از سحرگاه روز پنجشنبه چهارم مهر ماه، کارزارهای انتخاباتی نامزدهای کرسی ریاست جمهوری افغانستان به طور رسمی پایان یافت. حالا برای ۴۸ ساعت دوره سکوت خواهد بود و هیچ نامزدی حق ندارد در طول این ۴۸ ساعت، هیچ گونه کارزار انتخاباتی راه بیاندازد. از ساعت شش صبح روز شنبه هم رسما چهارمین دور انتخابات ریاست جمهوری افغانستان آغاز می‌شود. به طور طبیعی نامزدان انتخابات در این دو روز به بررسی ۶۰ روز کارزارهای انتخاباتی خود می‌پردازند و نقاط ضعف و قوت آن را تحلیل می‌کنند. اما در افغانستان روال هیچ چیزی به صورت طبیعی پیش نمی‌رود. نامزدان انتخابات با استفاده از روش‌های غیر متعارف در پی جذب رای بیشتر حتی در همین دو روز سکوت‌اند. به‌ویژه پس از این که بررسی‌ها نشان دهد که ضعف کمپین‌ها در بخش‌هایی از افغانستان رای آنان را کاهش داده است. اما این روش‌هایی که از چشم کمیسیون شکایات انتخاباتی و تیم‌های انتخاباتی رقیب پنهان می‌ماند کدام‌اند.

مهم‌ترین شیوه سوء‌استفاده از روزهای سکوت، هجوم به شبکه‌های اجتماعی و استفاده از امکانات سایبری جهت کارزارهای انتخاباتی غیر رسمی است. متاسفانه در افغانستان هنوز قانون مجازات سایبری به تصویب نرسیده است و نامزدهای انتخابات می‌توانند با استفاده از این شیوه به بهترین وجه برای خود کمپین کنند. البته این به معنای آن نیست که هواداران نامزدها می‌توانند با استفاده از حساب‌های رسمی و اصلی خود به کارزارها بپردازند. بار این کار روی شانه هزاران حساب جعلی است که به دلیل ضعف شناخت مردم، از سر اتفاق دنبال کننده‌های فراوانی هم دارند. نامزدهای انتخابات با حساب‌های جعلی که در این سال‌ها مبارزات انتخاباتی ساخته‌اند (اکثریت نامزدان سابقه حضور در کارزار‌های انتخاباتی یا در عرصه سیاست داشته‌اند)، می‌توانند به راحتی بدون این که دغدغه‌ای از شکایت‌های انتخاباتی داشته باشند به کارزارها در این دو روز ادامه دهند.

روش دیگر، روش زیر پوستی است. نامزدهای انتخابات با استفاده از دلال‌های انتخاباتی به سراغ افراد با نفوذ محلی و کسانی که داری بانک رای هستند رفته و آنان را ترغیب یا تطمیع می‌کنند تا در روز انتخابات به آنان رای دهند. ساختار قومی و قبیله‌ای افغانستان، این امتیاز را به سران قومی و قبیله‌ای، افراد با نفوذ محلی و حتی نماینده‌های مجلس می‌دهد تا هواداران خود را هر لحظه‌ای که خواسته باشند به سمت صندوق مشخصی حرکت دهند‌. هرچند در شهرهای افغانستان به لطف رشد دانش و تفکر و آلوده شدن افراد با نفوذ محلی به فساد، نقش رهبری آنان تا حد زیادی زایل شده و چتر رهبری آنان کوچک شده است. اما از سوی دیگر تنش‌های قومی، زبانی و مذهبی بار دیگر مردم را به سمت رهبران قومی سوق داده است. در کنار آن رهبران قومی در روستاها هنوز نفوذ خود را حفظ کرده‌اند. برهمین اساس می‌توان در دو روز سکوت به این رهبران به صورت پنهانی مراجعه کرده و رای‌شان را به نفع خود برگردانند.

ضد کمپین و استفاده از این روش

نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، در کنار کمپین و کارزار انتخابات به ضد کمپین نیز می‌پردازند. هرچند استفاده از این روش در طول ۶۰ روز کارزارهای انتخاباتی هم ادامه دارد، اما در دوره سکوت سطح استفاده از این روش بسیار بالا می‌رود و نامزدها حتی از تبلیغ کردن در مقابل همدیگر هم ابایی ندارند. در این جا بار دیگر حساب‌های جعلی کاربران شبکه‌های اجتماعی به داد نامزدان انتخابات می‌رسد. آنان مدارکی را که نمی‌توان به صورت رسمی به‌عنوان آتو از نامزدهای دیگر منتشر کرد از این حساب‌ها منتشر می‌کنند، بدون آن که در قبال این مدارک مسئولیتی داشته باشند. حریف را با چالش رو به رو می‌کنند. حتی گاهی با استفاده از فتوشاپ، مداراک جعلی تهیه می‌کنند. زیرا می‌دانند قبل از این که صحت و سقم این گونه مدارک در افکار عامه مشخص شود، مدرک جعلی کار خود را کرده است.

استفاده از این روش از سالیان دراز، به‌ویژه پس از عمومی شدن استفاده از شبکه‌های اجتماعی در افغانستان رواج پیدا کرده است و گاه حتی نامزدها را با استفاده از این روش متهم به روابط نامشروع اخلاقی و فساد مالی بزرگ می‌کنند.

به همین دلیل دو روز سکوت را در انتخابات افغانستان نمی‌توان دو روز واقعی سکوت عنوان کرد. بلکه بیشتر می‌توان گفت، دو روز تغییر شیوه کارزارهای انتخاباتی است.