سفیر سابق عربستان سعودی‌ در آمریکا: واشنگتن خطر حوثی‌ها را جدی نمی‌گیرد

شاهزاده ترکی الفیصل:عربستان سعودی همواره خواهان حل صلح‌آمیز تخاصم یمن بوده است

شاهزاده ترکی الفیصل،‌ دیپلمات سابق و رئیس کنونی مرکز پژوهش و اسلام‌شناسی بنیاد ملک فیصل، مشخصا راجع به حمله‌های راکتی و پهپادی حوثی‌ها سخن می‌گفتMOHAMMED AL-SHAIKH / AFP

یکی از اعضای ارشد خانواده سلطنتی عربستان سعودی و رئیس سابق سازمان اطلاعات این کشور، با گلایه از آمریکا، گفت به نظر ریاض، واشنگتن خطر حوثی‌های یمن برای عربستان سعودی و کل منطقه را جدی نمی‌گیرد. حوثی‌ها گروهی شبه‌نظامی‌اند که با برخورداری از حمایت حکومت ایران، از سال ۲۰۱۴ صنعا، پایتخت یمن، و بخش‌های عمده‌ای از این کشور را در اختیار گرفته‌اند و در جنگی داخلی با دولت قانونی این کشور و ائتلافی نظامی از کشورهای عربی به رهبری ریاض، درگیرند. 

شاهزاده ترکی الفیصل در گفت‌وگوی تصویری با روزنامه «عرب نیوزِ» جده که دوشنبه منتشر شد گفت: «سعودی‌ها این رابطه را راهبردی می‌دانند، اما احساس می‌کنند در زمانی که فکر می‌کردیم آمریکا و عربستان سعودی باید کنار هم مقابل چیزی بایستند که فقط گونه‌ای مزاحمت نیست و خطری مشترک برای ثبات و امنیت منطقه است، به ما بی‌توجهی کردند.»

او گفت، ریاض بابت اعلام حمایت‌های مقام‌های آمریکایی «قدردان» است، اما افزود:‌ «نیاز داریم که در روابط بین رهبری دو کشور، چیزی بیش از این‌‌ها ببینیم.»

این گفت‌وگو در قالب برنامه «صحبت صریح» (Frankly Speaking) روزنامه «عرب‌نیوز» پخش شد که شامل گفت‌وگو با چهره‌های دنیای سیاست و اقتصاد در خاورمیانه و سایر نقاط جهان است. 

این دیپلمات سابق و رئیس کنونی مرکز پژوهش و اسلام‌شناسی بنیاد ملک فیصل، مشخصا راجع به حمله‌های راکتی و پهپادی حوثی‌ها سخن می‌گفت. او به نفوذ ایران در یمن اشاره کرد و به استفاده از حوثی‌ها در جایگاه ابزاری «نه فقط برای بی‌ثبات‌ کردن عربستان سعودی، که برای تاثیر بر امنیت و ثبات خطوط بین‌المللی دریایی»، از جمله در دریای سرخ، خلیج فارس، و دریای عرب. 

عربستان سعودی همراه با برخی از کشورهای دیگر منطقه، مانند امارات متحده عربی، به چتر امنیتی آمریکا متکی‌اند. آمریکا در هر دوی این کشورها و هر چهار کشور دیگر عضو شورای همکاری خلیج فارس (متشکل از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس)، پایگاه نظامی دارد. ابوظبی و ریاض اما نگران کاهش تعهد آمریکا به منطقه‌اند. تخاصم در اوکراین نیز باعث اختلافاتی بین طرفین شده است. کشورهای عضو اوپک در منطقه نه حاضرند به تحریم‌های گسترده علیه روسیه بپیوندند، و نه به افزایش تولید نفت برای کاهش قیمت تن می‌دهند. (چهار کشور از شش عضو شورای همکاری، یعنی عربستان سعودی، امارات، کویت و قطر، در اوپک‌ عضویت دارند.)

امیر ترکی الفیصل گفت: «ما در سال‌های گذشته فراز و فرود زیاد داشته‌ایم و شاید این هم یکی از فرودها باشد؛ به‌خصوص که رئیس ‌جمهوری آمریکا در کارزار انتخاباتی‌اش گفت می‌خواهد عربستان سعودی را کنار بزند، و البته که در عمل هم همان کاری را کرد که گفت.»

این سفیر سابق سعودی‌ها در آمریکا در پاسخ به پرسشی راجع به روسیه تاکید کرد که کشورش مخالف اشغال اوکراین است و به همین علت، در سازمان ملل به محکومیت روسیه رای داده است. اما در ضمن قصد دارد  بین دو کشور میانجی‌گری کند و به همین علت باید بکوشد موضعی متعادل داشته باشد. او همچنین از کمک‌های بشردوستانه ریاض به اوکراین خبر داد. 

امیر ترکی الفیصل از برخورد متفاوت رسانه‌های غرب با پناهجویان اوکراینی در قیاس با پناهجویان خاورمیانه و سایر نقاط جهان نیز انتقاد کرد. او همچنین گفت، یک نمونه «ریاکاری» این است که سازمان ملل روسیه را به دلیل اشغال اوکراین تحریم کرده است، اما اسرائيل را به دلیل اشغال کشورهای عربی هرگز تحریم نکرد. 

این چهره سعودی در سخنان خود گفت که معلوم نیست رویکرد صلح با اسرائيل که برخی کشورهای عربی در پیش گرفته‌اند، به نتایج بهتری منجر شود. او گفت: «مردم فلسطین هنوز تحت اشغالند، هنوز در زندان دولت اسرائيل محبوسند. حمله و ترور افراد فلسطینی تقریبا هر روز صورت می‌گیرد. دزدی سرزمین فلسطینی‌ها به دست اسرائيل هم به‌رغم ضمانت‌هایی که اسرائیل به امضاکنندگان صلح بین اسرائیل و امارات داد، ادامه دارد. در نتیجه، هیچ نشانی نیست که مماشات با اسرائیل باعث تغیر رویکرد آن‌ می‌شود.»

در موضوع نفت، او دلیل مشکلات کنونی بازار نفت را سیاست انرژی خود آمریکا دانست: «بایدن، سیاست دولت آمریکا را قطع تمامی روابط با آنچه صنعت نفت و گاز خوانده می‌شود، تعیین کرده است. او تولید نفت و گاز در آمریکا را در حالی محدود کرده است که در چند سال گذشته آمریکا بزرگ‌ترین تولیدکننده این دو منبع انرژی بود.»

این چهره سعودی گفت که کاهش تولید نفت در آمریکا، از دلایل افزایش قیمت طلای سیاه است. او تاکید کرد که ریاض نمی‌خواهد «دلیلی برای بی‌ثباتی قیمت‌ نفت» باشد و اقدام‌هایی مانند تحریم هماهنگ نفت در سال ۱۹۷۳ در جریان جنگ یوم کیپور، به گذشته تعلق دارند.

امیر فیصل که با کیتی جنسن، مجری جدید برنامه «صحبت صریح» این روزنامه عربستانی سخن می‌گفت، به حذف حوثی‌ها از فهرست سازمان‌های تروریستی که با تصمیم دولت بایدن انجام شد، نیز اشاره کرد و گفت: «این واقعیت که رئیس ‌جمهوری بایدن حوثی‌ها را از فهرست تروریستی خارج کرده است، به آن‌ها جسارت بیشتری می‌دهد و کاری می‌کند که در حمله‌های خود علیه عربستان سعودی و امارات، تهاجمی‌تر عمل کنند.» 

دولت بایدن مدت کوتاهی پس از آغاز کار خود،‌ در فوریه ۲۰۲۱، حوثی‌ها را از این فهرست خارج کرد. آن‌ها البته فقط چند هفته پیش از آن، در اواخر دوران دولت ترامپ، به آن فهرست اضافه شده بودند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

امیر فیصل با اشاره به ابعاد گسترده‌‌تر رابطه ریاض و واشنگتن، تاکید کرد: «ما همیشه رابطه‌ خود را با آمریکا راهبردی دانسته‌ایم»، اما سپس با اشاره به اقدامات بایدن که آن‌ها را خلاف منافع عربستان سعودی دانست، گفت:‌ «اول از همه، عملیات مشترک آمریکا با عربستان سعودی را برای رسیدگی به چالش شورش تحت رهبری حوثی‌ها در یمن و علیه مردم یمن، متوقف کردند. دوم اینکه دست به اقدامات دیگری زدند، مثلا دیدارنکردن با ولیعهد عربستان سعودی و اعلام عمومی اینکه چنین دیداری نمی‌کنند، و حتی جایی رسید که سامانه‌های موشکی ضدهوایی را از ما پس گرفتند، در حالی که با افزایش حملات حوثی‌ها با تجهیزات ایرانی مانند موشک و پهپاد روبه‌رو بودیم.» 

شاهزاده فیصل گفت عربستان همواره خواهان حل صلح‌آمیز تخاصم یمن بوده است، و افزود:‌ «متاسفانه حوثی‌ها همیشه یا به این فراخوان پاسخ نداده‌اند، یا اصلا به آن بی‌توجهی کرده‌اند، یا با آن مخالفت کرده‌اند. و الان هم که می‌بینیم سازمان ملل مثلا آتش‌بس برقرار کرده است، اما حوثی‌ها مدام آن‌را نقض می‌کنند و از آتش‌بس سوءاستفاده می‌کنند تا نیروهای خود را تغییر موضع دهند و تجدید قوا کنند.»

او ابراز امیدواری کرد که روابط عربستان سعودی و آمریکا بار دیگر بهبود یابد؛ «همان‌طور که قبلا بارها از نقاط افول رابطه‌مان عبور کردیم.»

امیر ترکی الفیصل در ضمن دیدار اخیر رجب طیب اردوغان، رئیس ‌جمهوری ترکیه، از ریاض را تحولی مثبت خواند و گفت: «به نظرم رهبری در ترکیه به این نتیجه رسیده است که خصومت پیشین‌شان با عربستان سعودی به نفع هیچ کس نبود؛ به‌خصوص مردم ترکیه.»

دیپلمات‌های غربی اخیرا در گفت‌وگو با رسانه‌ها از افزایش حمایت نظامی آمریکا از عربستان سعودی خبر داده‌اند؛ تلاشی از سوی دولت بایدن برای بهبود روابطش با بزرگترین صادرکننده نفت جهان. با این حال، بسیاری چهره‌های مطرح جهان سیاست در آمریکا علیه عربستان سعودی سخن می‌گویند. مثلا هیلاری کلینتون، وزیر خارجه سابق آمریکا، که به دلیل گفته‌هایش در برنامه «میت ده پرسِ» شبکه «ان‌بی‌سی» با انتقاد امیر ترکی روبه‌رو شد. خانم کلینتون گفته بود که آمریکا باید رویکرد «چماق و هویج»‌ در برابر ریاض داشته باشد و این کشور را به افزایش تولید نفت وادارد. این چهره سعودی گفت: «ما کودک مدرسه‌ای نیستیم که با هویچ و چماق به سراغ‌مان بیایید. ما کشوری مستقلیم و دارای حق حاکمیت، و اگر با ما برخورد منصفانه داشته باشند، ما هم مقابله به مثل می‌کنیم. شنیدن چنین حرف‌هایی از هر سیاست‌مداری، هر جا که باشد، جای تاسف دارد. من امیدوارم روابطه عربستان سعودی و آمریکا حول چنین اصلی نچرخد و چنین بنیانی پیدا نکند.»

شاهزاده ترکی الفیصل در حال حاضر مقام رسمی ندارد، اما همچنان چهره‌ای پرنفوذ در سیاست عربستان سعودی محسوب می‌شود. او از سال ۱۹۷۹ تا ۲۰۰۱ رئیس سازمان اطلاعات عربستان سعودی بود و در سال‌هایی که از پی آن آمد، سفیر این کشور در لندن و واشنگتن بود.

بیشتر از جهان