افزایش احتمالی نقش اهل سنت در آینده سیاسی عراق

ناظران بر این باورند که سنی‌های عرب عراق موفق به ایجاد الگوی جدیدی از ائتلاف و اتحاد شده‌اند

پارلمان عراق، ۹ ژانویه ۲۰۲۲- IRAQI PRIME MINISTER'S PRESS OFFICE / AFP

در حالی‌که اختلاف‌نظر بین شیعیان عراق در مورد بزرگترین ائتلاف پارلمانی و جناح‌های کرد بر سر مقام ریاست جمهوری عراق در حال افزایش است، گروه‌های سنی آن کشور نسبت به هر زمان دیگری به سمت وحدت و همبستگی گام بر می‌دارند.

ناظران بر این باورند که سنی‌های عرب عراق موفق به ایجاد الگوی جدیدی از ائتلاف و اتحاد شده‌اند که مبتنی بر وحدت و یکپارچگی است و منافع فراگیر عمومی را بر منافع محدود تک‌حزبی ترجیح می‌دهد.

البته زمینه دستیابی به این موفقیت زمانی فراهم شد که دو جناح اصلی اهل سنت، یعنی ائتلاف «تقدم» به رهبری محمد حلبوسی و ائتلاف «عزم» به رهبری خمیس خنجر، همراه شدند و نمایندگان این دو ائتلاف با نمایندگان سایر جناح‌های سنی در مجلس عراق، بلوک واحدی تشکیل دادند که شامل بیش از ۶۵ نماینده است.

به باور ناظران، این وحدت پارلمانی و سیاسی می‌تواند تاثیر مثبتی بر احیای نقش سنی‌های عرب در معادلات ملی عراق بگذارد و باعث افزایش حضور و نفوذ آن‌ها در عرصه سیاسی آن کشور شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در پیوند با همگرایی جدید اهل سنت و پیامدهای این همسویی بر آینده نقش مولفه سنی و سهم آن در دستیابی به تعادل ملی و ثبات سیاسی در عراق، احسان شمری، رئیس مرکز اندیشه سیاسی، در صحبتی با «اسکای نیوز عربی» گفت: «جناح‌های سنی عراق در مقایسه با گروه‌های شیعه این کشور از نظر سیاسی پخته‌تر به نظر می‌رسند؛ به‌ویژه ‌که در این اواخر ناسازگاری و کشمکش سیاسی میان گروه‌های شیعه به حدی افزایش یافته است که همه آن‌ها را در معرض خطر از دست دادن جایگاه سیاسی‌شان قرار داده است.»

او افزود: «به نظر می‌رسد که اهل سنت عراق پس از دگرگونی‌های سال ۲۰۰۳ که آن‌ها را از محور قدرت دور کرد و به حاشیه راند، و به دنبال تجاربی که از رخدادهای سال ۲۰۱۸ و پیامدهای فاجعه‌بار آن به دست آورده‌اند، به این نتیجه رسیده‌اند که باید در تلاش برای حفظ وحدت خود باشند و نگذارند اختلاف دیدگاه‌ها، نقش آن‌ها را در دولت عراق تضعیف کند. به همین منظور، سعی دارند نسبت به تحولات کشور، دیدگاه مشترکی داشته باشند و چنان طرح سیاسی‌ای را دنبال کنند که نقش آن‌ها را به عنوان یک طرف تاثیرگذار در مجلس عراق حفظ کند.»

از سوی دیگر، رائد عزاوی، رئیس مرکز مطالعات راهبردی امصار، در گفت‌وگویی با «اسکای نیوز عربی» گفت: «اتحاد اخیر بین دو جناح اصلی سنی، نقطه‌عطفی در راستای همگرایی و تشکیل ائتلاف‌های اهل سنت عراق به شمار می‌رود که از سال ۲۰۰۳ به این سو، پیوسته در پراکندگی و افول قدرت به سر می‌بردند.» 

او افزود:«اکنون که دو جناح اصلی اهل سنت توانسته‌اند به‌منظور پاسداری از منافع ملی، ناسازگاری‌های دیرینه خود را کنار گذارند و به عنوان جناحی تاثیرگذار و شریک واقعی در روند سیاسی و پارلمانی ایفای نقش کنند، سایر گروه‌های سنی نیز به پیوستن به این ائتلاف تمایل می‌یابند.» 

عزاوی سپس خاطرنشان کرد: «با این حال، اهل سنت عراق برای آن ‌که به وحدت و هماهنگی کلی برسند، باید راه دراز و پرفراز و نشیبی بپیمایند و همه فعالیت‌های آن‌ها در چارچوب یک نیروی سیاسی قوی و بر حسب خواسته و اراده ملت انجام شود. البته هنوز هم پرونده‌های حل نشده و مورد مناقشه بسیاری وجود دارد که حل آن‌ها مستلزم ازخودگذشتگی و امتیازدهی است و نبودِ انعطاف‌پذیری در راستای حل چالش‌های یادشده، می‌تواند اتحاد نوپای اهل سنت عراق را دستخوش فروپاشی و زوال کند.»