روزنامه اسرائیلی اورشلیمپست، روز شنبه ۳۱ اردیبهشت، در گزارشی، لغو تحریمهای اقتصادی علیه ایران را یک «شمشیر دو لبه» توصیف کرد.
به نوشته این روزنامه، درحالیکه تلاشها برای احیای موافقتنامه «برجام»، بر سر برنامه هستهای ایران ادامه دارد، گروهی از مخالفان «برجام» نگران این موضوعاند که با لغو تحریمها، حکومت جمهوری اسلامی منابع مالی بیشتری به منظور پیشبرد «سیاست نفوذ» خود در خاورمیانه و آفریقا بهدست آورد.
ازسوی دیگر، اگر تحریمها لغو نشود، جمهوری اسلامی حاضر به اجرای تعهدهای خود در «برجام» نیست و نظارت بر برنامه اتمی ایران نیز دشوارتر خواهد شد.
اورشلیمپست در ادامه گزارش خود، به برخی از مهمترین حوزههای نفوذ جمهوری اسلامی و برخی هزینههای سالیانه پیشبرد «سیاست منطقهای» حکومت ایران اشاره میکند. براساس این گزارش، جمهوری اسلامی سالانه ۷۰۰ میلیون دلار در اختیار حزبالله لبنان قرار میدهد. در غزه هم سالانه ۱۰۰ میلیون دلار خرج گروهای نزدیک به خود میکند.
به نوشته اورشلیمپست، حکومت جمهوری اسلامی تنها در سوریه، طی سالهای گذشته، ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار «کمک نظامی» در اختیار دولت بشار اسد، رئیسجمهوری این کشور، قرار داده است.
AFP
در عراق، حمایت حکومت ایران از گروهای شیعی نزدیک به خود ادامه دارد. در یمن، حکومت ایران تاکنون دهها میلیون دلار برای انتقال تجهیزات نظامی پیشرفته به حوثیها، ازجمله فناوری هواپیماهای بدون سرنشین، هزینه کرده است.
این روزنامه در بخش دیگری از گزارش روز شنبه خود، به نفوذ سیاسی-اقتصادی ایران در آفریقا اشاره میکند.
نفوذ حکومت ایران در آفریقا
به نوشته این روزنامه اسرائیلی، درحالیکه بیشترین تحلیلها و واکنشها متوجه نفوذ حکومت ایران در بین کشورها و گروهای سیاسی در خاورمیانه است، معمولا به نفوذ ایران در قاره آفریقا کمتر توجه میشود.
به لحاظ اقتصادی، کشورها جنوب صحرای آفریقا، با ۱.۱ میلیارد نفر جمعیت، بازار بزرگی برای کالاهای ایرانی بهشمار میروند.
علاوه بر مسائل اقتصادی، نفوذ در «شاخ آفریقا»، به دلیل مجاورت این منطقه با یمن و تنگه بابالمندب، برای حکومت ایران اهمیت راهبردی دارد.
به نوشته اورشلیمپست، شبکههای وابسته به حکومت ایران در سومالی در قاچاق و انتقال تجهیزات نظامی به حوثیهای یمن مشارکت دارند. علاوه بر این، گزارشهایی از حمایت حکومت ایران از گروه «الشباب»، همسو با «القاعده»، در سومالی منتشر شده است.
به نوشته این روزنامه اسرائیلی، کشورهایی آفریقایی، جدا از مسائل اقتصادی-سیاسی، به لحاظ پیشبرد طرحهای «تروریستی» هم برای حکومت جمهوری اسلامی مهماند.
هشت ماه پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران، در حمله هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی، گزارشهایی از دستداشتن سفارت ایران در پرتوریا، پایتخت آفریقای جنوبی، برای ترور یک دیپلمات آمریکایی در آن کشور مطرح شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
همچنین، دستگاههای اطلاعاتی نیجریه، در سال ۲۰۱۳، یک هسته مرتبط با حکومت ایران را که تلاش داشت علیه اهداف آمریکایی و اسرائیلی اقدام کند، کشف کرد.
دولت مراکش، در سال ۲۰۱۸، روابطش با ایران را به دلیل حمایت جمهوری اسلامی از فعالان جبهه پولیساریو در صحرای غربی قطع کرد. نیروهای امنیتی کنیا نیز در نوامبر سال ۲۰۲۱ یک ایرانی را به اتهام تلاش برای انجام حملههای تروریستی علیه اسرائيل بازداشت کردند.
پانزده نفر هم در شرق آفریقا، در فوریه سال ۲۰۲۱، به اتهام برنامهریزی برای حمله به چند سفارتخانه، ازجمله سفارتهای امارات متحده عربی، اسرائیل و آمریکا، بازداشت شدند. طرح این توطئه هم به حکومت ایران نسبت داده شد.
به نوشته اورشلیمپست، شبکه گروهها و نیروهای وابسته به حکومت ایران، در حال حاضر در شمار زیادی از کشورهای آفریقایی، ازجمله در چاد، سودان، کنیا، سومالی، نیجریه، نیجر، اریتره، گامبیا، سودان، سودان جنوبی و آفریقای جنوبی گسترده و فعال است.
براساس این گزارش، موقعیت اقتصادی ایران بهگونهای نیست که بتواند از عهده تمام هزینههای مرتبط با برنامه «نفوذ» خود در خاورمیانه و کشورهای آفریقایی برآید؛ اما لغو ناگهانی تحریمها میتواند منابع لازم برای پیشبرد سیاستهای منطقهای ایران را فراهم کند؛ با این حال هیچ مسیر روشن و مطمئنی هم در برابر ایران وجود ندارد.