آشنایی با مسائل جنسی اهمیت دارد اما بحث درباره این امور و حتی طرح موضوعاتِ مرتبط با مسائل جنسی در حوزه عمومی با دشواری‌های فراوانی روبروست. این مسئله هنگامی که به سطح و سنین پایین‌تر به خصوص برای نوجوانان و دانشآموزان در مدارس و آموزش و پرورش و می‌رسد، دشواری آن دو چندان می‌شود. طرح مباحث جنسی حتی در رسانه‌هایی چون صدا و سیما نه تنها جدی گرفته نشده که از زمره خطوط قرمز و تابویی است که ورود به آن‌ها مشکلات بسیاری را برای فرد به همراه دارد. این در حالی است که مشکلات و مسائل و آسیب‌های عدم شناخت این موضوع و تبعات آن حواشی بسیاری را در جامعه ایران به وجود آورده است.
تجربه طرح مسائل جنسی در کشورهای دیگر
در کشورهای توسعه‌یافته‌ای چون آمریکا و اروپا، به دلیل آنکه مسئله جنسیت و نگاه به آن، حداقل در حوزه قانون‌گذاری و نهادهای پشتیبان مدنی و دولتی، عمدتا حل شده است، لذا مبحث آموزش مسائل جنسی هم به خودی خود به ساختار نهادهایی چون آموزش و پرورش راه یافته وحتی در زمره واحد‌های درسی قرار گرفته است.
بر اساس قوانین سلامت نوجوانان در امریکا در ایالت کالفرنیا (California Healthy Youth Act, Education ) آموزش جنسی و بهداشت جنسی و پیشگیری از ایدز برای دانش‌آموز مقطع راهنمایی کلاس هفتم و دبیرستان ارایه می‌شود. بر اساس این قانون معلم قبل از آموزش جنسی برای دانشآموزان، موظف است تا اطلاعات و محتوای آموزشی را در اختیار والدین و یا سرپرست کودک قرار دهد. این به این معنی است که حضور در این کلاس‌ها اجباری نیست و دانشآموزان برای شرکت در این کلاس، نیاز به کسب امضاء و رضایت‌نامه والدینشان دارند. والدین و سرپرست دانش‌آموز می‌تواند با حضور فرزندش در کلاس آموزش جنسی مخالفت کند. در صورت عدم حضور و عدم موافقت والدین، دانشآموزان ملزم به گرفتن واحد درسی دیگری خواهند بود. این نشان می‌دهد که سیستم آموزش و پرورش کالیفرنیا در آمریکا به علت گستردگی تفاوت‌های فرهنگی در آن ایالت، دغدغه‌های فرهنگی و اعتقادی والدین و دانشآموزان را در آموزش مسایل جنسی در نظر گرفته‌اند.
در کلاس‌های آموزش مسائل جنسی چه نکاتی مطرح می‌شود؟
بر اساس گزارش دویچه وله فارسی (۲۰۱۳) در برخی از کشورهای اروپایی از جمله آلمان، آموزش جنسی دانشآموزان به عنوان واحد درسی زیست‌شناسی در دو بخش برای دانشآموزان ارایه می‌شود. بخش اول برای دانش آموزان کلاس پنجم و بخش دوم برای دانشآموزان کلاس نهم که به رغم اعتراضات برخی از والدین، همچنان آموزش و پرورش و مدارس آلمان حضور در این کلاس را برای دانشآموزان الزامی کردهاند.
در این کلاس‌های آموزشی، اطلاعات عمومی در مورد اندام‌های جنسی، بلوغ و تغییرات هورمونی و فیزیکی، بارداری، بیماری‌های جنسی و مقاربتی، شیوه‌های پیشگیری از بارداری و به دانشآموزان آموزش داده می‌شود. علاوه بر این دانشآموزان سوالات خود را به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بدون نوشتن ذکر نام خود بر روی برگه‌ای از معلم می‌پرسند.
فقر آگاهی نسبت به مسائل جنسی در ایران
نظرات مختلفی درباره شروع و چگونگی آموزش جنسی برای کودکان و دانشآموزان وجود دارد. برخی مخالف و عده‌ای هم موافقند و بر این باورند، با توجه به فرهنگ‌ها، نژادها، مذاهب مختلف و حتی نگرش‌ها و باور‌های شخصی افراد، آموزش و شروع تربیت جنسی کودکان می‌تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال در برخی از فرهنگ‌ها از جمله فرهنگ ایرانی همچنانکه اشاره شد، بحث مسایل جنسی تابو است و از صحبت‌کردن درباره آن در عموم خوداری می‌کنند. بنابراین با وجود چنین نگرشی، جامعه و والدین به سختی ضرورت آموزش جنسی را برای کودکان می‌پذیرند. در این جوامع برخی از والدین بر این باور هستند که "نباید چشم و گوش بچه‌ها نسبت به مسایل جنسی باز شود". اما این باور تنها مشکل نیست، بلکه برخی از خانواده‌ها نمی‌دانند چطور و چگونه پاسخ سوالات جنسی کودکانشان را بدهند و تصور می‌کنند دادن هر نوع اطلاعاتی در این زمینه به انحراف فرزندانشان می‌انجامد.
در حقیقت فقدان آموزش جنسی به دانشآموزان در ایران سبب شده تا کودکان و دانشآموزان حریم‌های جنسی و جسمی خود را نشناسند و در معرض خطر تعرض و سوء استفاده جنسی قرار بگیرند. از طرف دیگر اجتناب از صحبت‌کردن درباره مسائل جنسی موجباتی را فراهم آورده تا کودکانی که طعمه تعرضات جنسی شده و می‌شوند، از ترس نتوانند تا مدتها مشکلاتشان را مطرح کنند که نفس این موضوع نیز آسیب روحی و روانی بیشتری را برای کودکان ایجاد می‌کند. نبود آموزش جنسی آسیب دیگری هم دارد و آن این که کودکان برای دستیابی و ارضای کنجکاوی‌های ذهنی و سوالاتشان به اینترنت مراجعه کنند و پاسخ های نامناسب و حتی غلطی به دست آورند. بدون تردید آگاهی از مرزها و حریم جسمی و آگاهی از مسایل جنسی متناسب با فرهنگ، مذهب و سن کودکان می‌تواند مانعی برای تعرض به کودکان باشد و از این منظر نیز عدم آموزش جنسی در ایران به معضلی اجتماعی برای دانشآموزان و البته خانواده و در نهایت جامعه ایرانی تبدیل شده است.
ارسال طرح آموزش مسائل جنسی به شورای عالی انقلاب فرهنگی
با توجه به اهمیت ضرورت تربیت و آموزش مسائل جنسی به دانش آموزان، بنابر گزارش ایسنا در ۵ شهریور ۱۳۹۸ دکتر مهدی نوید ادهم دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش، طرح آموزش و تربیت جنسی دانشآموزان دوره متوسطه را در راس کار قرار داده و برای بررسی و تصویب نهایی به شورای عالی انقلاب فرهنگی فرستاده‌اند. در واقع این حرکت آموزش و پرورش برای آموزش جنسی در سطح مدارس نوعی تابو‌شکنی است و البته حرکتی مثبت که نشان می‌دهد که دست‌اندرکاران وکارشناسان آموزش و پرورش ایران به رغم آگاهی از تعصبات فرهنگی و مذهبی ضرورت آموزش جنسی برای دانشآموزان را حس کردهاند.
پیش از این نیز حسن خالدی مدیر کل امور تربیتی و مشاوره آموزش و پرورش در گفتگویی با ایسنا، طرح غربالگری سلامت روانی و رفتاری دانشآموزان بین سنین ۱۴تا ۱۶ سال را مطرح کرد. به گفته آقای خالدی در این طرح شناسنامه سلامت روان برای دانش آموزان تهیه و اطلاعات فردی، سلامتی روحی و گزارش مشاور نیز در شناسنامه مشکلات روانی و رفتاری درج می‌شود. در صورت مشاهده مشکلات روحی، مشاور مدرسه دانشآموزان را به مراکز مشاوره و خدمات روانشناسی برای پیشگیری و بهبود مسایل روحی و روانی ارجاع می‌دهند. علاوه بر آن طی این پروسه درمانی والدین دانش آموزان نیز مورد حمایت درمانی قرار می‌گیرند.
علیرضا کاظمی معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش نیز به ایسنا،گفت: «آزمون سلامت روانی برای ۳ میلیون دانش‌آموز دوره متوسطه برگزار شد که دانش آموزان از نظر آسیب‌های روانشناختی، ابعاد مثبت روانشناختی مسایل و مشکلات خانوادگی و مدرسه، کیفیت زندگی و حمایت‌های اجتماعی مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. علیرضا کاظمی اظهار داشت" نتایج آزمون سلامت روان نشان داد که حدود یک درصد دانش آموزان نیازمند به درمان و در معرض آسیب‌های روانی و اجتماعی قرار دارند. ۳۰ درصد دانشآموزان نیز به شدت نیازمند توانمند‌سازی هستند و در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار دارند».
