نخستین خلبان زن هواپیماهای غیرنظامی در افغانستان، به پرواز دوباره می‌اندیشد

محدثه میرزایی اولین و تنها خلبان هواپیماهای غیرنظامی افغانستان است

صبح یک روز سرد زمستان اواخر سال ۱۳۹۹، هواپیمای شرکت کام‌ایر از باند پرواز فرودگاه کابل به هوا برخاست. مقصد این پرواز هرات در غرب افغانستان بود که حدود ۸۰ دقیقه طول می‌کشید. مسافران این پرواز، شاید به دلیل استرس، زمانی که مهماندار پیام خوش‌آمدگویی را از بلندگوی هواپیما می‌خواند، متوجه نشدند که نام‌ همه خلبان‌ها زنانه است.

احمد (مستعار) که در دفتر نمایندگی کام‌ایر در هرات کار می‌کند، می‌گوید که خوب به یاد دارد زمانی که وارد کابین هواپیما شده، دو خانم جوان را دیده که سکان پرواز در دستشان است. او گفت: «مسافران هیچ کدام تا زمان فرود هواپیما متوجه نشدند که خلبان و کمک خلبان این پرواز زن‌اند. یکی از این خلبان‌ها محدثه میرزایی بود.»

محدثه میرزایی نخستین خلبان زن افغان است که یک پرواز تجاری را انجام داده است. در کنار او یک خلبان زن دیگر نیز حضور داشت؛ ورونیکا بورسیوا، کاپیتان پرواز از اوکراین که همراه و همکار محدثه در این پرواز بود. تمام خدمه این پرواز زن بودند؛ جز مردی که برای مجله کام‌ایر از این پرواز گزارش تهیه می‌کرد.

پرواز به هرات انجام شد و در مسیر بازگشت به کابل هم همین خدمه هواپیما را به کابل بازگرداندند. پس از آن بود که خبر پرواز با هدایت یک خلبان زن افغان منتشر شد و رسانه‌ها به تفصیل درباره محدثه نوشتند اما تنها شش ماه پس از این پرواز، طالبان افغانستان را تصرف کردند و هزاران زن از جمله محدثه شغل خود را از دست دادند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

محدثه مانند تعداد دیگری از زنان افغان از این کشور خارج شده و حالا در بلغارستان به یاد روزهای خوب پرواز افتاده است. او هنوز با شوروشوق در اندیشه بازگشت به آسمان‌ها است و به مجله گاردین گفته است: «هنوز تسلیم نشده‌ام. به پرواز فکر می‌کنم و به همه‌جا درخواست داده‌ام تا دوباره به‌عنوان خلبان به آسمان‌ها برگردم.»

پانزدهم اوت، روزی که کابل سقوط کرد، محدثه برای یک پرواز شش ساعته تا استانبول آماده می‌شد اما این پرواز هرگز انجام نشد. او همان شب به اوکراین پرواز کرد ولی این بار سکان هواپیما در دستش نبود؛ بلکه به‌عنوان یک مسافر بر یکی از صندلی‌های هواپیما نشسته بود.

محدثه می‌گوید: «زمانی که من هواپیما را به پرواز درآوردم، تحول بزرگی در صنعت مردانه هواپیمایی در افغانستان به وجود آمد و این بزرگ‌ترین دستاورد برای افغانستان بود.» اما محدثه نتوانست برای زنان دیگر که سال‌ها در  اعماق آرزوهای دورودراز خود عاشق پرواز و خلبانی بودند، الگو شود زیرا خیلی سریع‌تر از آنچه همه باور داشتند، اوضاع در افغانستان تغییر کرد و طالبان دوباره یک حکومت یکدست مردانه و ضدزن را تشکیل داد. حالا آرزوهایی که محدثه برای افغانستان داشت، مرده است و او به این فکر می‌کند که حداقل در گوشه دیگری از این جهان آرزوهای خود را عملی کند.

محدثه معتقد است که طالبان همان گروه وحشی سابقه‌اند که هیچ تغییری نکرده‌اند: «آنان نمی‌خواهند زنان در جامعه حضور داشته باشند و اگر من از آرزوهای خود دست بکشم، به نحوی آنان پیروز میدان شده‌اند.»

محدثه تنها خلبان زن افغان نیست. به جز او چهار خلبان دیگر نیز آموزش‌های خلبانی را فرا گرفته بودند اما بقیه خلبان هواپیماهای نظامی بودند. نیلوفر رحمانی، نخستین خلبان زن افغان، در سال ۲۰۱۲ نخستین زنی بود که در افغانستان با یک هواپیما پرواز کرد اما او خیلی زود از افغانستان خارج شد و در سال ۲۰۱۶، در آخرین روزهای فراغت از دوره آموزش پیشرفته پرواز در امریکا، از آن کشور تقاضای پناهندگی کرد و در سال ۲۰۱۸ این پناهندگی پذیرفته شد. از دیگر خلبان‌های نظامی زن افغانستان خبری در دست نیست؛ زیرا با سقوط دولت پیشین افغانستان، هریک به‌سویی رفته‌اند.

خلبانان زن در افغانستان در آن جغرافیای به‌شدت سنتی، پدیده‌ای کاملا تازه‌ بودند. حضور این خلبان‌ها برای زنان زیادی که آرزو داشتند به‌سوی آموزش خلبانی گام بردارند، یک قوت قلب بود اما فروپاشی دولت و سلطه طالبان بر تمام آرزوهای این زنان خط بطلان کشید. حالا تنها امید زنانی که از افغانستان خارج شده‌اند، این است که بتوانند در یک گوشه‌ای دیگر از این جهان، رویاهای خود را به واقعیت تبدیل کنند.