افزایش قیمت اتانول به لیتری ۷۰ هزار تومان منجر به افزایش استفاده از متانول لیتری ۱۰ هزار تومانی در تولید نوشیدنی‌های دست‌ساز شده که موج تازه مسمومیت‌های الکلی از نخستین نتایج آن در ایران است.

یک ساقی در محله «مجیدیه» تهران به سایت «جامعه ۲۴» خبر داده است گرانی مواد اولیه مشروب‌ دست‌ساز (عرق سگی) باعث شده «برخی ساقی‌های بی‌وجدان اتانول و متانول را قاطی کنند که باعث سمی شدن مشروب می‌شود».

متانول ارتباط نزدیکی با اتانول دارد. اتانول نوعی الکل است که همواره در نوشیدنی‌های الکلی مانند آبجو و ... یافت می‌شود، اما متانول یا الکل چوب، بسیار سمی‌ و ارزان‌تر از آن است.

متانول از نظر رنگ، بو و مزه شبیه اتانول به نظر می‌رسد و مصرف مقدار کمی از آن نیز می‌تواند موجب آسیب‌های جدی یا حتی مرگ انسان شود.

بیشترین آمار مرگ و میر ناشی از مصرف نوشیدنی الکلی دست ساز در ایران، وجود ماده شیمیایی و سمی به نام متانول در این نوع نوشیدنی‌هاست.

متانول یا الکل چوب، كه همان الكل متیلیک یا صنعتی است، یکی از انواع الكل موجود در بازار است كه در شكل خالص خود مایعی بی‌‌رنگ و بی‌بو است كه از آن در صنایع مختلفی از جمله رنگ‌سازی، لاک سازی، شیشه‌ پاک كن‌ها، چاپ و تکثیر و رنگ بر (حل‌کننده) كاربرد دارد.

از آنجایی که متانول موجود در نوشیدنی‌های الکلی تقلبی به آسانی با بوییدن یا چشیدن قابل تشخیص نیست، این نوشیدنی‌ها در صورت تقلبی بودن موجب مسمومیت مصرف‌ کنندگان می‌شود.

نشانه‌های مسمومیت با متانول شامل علائم گوارشی مانند، تهوع، استفراغ، درد شکمی و علائم عصبی شامل سردرد، سرگیجه، اختلال هوشیاری، تشنج و كما و همچنین علائم چشمی، از جمله گشاد شدن مردمک چشم، تاری دید، التهاب عصب چشم و شبکیه و کوری دائمی و سایر علائم مانند اختلال در اسیدیته خون ‌(اسیدوز متابولیک) و آسیب شدید كلیه‌ها است.

 آسیب‌های مغزی، درد قفسه سینه، نابینایی و حتی کما از جمله پیامدهای مصرف این محصولات تقلبی است.

ساقی محله «مجیدیه» تهران هم می‌گوید برخی همکارانش از آنجا که نمی‌خواهند «مشتری‌های قشر ضعیف خود را از دست بدهند» در ساخت نوشیدنی‌های الکلی از متانول استفاده می‌کنند که «اگر کسی این مشروب را بخورد، یا می‌میرد یا کور می‌شود».

به گفته این ساقی در حال حاضر «یک بطری یک‌و‌نیم لیتری عرق ۱۸۰ تا ۲۳۰ هزار تومان و یک بطری مشروب ۴۰۰ هزار تومان است و خیلی‌ها نمی‌توانند این را بخرند».

او یکی از علت‌های این افزایش قیمت را کنترل سفت و سخت مرز‌ها اعلام کرد و گفت: «دیگر خبری از ورود مشروب نیست و قیمت‌هایش هم سر به فلک» کشیده است.

موضوع نوشیدنی‌های الکلی دست‌ساز یا تقلبی پس از مرگ ۱۳ نفر و مسمومیت بیش از ۱۰۰ نفر در بندرعباس به خاطر استفاده از این نوشیدنی‌ها بار دیگر در ایران بر سر زبان‌ها افتاده است.

تولید، فروش و مصرف نوشیدنی‌های الکلی در ایران ممنوع است. با این حال بازار تولید، قاچاق و فروش زیرزمینی این نوشیدنی‌های ممنوعه بیش از چهار دهه است که بسیار داغ است.

این نوشیدنی‌ها اغلب در آشپزخانه‌های زیر زمینی تولید می‌شود که در پاره‌ای موارد محصولات آنها باعث مسمومیت و مرگ مصرف کنندگان می‌شود.

براساس اعلام سال ۱۳۹۸ سازمان جهانی بهداشت، ایران رتبه نهم مصرف نوشیدنی‌های الکلی در جهان را داراست.

این گزارش می‌گوید هر ایرانی مصرف کننده دائم الکل بالای ۱۵ سال، نزدیک به ۳۰ لیتر (۲۸.۴) الکل خالص در سال ۲۰۱۶ مصرف کرده است. 

گزارش پیشین این سازمان این رقم را ۲۴.۸ لیتر در سال ۲۰۱۰ نشان می‌داد.

ستاد مبارزه با قاچاق کالا هم سال ۱۳۹۷ براساس نتایج طرح وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت کشور مصرف سالانه نوشیدنی الکلی در ایران را ۴۳.۵ میلیون لیتر اعلام کرده است.

کشفیات این سال هم نشان می‌دهد نزدیک ۷۰ درصد از مشروب مصرفی در ایران سال به‌ صورت دستی تولید و وارد بازار شده است.