فیس‌بوک مخفیانه گروهی از کاربران ویژه دارد که با نام «اکس چک» (XCheck) شناخته می‌شوند و میلیون‌ها کاربر برتر عضو آن از جمله ورزشکاران و سیاستمداران، از قواعد تولید محتوای این شبکه غول‌آسا معاف‌اند.

بنا بر تحقیقات وال استریت ژورنال، در نتیجه این موضوع، پست‌هایی که معمولا به عنوان پورن انتقام‌جویانه یا اطلاعات کذب طبقه‌بندی می‌شدند توانسته‌اند راه خود را به حساب میلیون‌ها کاربر پیدا کنند.

سیاست «اکس چک» که برگرفته از «کنترل متقابل» (cross check) است، در اصل ابزاری برای کنترل کیفی است که به فیس‌بوک اجازه می‌دهد در اتخاذ تصمیم و کنترل محتوای تولیدی کاربران معروف و مشهور سایت انعطاف بیشتری داشته باشد.

اکنون بر اساس اسناد داخلی این شرکت که وال استریت ژورنال بررسی کرده است، این سرویس را میلیون‌ها نفر استفاده می‌کنند که در مقایسه با کاربران عادی فیس‌بوک اغلب برای پست‌های جنجال‌برانگیز خود یا با فشار اندکی مواجه می‌شوند یا هیچ محدودیتی برای آن‌ها وجود ندارد.

برای مثال، در سال ۲۰۱۹، نیمار، ستاره فوتبال، پست‌هایی منتشر کرد که در آن‌ها عکس‌های برهنه زنی بود که او را به تجاوز متهم کرده بود؛ پست‌هایی که معمولا از سایت پاک می‌شوند. با وجود این، مهاجم تیم پاری سنت ژرمن در فهرست اکس چک بود و همین باعث شد تا ناظران فیس‌بوک پست مذکور را تا یک روز پاک نکنند و آن را در معرض دید ۵۰ میلیون کاربر رها کنند. بر اساس اسناد یادشده، علاوه بر این مورد، بر خلاف سیاست معمول «یک بار تخلف» برای مسدود کردن حساب‌هایی که چنین محتوایی منتشر می‌کنند، حساب نیمار بعد از ارجاع به «مدیریت» توانست فعال باقی بماند. (نیمار اتهام تجاوز را انکار کرده و هرگز اتهامی علیه او رسما تنظیم نشده است)

دیگر پست‌های کاربران فهرست اکس چک انتشار اطلاعاتی کذب درباره هیلاری کلینتون و علم پزشکی بود.

در نامه‌ای داخلی در سال ۲۰۱۹، محققان فیس‌بوک این شرکت را متهم کردند که « آگاهانه کاربران را در معرض اطلاعات کذبی قرار می‌دهد که ما تمهیدات و منابع مقابله با آن‌ها را داریم». در همان سال، بررسی داخلی فیس‌بوک از وضعیت گروه ویژه مذکور انتقاد کرد و گفت که «به طور علنی قابل دفاع نیست» و «نقض اساسی اعتماد» است.

در این بررسی آمده است: «ما در واقع آنچه علنا می‌گوییم را انجام نمی‌دهیم. برعکس بقیه کاربران ما، این افراد می‌توانند قوانین ما را نقض کنند بدون آنکه با مجازاتی مواجه شوند.»

ظاهرا فردی که می‌خواهد به عنوان افشاگر از او محافظت شود، این مدارک داخلی را به کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا که سازمانی مقرراتی برای تحقیق در زمینه کلاهبرداری مالی است، رسانده است. بخشی از این مدارک به رویت وال استریت ژورنال رسیده و روی آن تحقیق شده است.

این شبکه اجتماعی از سیاست‌های محتوایی خود دفاع کرده و به وال استریت ژورنال گفته است که در حال کنار گذاشتن برخی از عناصر برنامه اکس چک است.

سخنگوی فیس‌بوک نوشته است که این سیاست «برای دلیلی مهم طراحی شده است: ایجاد مرحله‌ای اضافی برای اعمال دقیق سیاست‌ها درباره محتوایی که ممکن است به بررسی بیشتری نیاز داشته باشد. بسیاری از این مدارک داخلی اطلاعات تاریخ‌گذشته‌‌ای‌اند که کنار هم وصله پینه شده‌اند تا روایتی را خلق کنند که مهم‌ترین نکته را از نظر مخفی کند: خود فیس‌بوک است که این مسائل را با برنامه کراس چک پیدا کرده و همواره در تلاش برای حل آن‌ها بوده است.»

در سال ۲۰۲۰ حدود ۵.۸ میلیون کاربر عضو اکس چک بوده‌اند.