ملا هبتالله آخوندزاده، رهبر گروه طالبان روز جمعه ۹ اردیبهشت (۲۹ آوریل) به مناسب عید سعید فطر پیامی خطاب به مردم افغانستان و دولتهای جهان منتشر کرد. مانند چند سال گذشته این پیام به صورت کتبی منتشر شد و تاکنون هیچ سند و مدرکی که زنده بودن ملا هبتالله را ثابت کند وجود ندارد. در این پیام به ۱۷ نکته اشاره شده است که بیشتر آن در ستایش جنگ ۲۰ ساله طالبان، ادعای تامین امنیت سراسری، تلاش برای بهبود اوضاع اقتصادی و توصیههایی به اعضای این گروه است.
چهارمین نکته در پیام ملا هبتالله درباره عفو عمومی است که در ۱۷ اوت ۲۰۲۱ و دو روز پس از سلطه این گروه بر افغانستان منتشر شد. در این پیام آمده است: «امارت اسلامی افغانستان [طالبان] به تمام مخالفان خود عفو عمومی اعلام کرده است و در عمل نیز نافذ است. بر اساس این عفو، یکبار دیگر از تمام افغانهایی که هنوز نیت و اراده مخالفت دارند، دعوت میکنم که بیایند در خانه خود همچون برادران با هم زندگی آرام و مطمئنی داشته باشیم. این کشور دیگر توان عملی کردن هیچگونه توطئهای را ندارد، دیگر باید بر مردم خود دل بسوزانیم و دروازه مزاحمت و فتنه دیگری را باز نکنیم.»
در پیام ملا هبتالله به کسانی که علیه دولت طالبان قیام کنند، هشدار داده شد: «اگر خدا نخواسته کسی از این عفو تمرد و سرپیچی کند و برای آغاز جنگ دیگری در کشور تلاش کند، با واکنش قاطع و جدی این ملت روبهرو میشود و ملت ما دیگر به هیچ کسی اجازه نمیدهد که صلح و امنیت کشور را به تحریک بیگانگان زیر سوال ببرد.»
رهبر طالبان در حالی از عفو عمومی همچون یک مزیت یاد میکند که در هشت ماه گذشته حدود ۵۰۰ کارمند دولت پیشین به دست این گروه کشته شدهاند. گزارشهای مستندی از کشتار طالبان در هشت ماه گذشته در رسانههایی همچون نیویورکتایمز و سازمانهایی مانند دیدهبان حقوق بشر، سازمان ملل متحد، کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد و عفو بینالملل بازتاب یافته است. این گزارشها که در ماههای اخیر و بهطور جداگانه منتشر شدند، نشان داد که عفو عمومی طالبان برخلاف آنچه رهبران این گروه ادعا میکنند در عمل وجود ندارد و بیشتر یک دام برای قربانیان است.
گنجاندن این مسئله در نخستین صفحه پیام رهبر طالبان نشان میدهد که او نگران گسترش نارضایتی در میان مردم و قدرت گرفتن جبهههای مخالفان است. این نخستین بار است که رهبر طالبان به خطر گسترش جنگ در افغانستان اشاره میکند و به مخالفان این گروه هشدار میدهد که با تمام توان علیه آنان اقدام خواهد کرد.
«جامعه جهانی باید امارت اسلامی را به رسمیت بشناسد»
در بخش دیگری از این پیام آمده است که جامعه جهانی باید حکومت طالبان را به رسمیت بشناسد، زیرا افغانستان در تامین صلح و امنیت جهان نقش دارد. در پیام آمده است: «جامعه جهانی باید امارت اسلامی افغانستان را به رسمیت بشناسد تا همه مشکلات خود را در چهارچوب اصول سیاسی و به طور رسمی و مسئولانه حل کنیم.» رهبر گروه طالبان ادعا کرد که خواهان روابط خوب و مثبت با جهان است و قصد تهدید هیچ کشوری را ندارد. ملا هبتالله افزود: «ما اجازه نمیدهیم که از افغانستان تهدیدی متوجه کشور دیگری شود و همچنین از جامعه جهانی میخواهیم با ما تعامل خوب، مثبت و استوار همراه با احترام متقابل داشته باشند.»
رهبر طالبان با اشاره به پیمان دوحه که در فوریه ۲۰۲۰ میان هیئت مذاکرهکننده این گروه با نمایندگان آمریکا امضا شد، گفت طالبان این پیمان را اجرا کرده است و این گروه توقع دارد که طرف مقابل نیز به تعهدهای خود پایبند بماند. این پیمان در نتیجه مذاکرههای فراوانی میان زلمی خلیلزاد، فرستاده سابق ایالات متحده آمریکا در امور صلح افغانستان و هیئت مذاکرهکننده طالبان در دوحه نهایی شد و در مراسمی در اواخر فوریه ۲۰۲۰ با حضور مایک پمپئو، وزیر خارجه سابق آمریکا به امضا رسید. این توافقنامه باعث آزادی نزدیک به شش هزار عضو طالبان از زندانهای دولت افغانستان شد و همچنین به طالبان مشروعیت سیاسی بخشید. در این توافقنامه که بخشهای اساسی آن تاکنون فاش نشده است، تاکید شده بود که دولت آینده افغانستان در نتیجه مذاکرهها و با تفاهم شکل خواهد گرفت و آمریکا احیای «امارت اسلامی افغانستان» را به رسمیت نخواهد شناخت. این توافقنامه از دسترس دولت سابق افغانستان خارج شد و حتی اشرف غنی احمدزی به نسخه کامل آن دست نیافت.
ممنوعیت کشت مواد مخدر
رهبر گروه طالبان برخلاف پیام قبلیاش که در اوایل آوریل در مورد ممنوعیت کشت، استفاده و قاچاق تریاک و انواع مواد مخدر در افغانستان صادر شده بود، در پیام جدید تنها از ممنوع شدن کشت خشخاش صحبت کرد. رهبر گروه طالبان در حالی برای دومینبار بر ممنوعیت کشت خشخاش تاکید میکند که هماکنون کشاورزان در حال جمعآوری و برداشت خشخاش از مزارع سراسر افغانستاناند. با وجودی که حدود سه هفته از نخستین فرمان رهبر طالبان برای ممنوع شدن کشت، استفاده، قاچاق و تولید تریاک و انواع مواد مخدر در افغانستان میگذرد، در این مدت هیچ نشانهای از اقدام علیه قاچاقچیهای مواد مخدر که شماری از آنان فرماندهان طالباناند و کشاورزانی که در حال برداشت خشخاش از مزارع و تولید تریاکاند دیده نشده است.
تنها تغییری که پس از صدور پیام رهبر طالبان در این زمینه به وجود آمد، افزایش بیسابقه قیمت تریاک در بازارهای افغانستان بود. با این حال رهبر طالبان از دولتهای جهان خواست به کشاورزان افغانستان کمک کنند. او گفت باید جایگزینی برای خشخاش به کشاورزان افغان ارائه شود تا از کشت آن دست بردارند.
غیبت زنان و دختران در پیام رهبر طالبان
رهبر گروه طالبان در پیامش هیچ اشارهای به محروم شدن زنان و دختران از حق کار و آموزش نکرد. او گفت که امارت طالبان «برای تقویت جریان تعلیم و تربیت فعالیت میکند»، اما توضیح نداد که به چه دلیلی دختران را از ادامه آموزش و زنان را از ادامه کار محروم کرده است. بر اساس وعدههای طالبان قرار بود همه مدارس به روی دانشآموزان دختر و پسر در سوم فروردین ۱۴۰۱ بازگشایی شوند، اما پس از جلسه سران طالبان در قندهار، مدارس برای دختران بالاتر از کلاس ششم تعطیل شد. هزاران دانشآموز دختر سوم فروردین، با ناامیدی از مدارس به خانههایشان بازگشتند و تاکنون هیچ روزنهای امیدی برای بازگشت آنان به مدارس دیده نمیشود.
هرچند تعطیلی مدارس برای دختران، خشم دولتهای جهان و مردم افغانستان را برانگیخت، اما طالبان بیتوجه به این نگرانیها، هیچ اقدامی در این زمینه نکرده است. برخی اعضای طالبان گفتند محتوای آموزشی مدارس مطابق شریعت اسلامی نیست و برخی دیگر گفتند لباس دانشآموزان اسلامی نیست. طالبان مشخص نکرده است که چه زمانی و با چه شرایطی مدارس دخترانه بازگشایی میشوند.
رهبر گروه طالبان از قربانیان حملههای مرگبار اخیر یاد نکرد
رهبر طالبان در پیامش گفت که «زندگی آرام و شادی زیر چتر حاکمیت اسلامی فراهم شده است»، اما از قربانیان حملههای مرگبار اخیر در افغانستان یاد نکرد. در دو هفته اخیر، هفت حمله مرگبار به مراکز مذهبی، آموزشی و خودروهای مسافربری در شهرهای کابل، مزارشریف و قندوز صورت گرفت و دهها نفر در آنان کشته شدند. در آخرین مورد روز پنجشنبه دو خودرو مسافربری در ناحیه سوم و دهم شهر مزارشریف هدف انفجار قرار گرفتند که تاکنون ۱۱ کشته و ۱۸ زخمی گزارش شده است.
شهروندان هزاره قربانیان این حملهها در افغانستاناند و گروه تروریستی داعش خراسان مسئولیت این حمله ها را به عهده گرفت. در روزهای گذشته نیز مرکز آموزشی ممتاز و مدرسه عبدالرحیم شهید در کابل، مسجد سه دکان در شهر مزارشریف، خودروی اعضای طالبان که حامل کارمندان فرودگاه قندوز بود و مدرسه مولوی سکندر شهرستان امام صاحب قندز هدف حمله قرار گرفتند و براثر این حملهها دهها نفر کشته و زخمی شدند.