کارزار راجر واترز برای آزادی خواننده کُرد از زندان ترکیه 

رابرت پلنت، پیت تاونسند، پیتر گابریل و برایان می هم خواستار آزادی ندوم دوراک شده‌اند

راجر واترز، خواننده بریتانیایی و بنیان‌گذار گروه موسیقی راک «پینک فلوید»- ALFREDO ESTRELLA / AFP

راجر واترز، خواننده بریتانیایی و بنیان‌گذار گروه موسیقی راک «پینک فلوید» که به فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی خود معروف است، اخیرا کارزار تازه‌ای آغاز کرده است: تلاش برای آزادی نودم دوراک، خواننده و ترانه‌نویس جوان کُرد ترکیه‌ای که در شهر بایبورت ترکیه در زندان است. 

دوراک هفت سال پیش به زندان افتاد و به ده سال و نیم زندان محکوم شد؛ میزانی که بعدها به ۱۹ سال افزایش داده شد. به او اتهام «عضویت در سازمان تروریستی» زده شد؛‌ اشاره‌ای به حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) که از سوی ترکیه، آمریکا، اتحادیه اروپا، و بیشتر کشورهای غربی، سازمانی تروریستی شناخته می‌شود. دوراک متهم بود که با اعضای «پ‌ک‌ک» تماس تلفنی گرفته است. اما به نظر می‌رسید که خواندن سرودهای سیاسی کُردی، از انگیزه‌های این بازداشت بوده است. 

تا پیش از دستگیری، این خواننده جوان عضو گروه موسیقی «کوما سروین» بود و در مرکز فرهنگی «مم و زین» در شهر «جزیره» در استان شرناق واقع در جنوب شرقی ترکیه، اجراهایی داشت. این مرکز به نام یکی از داستان‌های عاشقانه ادبیات رمانتیک کرد نام‌گذاری شده است که بخصوص در «جزیره» معروف است و حتی آرامگاهی به نام «مم و زین» نیز جزو جاذبه‌های فرهنگی این شهر نزدیک مرز ترکیه با سوریه و عراق است. مرکز فرهنگی «مم و زین» در سال‌های اخیر تخریب شده است و دیگر وجود ندارد. دوراک پیش از دستگیری در سال ۲۰۱۵، چند بار دیگر هم طعم زندان را چشیده بود. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

با آن ‌که اکثریت عظیم مناطق جنوب شرقی ترکیه کرد هستند و زبان آن‌ها نیز کردی است، در طول حیات جمهوری ترکیه، مردم این مناطق با محدودیت‌های مخالفی مواجه بوده‌اند. اوج آن البته در پی کودتای دهه ۸۰ میلادی و روی کار آمدن دولتی بود که از سال ۱۹۸۳ زمام امور را به دست گرفت و هرگونه سخن گفتن به زبان کردی در انظار عموم را ممنوع کرد؛ ممنوعیتی که هشت سال طول کشید تا در سال ۱۹۹۱ لغو شود. 

در هفت سالی که از زندانی بودن دوراک می‌گذرد، بسیاری برای آزادی او تلاش کرده‌اند. دو سال پیش راجر واترز، در کنار بسیاری از چهره‌های سرشناس نزدیک به جریان جهانی چپ، از جمله آنجلا دیویس (از مبارزان سابق حزب کمونیست آمریکا و چهره‌ سرشناس جنبش حقوق سیاه‌پوستان در آن کشور)، نوآم چامسکی (زبان‌شناس و روشنفکر آمریکایی)، کن لوچ (کارگردان انگلیسی)، و پیتر گابریل (خواننده انگلیسی)، کارزاری بین‌المللی در این زمینه آغاز کردند. 

ماه‌نامه «رولینگ استون» در شماره اخیر خود که در روز جمعه، ۱۸ فوریه، منتشر شد، خبر از ادامه تلاش راجر واترز برای آزادی این خواننده ۳۴ ساله داد. 

این ماهنامه در گزارش خود از داستان دوران طولانی دوراک در زندان گفته است؛ از جمله زمانی که در سال ۲۰۱۷ گیتار آکوستیکی را که پیش از آن موفق شده بود در زندان از آن استفاده کند، شکستند. در پی شکستن آن گیتار، راجر واترز با جمعی از دوستانش گیتار جدیدی را امضا کردند و برای دوراک فرستادند. این خواننده به «رولینگ استون» می‌گوید: « فکر کردم که اگر خواننده و ترانه‌نویس باشی و در زندان باشی، گیتار برایت مایه آرامش خاطر است.» واترز همان گیتار آکوستیک سیاه مدل «مارتین» را برای دوراک فرستاد که در تورِ «ما و آن‌ها»ی خود در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ از آن استفاده کرده بود.

دوراک چندی پیش در گفت‌وگو با تلویزیون «الجزیره» قطر، گفته بود: «من همیشه رویای داشتن گیتار را داشتم، اما پولش را نداشتم. مادرم حلقه ازدواجش را به من داد و گفت آن‌را بفروشم و گیتار بخرم. وقتی به گیتار رسیدم، به اندازه تمام دنیا برایم عزیز بود.»

راجر واترز می‌گوید: «نودم دوراک خواهر ما است و این مسئولیت مطلق ما است که دست به پشتیبانی از او و صدهاهزار نفر دیگری بزنیم که از سرنوشت مشابهی رنج می‌برند و به غلط در سراسر جهان، از جمله در آمریکا و بریتانیا، در زندان  هستند.»

گیتار واترز سفر دور و دراز خود را از خانه او در لانگ آیلندِ ایالت نیویورک آغاز کرد و پس از چند توقف در اروپا، جایی که چهره‌های بیشتری حمایت خود را با امضا بر آن اعلام کردند، چند هفته پیش به زندان بایبورت رسید. نیک میسون، که زمانی عضو «پینک فلوید» بود، همراه با پیتر گابریل، برایان می، رابرت پلنت و پیت تاونسند، هنرمندان نامدار موسیقی راک بریتانیا، از سایر چهره‌هایی بودند که گیتار را امضا کردند. 

این‌که چنین داستانی تیتر یکی از ماه‌نامه‌های مطرح جهان هنر می‌شود، یادآور شکست تلاش رجب طیب اردوغان، رئیس‌ جمهوری ترکیه، برای حل تخاصم با کردها است که اوج آن، روند صلح با «پ‌ک‌ک» طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ بود. 

علی چیمن، وکیل دوراک، به واترز گفته است که موکلش اجازه دفاع کافی از خود نداشته است. مثلا بخشی از علت محکومیت او این بوده است که «احتمال قوی» وجود دارد که یک صدای ضبط شده که مقامات پیدا کردند، متعلق به او بوده باشد، اما آن امر هرگز ثابت نشده است.

واترز گفت: «به نظر کاملا روشن است که هیچ شواهدی در دست نیست که ادعای دولت در مورد اینکه او مجرمی خشن و خطرناک است را تایید کند. هیچ مدرکی برای چنین ادعایی موجود نیست. او کاری نکرده است، مگر آموزش گیتار و سرودن و خواندن ترانه راجع به وطنش. او کرد است.»

بیشتر از فرهنگ و هنر