روز شنبه، ۹ آوریل ۲۰۲۲، پیکر رضا براهنی، نویسنده، شاعر و منتقد ادبی، در شهر تورنتوی کانادا به خاک سپرده شد. رضا براهنی که در سال‌های پایانی عمرش به بیماری فراموشی (الزایمر) دچار بود، روز پنجم فروردین ۱۴۰۱ و در سن ۸۶ سالگی درگذشت.
پیش‌تر قرار بود پیکر این نویسنده بنام به ایران منتقل شود و در آنجا به خاک سپرده شود. با این‌حال، خانواده او در نهایت تصمیم گرفتند تا او را در گورستانی در شمال شهر تورنتو کانادا به خاک بسپارند.
از رضا براهنی آثار متعددی به جا مانده است که از شعر تا رمان و از نقد ادبی تا مقاله‌های سیاسی را در برمی‌گیرد.
او نوشتن نقد ادبی را از دهه ۱۳۴۰ و در مجله فردوسی آغاز کرد. تقریبا تمامی اهل نظر، براهنی را پایه‌گذار نقد ادبی جدید در ایران به حساب می‌آورند. او در کتاب سه‌جلدی «طلا در مس» مجموعه‌ای از نقد و بررسی‌های خود را در مورد شعر کلاسیک و نو ایران گرد‌آوری کرده است، و در کتاب «کیمیا و خاک» نیز، بنا به گفته خودش، به فلسفه ادبیات می‌پردازد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
رضا براهنی همچنین در کتاب «تاریخ مذکر» تلاش می‌کند تا با بررسی متون ادبیات کلاسیک ایران، خوانشی بدیع از تاریخ مردسالاری در ایران ارائه دهد؛ هر چند برخی منتقد جدی محتوای این کتاب بوده‌اند.
از رضا براهنی چندین رمان نیز به جا مانده است. چاپ رمان« روزگار دوزخی آقای ایاز» سال‌ها در ایران ممنوع بود. او در این رمان با زبانی نمادین آلام تاریخی ایرانی‌ها را به تصویر می‌کشد. رمان «رازهای سرزمین من» نیز یکی دیگر از آثار مشهور براهنی به حساب می‌آید. این رمان، که وقایع آن از روزهای پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ آغاز میشود و در مرداد ۱۳۵۸ پایان می‌پذیرد، نخستین بار در سال ۱۳۶۶ به طبع رسید و پس از آن هرگز مجوز تجدید چاپ نگرفت. آخرین رمانی که به قلم رضا براهنی به فارسی (و سپس فرانسوی) منتشر شد، رمان «آزاده‌خانم و نویسنده‌اش، یا آشویتس خصوصی دکتر شریفی» است که به‌ویژه در فرانسه با استقبال منتقدان ادبی مواجه شد.
رضا براهنی پس از آنکه جمهوری اسلامی ایران فشار بر نویسندگان را افزایش داد، مجبور به جلای وطن شد و تا آخر عمر در تبعید ماند.
در ویدیوهای منتشر شده از مراسم خاکسپاری او، که جمعی از دوستدارانش نیز در آن حضور داشتند، شعرهایی از رضا براهنی با صدای او پخش شد. ساناز صحتی، همسر رضا براهنی، در این مراسم شعر «شکستن در چهارده قطعه نو برای رویا و عروسی و مرگ» را خواند که از سروده‌های رضا براهنی است.
