وزارت دفاع طالبان، روز پنجشنبه، ۱۸ آذر، از آغاز به کار کمیته بررسی تشکیلات ارتش در داخل این وزارت خبر داد و اعلام کرد که کار این کمیته ایجاد یک ارتش منظم خواهد بود.

بر اساس خبرنامه وزارت دفاع طالبان، کمیته بررسی تشکیلات ارتش ۲۰ عضو دارد که بنا به دستور رهبری طالبان قرار است طرح و راهکاری موثر برای تشکیل ارتش در افغانستان ارائه کند. وزارت دفاع طالبان مشخص نکرده است که اعضای این هیئت چه کسانی‌اند و ویژگی‌هایی موردنظرشان برای ارتش چیست.

در اطلاعیه وزارت دفاع طالبان آمده ارتشی که قرار است ایجاد شود، متعهد، منضبط، مجهز، صادق و مسئول خواهد بود.

پیش از این، مولوی امیر خان متقی، وزیر خارجه طالبان، ۲۱ آبان ماه، در جریان سفر به اسلام‌آباد، گفته بود که افغانستان به ارتش بزرگ نیاز ندارد و طالبان در نظر دارد ارتشی کوچک ولی مجهز ایجاد کند. او ارتش مدنظر طالبان را متعهد، وفادار، مومن و وطن‌پرست توصیف کرده بود.

پس از نزدیک به چهار ماه سلطه طالبان بر افغانستان، این گروه بخش‌های مختلفی از ساختار به‌جامانده از ارتش ۳۰۰ هزار نفری دولت پیشین افغانستان را فعال کرده‌ است اما به دلیل نبود نیروی فنی نتوانسته است تمام بخش‌های نظامی را به کار بیندازد. به همین دلیل، مقام‌های این گروه بارها از خلبان‌ها، کارکنان فنی و افسران برجسته ارتش دولت پیشین افغانستان تقاضا کرده‌اند به افغانستان بازگردند.

به‌تازگی مولوی امان‌الدین، از فرماندهان طالبان در بدخشان، رئیس نیروهای هوایی وزارت دفاع طالبان شده است. مولوی امان‌الدین از خلبانان و کارکنان فنی نیروی هوایی ارتش دولت پیشین افغانستان تقاضا کرده است که به محل کارشان بازگردند. مولوی امان‌الدین از فرماندهان بدنام طالبان در بدخشان است که در سال ۲۰۱۷، تعداد ۱۰ تن از نیروهای مرزی دولت پیشین افغانستان را که در کوهستان‌های بدخشان و در مرز تاجیکستان ایفای وظیفه می‌کردند، سر بریده بود.

با وجودی که مسئولان طالبان ادعا می‌کنند به افسران مسلکی، خلبانان و کارکنان فنی نهادهای امنیتی دولت پیشین افغانستان نیاز دارند و آنان را دوباره در ساختارهای رسمی جذب می‌کنند، انتقام‌جویی این گروه از نظامیان دولت پیشین و کشتار آنان در چهار ماه گذشته باعث شده است تا بسیاری از اعضای نیروهای دولت پیشین افغانستان سرزمین مادری خود را به مقصد کشورهای خارجی ترک کنند.

طالبان با مسلط شدن بر افغانستان، به تسلیحات و تجهیزات مدرن نظامی به‌جامانده از نیروهای خارجی و ارتش دولت پیشین افغانستان دست یافت اما در نبود نیروهای آموزش‌دیده و در حالی که تلاش قاچاقچیان اسلحه برای خریداری این تجهیزات افزایش یافته است، تشکیل یک ارتش منظم در افغانستان کاری دشوار و حتی ناممکن به نظر می‌رسد.

ملا یعقوب، وزیر دفاع طالبان و پسر ملا عمر، بنیان‌گذار گروه طالبان، هم اخیرا تاکید کرده است که قصد دارد ارتشی منظم و نیروی هوایی مجهز و بی‌نیاز از کشورهای خارجی ایجاد کند؛ اما توضیح نداده است که این ارتش و نیروی هوایی را با کدام امکانات و سرمایه ایجاد خواهد کرد.

با فروپاشی دولت پیشین افغانستان، این کشور برای دومین بار در بیشتر از ۴۰ سال جنگ، ارتشی را که به کمک کشورهای خارجی ساخته شده بود، از دست داد. بار نخست ارتش مجهز و قدرتمند افغانستان در سال ۱۳۷۱ خورشیدی، با سقوط جمهوری دموکراتیک افغانستان از هم پاشید و تجهیزات و تسلیحات به‌جامانده از آن که با امکانات نظامی بسیاری از کشورهای منطقه برابری می‌کرد، به دست گروه‌های شورشی افتاد و در نهایت شماری از ادوات نظامی از پاکستان و ایران سر در آوردند.

اردوی ملی افغانستان بار دیگر، پس از یک دهه بحران و جنگ سنگین، در سال ۲۰۰۲ به کمک مشاوران ناتو، بنیان‌گذاری شد و با حمایت مالی و تسلیحاتی ناتو و دولت‌های افغانستان در ۲۰ سال گذشته، به امکانات نسبتا خوبی دست یافت. هزاران جوان در بخش‌های فنی ارتش و بقیه نهادهای امنیتی در کشورهای مختلف آموزش دیدند و در سال‌های اخیر، بسیاری از بخش‌های امنیتی از مشاوران خارجی بی‌نیاز شده بودند.

فروپاشی دولت پیشین افغانستان و مسلط شدن طالبان بر آن کشور، ارتشی را که ۲۰ سال روی آن سرمایه‌گذاری شده بود، برای دومین بار نابود کرد. در ماه‌های اخیر نیز، تجهیزات و تسلیحات به‌جامانده از ارتش افغانستان در دست قاچاقچیان اسلحه دیده شده است. در چنین وضعیتی، طالبان سعی دارند ارتش اسلامی بسازند و ادعا می‌کنند ارتش آنان باید از کشورهای خارجی بی‌نیاز باشد؛ در حالی که در طول تاریخ افغانستان چنین چیزی اتفاق نیفتاده است.