد داشت؟

بارش‌های برف گسترده‌ای در افغانستان پیش‌بینی شده است

یک خانواده افغانستانی در حال راه رفتن در جاده‌هایی بیرون از شهر کابل. زمستان 2013 (Mohammad Ismail/Reuters)

در آستانه روز جهانی کاهش بلایای طبیعی، سوالی که می‌توان به جست و جوی پاسخ آن بود این است،  آیا افغانستان زمستان سختی خواهد داشت؟   ۱۳ اکتبر روز جهانی کاهش بلایای طبیعی است. این روز توسط سازمان ملل متحد رسمی شده است و کشورهای جهان در اشکال مختلف مراسمی در این روز برگزار می‌کنند. سازمان ملل در سال ۱۹۸۹ فراخوانی برای رشد فرهنگ آگاهی از خطرات حوادث طبیعی روی انجام داد.

پس از آن هر ساله ۱۳ اکتبر به‌عنوان روز جهانی کاهش بلایای طبیعی نام‌گذاری شده است. هدف از تعیین چنین روزی، آگاهی یافتن از حوادث طبیعی و جستجوی شیوه‌های مختلف برای مهار حوادث طبیعی یا کاهش اثرات فاجعه بار این حوادث است. حوادث طبیعی سالانه میلیاردها دلار خسارت به دولت‌ها و مردمان‌شان وارد می‌کند. همچنین هزاران تن نیز قربانی این بلایای طبیعی می‌شوند. با این که تمهیدات زیادی برای کنترل حوادث طبیعی انجام می‌شود، اما باز هم نمی‌توان از خسارات ناشی از حوادث طبیعی جلوگیری کرد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در کشوری مانند افغانستان که زیربناهای آن در اثر جنگ‌های فرسایشی دراز مدت به شدت تخریب شده است، اثرات حوادث طبیعی بیش از اندازه است. به‌طور مثال تقریبا تمامی دریا‌های افغانستان هنوز به‌طور کامل مهار نشده‌اند و در فصل بهار که اوج بارندگی در افغانستان است و هم‌زمان فصل آب شدن برف‌های کوه‌ها نیز هست، سیل‌های مدهشی در گوشه و کنار افغانستان به‌راه می‌افتد که در کنار خسارت‌های هنگفت مالی جان مردم را نیز تهدید می‌کند. در کنار آن، زلزله، رانش زمین و حتی آتش‌سوزی نیز بلاهایی هستند که هنوز در افغانستان به‌معنی واقعی کنترل نمی‌شوند.

در طول دو سه سال گذشته چندین آتش‌سوزی مهیب در شهر کابل و در جنگل‌های بزرگ رخ داده است. به دلیل نبود امکانات آتش‌نشانی، هربار تا خاکستر شدن کامل جنگل‌ها، آتش‌سوزی ادامه یافته است.دلیل اساسی آن هم نبود امکانات مهار آتش‌سوزی‌ها حتی در پایتخت افغانستان است. از سوی دیگر در روستاهای افغانستان ساختار اولیه خانه سازی، آنها را بیشتر در معرض خطراتی چون سیلاب، زلزله و رانش زمین قرار میدهد. در سال ۱۳۹۳ در استان بدخشان رانش زمین یک روستا را به طور کامل مدفون کرد و صدها نفر در این حادثه هلاک شدند. حتی جسد‌های بخش زیادی از قربانیان این حادثه هرگز به دست نیامد.

افغانستان همچنین روی یکی از گسل‌های زلزله نیز قرار دارد. به‌همین دلیل بخش‌هایی از شمال، مرکز و شمال شرق افغانستان به‌طور مداوم شاهد زمین لرزه‌های ضعیف و قوی بوده است. این زمین لرزه‌ها هر از گاهی از مردم روستا‌ها قربانی می‌گیرد.

عکس از زمستان 2013 کابل.
SHAH MARAI / AFP

تدابیر دولت برای کاهش خطرات بلاهای طبیعی

به‌معنی واقعی امکانات موجود دولت افغانستان برای مهار حوادث طبیعی یا کاهش خسارت‌های آن بسیار کم است و نیازمندی‌های مردم را به‌طور کامل رفع نمی‌کند. تلاش اساسی دولت بیشتر روی رسیدگی به آسیب‌هایی است که این‌گونه حوادث به‌وجود می‌آورند. به‌طور مثال وزارت امور حوادث طبیعی، هر سال با آغاز فصل خزان، در پی تهیه نیازمندی‌هایی است که مردم در صورت رو به رو شدن با حوادث طبیعی به آن نیاز دارند. این نیازمندی‌ها در طول فصل پاییز به مناطقی که احتمال آسیب پذیری‌شان بالاتر است فرستاده می‌شود.

کابل زمستان 2013. 

SHAH MARAI / AFP

نقش این امکانات بیشتر کاهش دهنده اثرات حوادث طبیعی است. به‌طور مثال دولت برای مناطق آسیب پذیر، چادر برای زندگی کردن، پتو، مواد غذایی، دارو و لوازم آشپزخانه و تهیه غذا می‌فرستد. این امکانات در صورت وقوع حوادث قابل استفاده‌اند، اما در مورد پیش‌گیری‌های قبل از وقوع به‌معنی واقعی کار آن چنانی از دست دولت بر نمی‌آید. همین حالا وزارت انرژی و آب افغانستان پیش‌بینی کرده است که  در زمستان پیش رو بارش‌های  برف گسترده‌ای در افغانستان رخ خواهد داد. همچنین در فصل پاییز هم شاهد باران‌های بیشتر خواهیم بود. این دو پدیده آسمانی در بخش‌هایی از افغانستان می‌توانند باعث ایجاد حوادث هم بشوند. جاری شدن سیل، بهمن و بسته شدن جاده‌ها در اثر بارش برف مشکلات احتمالی سال پیش رو است. اما مشکل در این است که برای کاهش اثرات مخرب این حوادث توان افغانستان در حد بسیار پایینی است. شهرستان‌هایی در افغانستان هست که در طول فصل زمستان رابطه مردمش با دیگر مناطق به دلیل حجم بالای بارش برف کاملا قطع است. و تا آغاز بهار نمی‌توان به آنها دسترسی داشت. به‌همین دلیل مردم افغانستان بیشتر امیدوارند که نزولات آسمانی در سطح متعادل فرود بیاید و اگر بیشتر هم می‌آید سبب حادثه نشود.

بیشتر از