کمبود نیروی پرستار در موج پنجم کرونا به‌قدری جدی بود که به گفته حمیدرضا عزیزی، معاون توسعه و مدیریت منابع انسانی سازمان نظام پرستاری، در برخی استان‌ها یک پرستار مجبور می‌شد به وضعیت ۲۵ بیمار رسیدگی کند. کمبود نیروی پرستار در مراکز درمانی در حالی است که با وجود برگزاری آزمون استخدامی در بهمن ۱۳۹۹ و قول وزارت بهداشت مبنی بر استخدام ۴۰ هزار پرستار، همچنان پرستاران زیادی در نوبت استخدام‌اند.

از زمان آغاز همه‌گیری کرونا در ایران، تاکنون ۱۳۰ پرستار به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده‌ و حدود ۱۲۰ هزار پرستار به کرونا مبتلا شده‌اند اما از اردیبهشت ۱۴۰۰ به بعد که کادر درمان واکسینه شدند، تعداد جان‌باختگان این قشر به دلیل ابتلا به کرونا به‌شدت کاهش یافت و به افرادی که یا واکسن دریافت نکرده بودند یا مشکلات نقص در سیستم ایمنی داشتند، محدود شد؛ اما با وجود کاهش میزان مرگ‌ومیر کادر درمان پس از واکسیناسیون، مشکلات دیگر آنان به قوت خود باقی است و یکی از مهم‌ترین این مشکلات، فشار دوچندان کار به دلیل کمبود نیرو است.

حمیدرضا عزیزی با بیان اینکه مهم‌ترین مشکل در موج پنجم کرونا مسئله کمبود نیرو است، به خبرگزاری ایسنا گفت: «در برخی استان‌ها گزارش‌هایی به دست ما می‌رسید که ۲۵ بیمار را یک پرستار مدیریت می‌کند و این شرایط اصلا خوب نیست.»

به گفته عزیزی، مشکل کمبود پرستار به کلانشهرها نیز رسیده است؛ به‌ طوری‌ که در برخی بخش‌های بیمارستانی در تهران یک پرستار به ۱۵ بیمار بدحال رسیدگی می‌کرد. عزیزی با «فاجعه» خواندن این وضعیت، مسئولان وزارت بهداشت را به «بی‌تدبیری» متهم کرد و گفت: «علی‌رغم برگزاری آزمون آن‌ هم در حالی‌ که در شش یا هفت ماه اخیر بدترین شرایط جنگی با کرونا را داشتیم و رکوردهای ابتلا و مرگ‌ومیر شکسته شد، حتی یک نفر از آن تعداد هم به سیستم تزریق نشده است.»

مقام‌های ایران در گفته‌ها و ادعاهای خود همواره از کادر درمان تقدیر کرده‌ و جان‌باختگان این قشر بر اثر ابتلا به کرونا را «شهدای سلامت» لقب داده‌اند؛ این در حالی است که فعالان این حوزه به عملکرد مسئولان به‌شدت انتقاد دارند.

یکی از اقدام‌هایی که از‌ آن بسیار انتقاد شده، استخدام ۸۹ روزه پرستاران در قالب قراردادهای شرکتی است. به گفته عزیزی، در برخی استان‌ها وقتی شرایط همه‌گیری کرونا بحرانی‌ می‌شود، پرستاران را ۸۹ روزه دعوت به کار می‌کنند و بعد که موج کرونا فروکش کرد، عذر آنان را می‌خواهند. وی این کار را «غیرحرفه‌ای‌ترین رفتار» با پرستاران دانست و گفت: «متاسفانه در حدود چهار سال گذشته وزارت بهداشت جذب نیروی مناسب نداشته است و تنها در مقاطع کوتاه و در تعداد کم جذب صورت گرفته است که در برابر میزان خروجی ناشی از بازنشستگی، استعلاجی‌ها و مهاجرت بسیار ناچیز است.» به گفته او، در حال حاضر تعداد پرستار نسبت به تخت بیمارستانی در کشور در بدترین حالت و حدود ۰.۸ نفر به ازای هر تخت است.

این نخستین بار نیست که فعالان صنفی پرستاری به کمبود نیرو در مراکز درمانی اعتراض می‌کنند. به خصوص پس از همه‌گیری کرونا و ازدحام در مراکز درمانی، نیاز به نیروی کار بیشتر شد؛ با این حال وزارت بهداشت با وارد آوردن فشار مضاعف بر پرستاران موجود، از به کارگیری نیروهای جدید امتناع کرده است. به‌ طوری‌ که فعالان صنفی می‌گویند میزان جذب نیرو در این حوزه به صفر رسیده است.

با در نظر گرفتن اینکه سالانه حدود سه هزار پرستار از چرخه کار خارج می‌شوند، می‌توان نتیجه گرفت که از ابتدای همه‌گیری کرونا تاکنون حدود چهار هزار پرستار از سیستم حذف شده‌اند در حالی‌ که هیچ نیرویی جایگزین آنان نشده است. 

پیش‌تر محمد شریفی‌مقدم، دبیر کل خانه پرستار، در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا، با انتقاد از نگاه اقتصادی مدیران سیستم درمانی به پرستاران گفته بود: «تعداد پرستاران شاغل بسیار ناچیز و تعداد آن‌ها به نسبت جمعیت کشور، همچون کشورهای عقب‌افتاده است.»