ایالات متحده به چین هشدار داده است در جنگ اوکراین به روسیه کمک نکند؛ وگرنه عواقب شدیدی دامنگیرش خواهد شد.

روز دوشنبه، یک روز پس از آنکه واشنگتن مدعی شد مسکو از چین خواسته است برایش اسلحه بفرستد، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، در جلسه‌ای در رم، این هشدار را به یانگ جه‌یچی، بلندپایه‌ترین دیپلمات چینی، ابلاغ کرد.

هم کرملین و هم حزب کمونیست چین مطرح شدن چنین درخواستی را رد کردند و وزارت خارجه چین آن را «اطلاعات نادرست» خواند.

اگر شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، از حکومت ولادیمیر پوتین پشتیبانی اساسی کند، ممکن است ایالات متحده روابط تجاری خود با چین را متوقف و ورود فناوری‌های آمریکایی به این کشور را ممنوع کند.

این آخر هفته، سالیوان واکنش دولت بایدن به هرگونه اقدام چین در حمایت از روسیه را اعلام کرد.

مشاور امنیت ملی روز یکشنبه به سی‌ان‌ان گفت: «ما مستقیما و خصوصی به پکن اعلام می‌کنیم اگر برای دور زدن تحریم‌ها یا حمایت و پشتیبانی از روسیه تلاش گسترده‌ای صورت گیرد، قطعا برای آنان عواقب سنگینی خواهد داشت.»

او افزود: «نمی‌گذاریم چنین اقدام‌هایی پیش برود و اجازه نمی‌دهیم هیچ کشوری در هیچ‌کجای جهان برای خلاصی روسیه از شر تحریم‌های اقتصادی به آن‌ها کمک برساند.»

خبر درخواست کمک روسیه از چین حدود سه هفته پس از شروع جنگی پخش شد که تحلیلگران پیش‌بینی می‌کردند پوتین فوری و قاطعانه در آن پیروز خواهد شد.

کرملین همچنان مدعی است این جنگ «طبق برنامه پیش می‌رود» و روسیه بدون حمایت خارجی می‌تواند به اهدافش برسد.

با این حال، ویکتور زولوتوف، از دستیاران نزدیک پوتین که رئیس گارد ملی روسیه است، اعتراف کرد در مواردی شکست خورده‌اند. او گفت: «مایلم بگویم که بله؛ در همه موارد به سرعتی که می‌خواهیم پیش نمی‌رویم.»

او مدعی شد: «ولی گام به گام به هدف خود نزدیک می‌شویم و پیروزی از آن ما خواهیم بود.»

بمب‌های روسیه همچنان بر سر شهرهای محاصره‌شده اوکراین فرو می‌ریزند. بنا بر اعلام سازمان ملل، تاکنون دست‌کم ۶۳۶ غیرنظامی در حملات روسیه کشته شده‌اند.

آیا چین در جنگ روسیه دخالت دارد؟

اگرچه چین در این جنگ فعالانه از روسیه حمایت نمی‌کند، پکن بر لبه مرز باریکی بین حفظ اتحاد محکم خود با روسیه و تلاش برای تیره‌تر نشدن روابطش با غرب راه می‌رود.

رئیس‌جمهوری شی هفته‌ها قبل از حمله پوتین به اوکراین، با همتای روسی خود دیدار کرد و ارتقا «بدون محدودیت» سطح روابط کشورهایشان را پذیرفت. این دو همچنین بیانیه مشترکی علیه ناتو صادر کردند.

با این حال، حزب کمونیست چین (سی‌سی‌پی)  کوشید در قبال جنگ پوتین بی‌طرف جلوه کند و وضعیت اوکراین را «نگران‌کننده» خواند.

سخنگوی سفارت چین در ایالات متحده این هفته گفت: «در حال حاضر، اولویت اصلی جلوگیری از تشدید وضعیت متشنج یا حتی از کنترل خارج شدن آن است.»

آن‌ها افزودند: «چین خواستار حداکثر خویشتن‌داری و جلوگیری از بحران عظیم انسانی است.»

علی‌رغم تلاش‌هایی برای بی‌طرف جلوه کردن، چین کرملین را به دلیل حمله به اوکراین آشکارا محکوم نکرده و از «تجاوز» خواندن آن خودداری کرده است.

در همین راستا، رسانه‌های دولتی چین نیز اطلاعات نادرست روسیه از جمله گزارش بی‌اساس ساخت جنگ‌افزارهای شیمیایی توسط ایالات متحده در اوکراین را ترویج کردند.

 چین تاکنون در مورد جنگ در اوکراین چه گفته است؟

موضع‌گیری علنی چین در مورد این جنگ حاوی پیام‌های متناقضی بوده است.

از بیانیه‌های پکن واضح است که در کنار روسیه ایستاده، اما همچنین از  اثرات مخرب تهاجم روسیه نگران است.

شی، رئیس‌جمهوری چین، هفته گذشته اعلام کرد که روابط چین با مسکو همچنان «مستحکم» است، اما این هفته گفت که این درگیری «اقتصاد جهان را که پیش‌تر از همه‌گیری لطمه دیده بود، تضعیف خواهد کرد».

افزایش شدید قیمت‌ها بر اثر این جنگ به ویژه بر چین که بیش از هر کشور دیگری نفت و گاز وارد می‌کند، تاثر منفی خواهد گذاشت.

کارشناسان چه می‌گویند؟

به گفته کریس جانسون، تحلیلگر ارشد سابق امور چین در سیا، چین و روسیه اکنون نسبت به دهه‌های گذشته به هم نزدیک‌ترند و پکن تا حد بسیار زیادی در این رابطه «اکنون آشکارا شریک ارشد است».

او در مصاحبه با  فایننشال تایمز گفت که حتی اگر پکن در نظر داشته باشد در این حمله به روسیه کمک کند، این کار «تا حد زیادی حاکی از ماهیت شخصی این رابطه و هراس چین از سقوط پوتین است».

از سوی دیگر، آنتونی سایچ، استاد روابط بین‌الملل در مدرسه عالی کندی دانشگاه هاروارد، می‌گوید که چین در برخورد با جنگ در اوکراین، باید رابطه‌اش با واشنگتن را هم مدنظر داشته باشد.

او می‌گوید: «فکر نمی‌کنم پکن دوست داشته باشد رابطه با واشنگتن چنان خراب شود که بهبود آن غیرممکن شود.»