«مشکلات اقتصادی را نمی‌توان عامل اصلی کاهش جمعیت و فرزندآوری دانست» این ادعایی است که رضا رویت، رئیس بنیاد ملی خانواده، مطرح کرده و معتقد است «مردم باید به این نتیجه برسند که با همین شرایط هم فرزندآوری کنند».

بعد از مشوق‌های مالی که دولت و مجلس برای ترغیب مردم به فرزندآوری تعیین کردند، حالا نوبت به اظهارنظرهایی رسیده است که حتی با وجود مشکلات اقتصادی، مردم را ملزم به فرزندآوری طبق سیاست‌ها و برنامه‌های جمهوری اسلامی می‌داند. 

دغدغه‌های مردم ایران و به‌خصوص نسل جوان با دغدغه‌های مسئولان جمهوری اسلامی تفاوتی آشکار دارد؛ نبود آزادی‌های مدنی، مشکلات اقتصادی و معیشتی و ناپایداری‌های اجتماعی و سیاسی در جامعه امروز ایران بسیاری از مردم را دچار بحران کرده است، به‌طوری‌که دغدغه امروز آن‌ها رفع موانع و مشکلاتی است که حکومت برایشان ایجاد کرده است. از طرف دیگر، حاکمیت به دنبال افزایش جمعیت شیعیان است و از نگاه منتقدان، برای رسیدن به مقاصد خود، نسل جوان را دستگاهی برای فرزندآوری فرض می‌کند که ظرفیت تولیدمثل آن‌ها نباید از دست برود. 

رضا رویت، رئیس بنیاد ملی خانواده، یکی از افرادی است که در زمینه افزایش جمعیت در ایران فعالیت می‌کند. او در گفت‌وگو با خبرگزاری برنا مدعی شده است که «مشکلات اقتصادی عامل اصلی کاهش فرزندآوری نیست». از نظر او، مشوق‌های مالی که دولت‌ها برای فرزندآوری در نظر می‌گیرند نمی‌تواند نتیجه‌ای به دنبال داشته باشد چرا که طبق ادعای او، «سال‌ها کشورهای غربی برای افزایش جمعیت به سمت مشوق‌های اقتصادی قوی رفتند اما هیچ نتیجه‌ای نگرفتند.» 

رویت و همفکرانش در حالی مدعی می‌شوند که مشکلات اقتصادی سد راه فرزندآوری نیست که نظرسنجی‌ها نشان داده است تعداد زیادی از جوان‌ها به‌دلیل تنگناهای مالی اصلا تمایلی به ازدواج ندارند. 

بر اساس یک نظرسنجی که وزارت ورزش و جوانان انجام داد و نتایج آن خردادماه امسال منتشر شد، ۳۳ درصد جوان‌ها اعلام کرده‌اند به‌دلیل مشکلات موجود در جامعه از جمله بیکاری و مسائل مالی، قصد ندارند ازدواج کنند و این تازه آماری است که درباره تمایل نداشتن جوان‌ها به ازدواج منتشر شده است وگرنه درصد زیادی از افراد پس از ازدواج نیز به‌دلیل مشکلات موجود در ایران، قصد ندارند صاحب فرزند شوند. 

مسئولان ایران بارها اعتراف کرده‌اند که کاهش جمعیت ایران در چهار دهه اخیر به وجود آمده است اما همچنان با پاک کردن صورت‌ مسئله، به دنبال راهکارهای کاذب برای افزایش جمعیت کشورند. 

چندی پیش، بنیاد ۱۵ خرداد، وابسته به «ستاد اجرایی فرمان امام»، اعلام کرد ۱۶ میلیون تومان به خانواده‌هایی که صاحب فرزند چهارم شوند پرداخت خواهد کرد. نگاهی سرانگشتی به هزینه‌های ضروری مراقبت‌های دوران بارداری و زایمان نشان می‌دهد که این مبلغ فقط به کار خانواده‌هایی می‌آید که سطح کیفی زندگی آن‌ها به‌شدت کاهش پیدا کرده است و هزینه‌های ضروری زندگی مثل بارداری و زایمان امن را حذف کرده‌اند. 

کارشناسان اجتماعی بارها هشدار داده‌اند که مشوق‌های مالی دولتی رشد جمعیت فقیر در کشور و افزایش کودکان گرسنه را در پی خواهد داشت، توصیه‌ای که نه‌تنها جدی گرفته نشد بلکه در رویکرد جدید حتی مشوق‌های مالی نیز اهمیت زیادی ندارد و کار به جایی رسیده است که مردم با قید «باید» روبه‌رو شده‌اند، چنان‌که به گفته رضا رویت، «مردم ما باید به این نتیجه برسند که با همین شرایط هم فرزندآوری کنند تا تعداد موالید افزایش پیدا کند». 

نگاه حاکمیت به نسل جوان و به‌خصوص متولدان دهه ۶۰ که در حال پشت سر گذاشتن دوران جوانی‌اند به‌عنوان نسلی که فرزندآوری آن‌ها به تاخیر افتاده نیز قابل‌توجه است، نسلی که بیشترین آسیب را از وضعیت موجود ایران دید و حالا به گفته رئیس بنیاد ملی خانواده، اوج پنجره جمعیتی و فرزندآوری‌شان شش سال بیشتر نیست و «نباید ظرفیت فرزندآوری آن‌ها از دست برود». 

رئیس بنیاد ملی خانواده در حالی از مردم خواسته است تلاش کنند و تعداد موالید را بالا ببرند که مشکلات اقتصادی و تورم فزاینده باعث شده است مردم در تامین کالاها و نیازهای اساسی خود دچار مشکل شوند و بسیاری از خانواده‌ها که تعدد فرزند دارند ناگزیر شدند برای تامین هزینه‌های زندگی کودکان خود را وارد چرخه زودهنگام کار کنند.

چندی پیش، فرشید یزدانی، فعال حقوق کودک و مدیرعامل سابق انجمن حمایت از کودکان و نوجوانان، از افزایش گرسنه‌خوابی کودکان در دوران کرونا خبر داد و گفت برخی مادران به خانه‌های کودک در شوش اعلام کرده‌اند فرزندان آن‌ها در طول هفته حتی یک وعده غذای گرم برای خوردن نداشته‌اند. با این همه، جمهوری اسلامی سیاست‌های افزایش جمعیت خود را حتی به قیمت تولد شمار زیادی از کودکان فقیر، گرسنه و بیمار، طبق خواسته و نظر علی خامنه‌ای دنبال می‌کند.