رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، می‌گوید در سفر اخیرش به تهران توافقی برسر موارد مشکوک در برنامه هسته‌ای ایران که مورد سوال آژانس است، انجام نشده و دوطرف فقط درباره روندی برای شفاف‌سازی احتمالی درمورد آن‌ها توافق کرده‌اند.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۱۳ اسفندماه به ایران سفر کرد تا درمورد پرسش‌های پاسخ‌داده‌نشده آژانس درمورد ذرات اورانیوم یافت‌شده در چند مکان مشکوک هسته‌ای اعلام‌نشده ایران، با مقام‌های این کشور دیدار کند. در پایان این سفر، گروسی و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با صدور بیانیه‌ای مشترک از توافق بر روندی زمان‌بندی‌شده برای رفع اختلاف خبر دادند.
گروسی روز یکشنبه، ۲۹ اسفندماه، در گفت‌وگویی اختصاصی با شبکه تلویزیونی اسرائیلی «آی۲۴نیوز»، گفت که در سفر اخیرش به ایران، درپی «گفت‌وگوهای طولانی» با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، به تفاهم رسیده‌اند که «دو طرف چگونه از این پس با یکدیگر کار کنند».
او تاکید کرد اشاره برخی رسانه‌ها به این موضوع که «با ایران توافقی [برسر موارد مشکوک] انجام شده است»، درست نیست و افزود: «حقیقت این است که هیچ توافق حقیقی انجام نشده است. آن‌چه که ما داریم، توافقی است برسر راهی است که می‌توان ازطریق آن به شفافیت احتمالی درمورد این مسائل دست یافت و ما در روند انجام آنیم. هفته آینده، همان‌طور که پیش‌تر در تهران توافق شده است، ایران نخستین مجموعه اطلاعات را در اختیار ما قرار خواهد داد تا بتوانیم آن را بررسی کنیم و از این طریق به آن‌چه که من انتظار دارم، یعنی شفاف‌سازی این موضوع برسیم. چیزهای زیادی به نتایج این همکاری بستگی دارد.»
اشاره گروسی به ارائه نخستین مجموعه اطلاعات ازسوی ایران، درحالی است که براساس بیانیه مشترک صادرشده در پایان سفر او به تهران، طرف ایرانی قرار بود تا پیش از سال نو ایرانی توضیح‌های کتبی خود را در ارتباط با پرسش‌های آژانس در خصوص سه مکانی که ایران به آژانس گزارش نکرده بود، همراه با اسناد لازم، به آژانس تحویل دهد. با وجود پایان این مهلت در یکشنبهشب، هنوز آژانس خبر یا بیانیه‌ای در این زمینه منتشر نکرده است. مشخص نیست که آیا تهران اطلاعاتی یه آژانس ارائه کرده، یا ضرب‌الاجل توافق‌شده را نادیده گرفته است.
گروسی در گفت‌وگو با «آی۲۴نیوز» تاکید کرد که اگر جریان اطلاعات برای پاسخگویی به ابهام‌های آژانس ازسوی ایران، دچار وقفه و لکنت شود، یا اطلاعاتی که آژانس دریافت می‌کند، رضایت‌بخش یا درست نباشد، «از نظر حرفه‌ای این خطاست که در پایان راه به یک نتیجه مثبت برسد».
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «من تمایل دارم این مسائل را شفاف‌سازی کنم تا به نتیجه‌ای برسم که خیال جامعه بین‌المللی را راحت کند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
گروسی روند تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درمورد ذرات اورانیوم یافت‌شده در سایت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده و روند مذاکرات وین برای احیای برجام را دو روند مجزای موازی، اما همگرا دانست و گفت: «روند مذاکراتی که با دولت بایدن در ایالات متحده از سر گرفته شده، برای همه طرف‌های درگیر به‌سمت یک نقطه کاملا مشخص پیش رفته است و برای تسهیل مذاکرات درمورد دومین [توافق هسته‌ای] و رسیدن به نتیجه مثبت، باید در تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیشرفت واقعی و قطعی رخ داده باشد.»
او افزود: «بگذارید این‌طور بگویم: به نظر نمی‌رسد کسی بتواند به توافق جامعی مانند برجام فعلی دست یابد، درحالی‌که در مذاکرات دوم، گفت‌وگوها با آژانس انرژی اتمی بلاتکلیف مانده است.»
پیش از سفر گروسی به تهران، درحالی‌که مذاکرات احیای برجام به مراحل پایانی خود نزدیک می‌شد، مقام‌های جمهوری اسلامی، برای رسیدن به توافق در آن مذاکرات، شرط جدیدی مبنی‌بر بسته‌شدن پرونده تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای درمورد ذرات اورانیوم یافت‌شده در چهار مکان اعلام‌نشده به‌میان آوردند؛ این موضوعی بود که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، بارها بر ضرورت پاسخگویی تهران در آن مورد، تاکید کرده بود و در تهران هم گفت: «تا زمانی که ایران مسائل خود با آژانس را حل نکند، توافق هسته‌ای ممکن نیست.»
او در گفت‌وگو با «آی۲۴نیوز» رویکرد خود به برنامه هسته‌ای ایران «مثبت و سازنده»، اما درضمن، «سختگیرانه» خواند و گفت که برای ایرانی‌ها کاملا روشن کرده است: «اگر می‌خواهید عادی باشید، باید شفاف‌سازی کنید. در غیر این صورت، مطلقا غیرممکن خواهد بود.»
گروسی تاکید کرد که «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ابزارهای لازم، قوی و عینی را برای تضمین عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای در اختیار دارد» و در پاسخ به پرسشی مرتبط به سطح بالای غنی‌سازی در ایران، گفت: «کشوری که اورانیوم را تا سطح ۶۰درصد غنی می‌کند که عملا در حد نظامی است، شاید بتواند این کار را انجام دهد، اما حضور بسیار فعال و قدرتمند آژانس در آن‌جا ضروری است.»
مدیرکل این نهاد ناظر بین‌المللی با اشاره به برخی برخوردهای نامناسبی که پیش‌تر در ایران با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صورت گرفته بود، گفت: «من خیلی شدید، صریح و علنی شکایت کردم و معتقدم که باعث شد وضعیت بلافاصله به حالت عادی برگردد. از آن زمان، هیچ بدرفتاری یا تماس نامناسبی با هیچ یک از بازرسان من وجود نداشته است. از سوی دیگر، معتقدم که این [آزار و اذیت] قرار بوده است که یک جنبه ثانویه داشته باشد، یک جنبه روانی دربرابر ماموریت بازرسان.»
او همچنین تاکید کرد که بازرسان آژانس، ۳۶۵ روز در سال و ۲۴ ساعت شبانه‌روز در ایران هستند، اما «برجام نسبت‌به توافق‌نامه‌های نظارتی منظم، اجازه مجموعه وسیع‌تری از فعالیت‌ها را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌دهد.»
گروسی در پاسخ به پرسشی درباره تصمیم احتمالی اسرائیل برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران با اشاره به «ممنوعیت هرگونه حمله به تاسیسات هسته‌ای براساس قوانین بین‌المللی»، گفت: «امیدوارم چنین چیزی هرگز رخ ندهد. اول اینکه من دیپلماتی با ۴۰ سال تجربه انحصاری در زمینه امنیت و صلح بین‌المللی هستم. همیشه به دیپلماسی و مذاکره معتقد بوده‌ام و انی‌که همیشه راهی برای جلوگیری از جنگ وجود دارد.
بخشی از این گفت‌وگو نیز به وضعیت فعلی نظارت آزانس در اوکراین اختصاص داشت که دبیرکل آژانی بین‌المللی انرژی اتمی، با اشاره به وجود ۱۵ رآکتور هسته‌ای و تعدادی تاسیسات اتمی دیگر در آن کشور، درمورد وضعیت آن‌ها تحت تاثیر حمله نظامی روسیه به آن کشور، ابراز نگرانی کرد.
