پس از چهار سال سردی روابط بین فلسطین و آمریکا که در دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده به نقطه گسست کامل رسیده بود، روابط دوجانب به دنبال تعهد جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا به پایبندی به راه‌حل دو کشور و بازگشایی مجدد کنسولگری آمریکا در بیت‌المقدس، به حالت عادی بازگشته است.

از سرگیری حمایت اقتصادی از فلسطینیان و اِعمال فشار بر اسرائیل با هدف تقویت موقعیت تشکیلات خودگردان فلسطین و فراهم کردن شرایط بهتر زندگی برای فلسطینی‌ها به منظور هموار شدن مسیر روند سیاسی که منجر به ایجاد کشور فلسطین شود، زمینه را برای عادی‌سازی روابط بین واشنگتن و رام‌الله فراهم کرد. به همین ترتیب، مقامات فلسطینی و آمریکایی پس از پنج سال وفقه، جلسات گفت‌وگوهای اقتصادی آمریکا که در سال ۲۰۱۶ با مشارکت هیئت‌های بلندپایه هشت وزارتخانه و سازمان از هر دو طرف آغاز شده بود را از سرگرفتند.

حمایت از تلاش‌های تشکیلات خودگردان فلسطین

در این جلسات، دو طرف درباره توسعه زیرساخت‌ها در فلسطین، مقابله با موانع توسعه اقتصاد فلسطین، انرژی‌های تجدیدپذیر، ابتکارات زیست‌محیطی و برقراری روابط تجاری فلسطین و آمریکا گفت‌وگو کردند. البته اقدامات تحمیل شده توسط اسرائیل برای جلوگیری از تجارت خارجی و ممنوعیت کار در منطقه «ج» در کرانه باختری و کسر میلیون‌ها دلار از درآمدهای گمرکی فلسطین به عنوان عمده‌ترین موانع در راستای توسعه اقتصاد فلسطین به شمار می‌شود و باعث می‌شود تشکیلات خودگردان فلسطین قادر به پرداخت حقوق کامل کارمندان خود نباشد.

در همین حال، هیئت فلسطینی ضمن این‌که خواستار موافقت با توسعه زیرساخت‌های گذرگاه‌های تجاری به ویژه گذرگاه کرامه با اردن شد، از مقامات آمریکایی خواست که گفت‌وگوهای اقتصادی فلسطین و آمریکا به صورت دوره‌ای و سالانه انجام شود. در نتیجه، دو طرف توافق کردند که روی برخی از موارد ضروری برای توسعه اقتصاد مردم فلسطین کار کنند. علاوه برآن، دولت ایالات متحده تصمیم خود را برای طرح برنامه‌هایی به منظور حمایت از تلاش‌های تشکیلات خودگردان فلسطین و تشویق سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در فلسطین اعلام کرد.

قراردهای مالی

استفان سلامه، مشاور اقتصادی نخست‌وزیر فلسطین با اشاره به غیرقانونی بودن کسورات مالی اسرائیل از درآمدهای گمرکی فلسطین گفت «هیئت آمریکا متعهد شد که اسرائیل را تحت فشار قرار دهد تا به توافقات امضاشده، به ویژه قرادادهای مالی پایبند باشد».

با آن‌که دولت بایدن حمایت مالی آمریکا از فلسطین را پس از چهار سال تعلیق آن توسط ترامپ از سرگرفت، اما این حمایت به طور مستقیم به خزانه‌داری دولت فلسطین داده نمی‌شود، بلکه از طریق سازمان ملل متحد و آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده، به پروژه‌های توسعه و زیرساخت‌های مورد نظر در فلسطین اختصاص می‌یابد، زیرا وجود قوانین متعددی در کنگره آمریکا از ارائه حمایت مالی مستقیم به تشکیلات خودگردان فلسطین و جبهه آزادی‌بخش فلسطین که ایالات متحده آن را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده است، جلوگیری می‌کند.

استفان سلامه با اشاره به این‌که گفت‌وگوهای اقتصادی آمریکا و فلسطین پس از چهار سال دشوار در دوره ترامپ، از سرگرفته شده است، گفت که این گفت‌وگوها پیامدهای سیاسی بسیار مهمی دارد و حمایت آمریکا از فلسطین را به تدریج باز می‌گرداند.

تمایل آمریکا به حمایت از فلسطین

سلامه اظهار داشت که حضور هیئت بلندپایه آمریکایی در جلسات گفت‌وگو، نشان‌دهنده تمایل واشنگتن به احیای روابط با تشکیلات خودگردان فلسطین است. وی افزود که ایالات متحده گفت‌وگوی اقتصادی با اسرائیل را نیز با همین هيئت انجام خواهد داد.

به گفته استفان سلامه، حمایت مالی کنونی آمریکا از فلسطینی‌ها نیم میلیارد دلار تخمین زده می‌شود و این مبلغ از طریق آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک (آنروا)، بخش امینتی فلسطین و پروژه‌های توسعه‌ای به مصرف می‌رسد.

از سوی دیگر، یائیل لمبرت، دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک، تأکید کرد که مردم فلسطین «حق دارند در آزادی، امنیت و رفاه زندگی کنند» و افزود «رشد اقتصاد فلسطین نقش مهمی در پیشبرد هدف سیاسی اصلی ما برای دستیابی به راه‌حل دو کشور دارد تا زمینه تحقق این هدف بزرگ از طریق گفت‌وگو با کشور مستقل فلسطینی که در کنار اسرائیل با صلح و امنیت زندگی کند، فراهم شود.»