در چند روز گذشته ارزش افغانی، پول رایج افغانستان، مقابل ارزهای خارجی افت شدیدی کرده است. در آغاز هفته جاری ارزش یک دلار در بازارهای آزاد افغانستان به سرعت به ۸۲ افغانی رسید در حالی که در هفته گذشته ارزش یک دلار کمی بیش از ۷۹ افغانی بود. همزمان با افزایش دلار در بازارهای ارز کابل و استانهای بزرگ افغانستان، ارزهای دیگر نیز افزایش چشمگیری داشتهاند.
در کنار آن قیمت مواد اولیه مانند آرد، برنج، روغن و دیگر مایحتاج ضروری به سرعت بالا رفت و باعث نگرانی مردم شده است. صرافان در بازار شهزاده (بازار رسمی داد و ستد ارز در کابل) میگویند که خروج نیروهای خارجی، پیشروی سریع گروه طالبان و تصرف بیشتر مناطق افغانستان از دلایل عمده افزایش نرخ ارز در افغانستان است.
میر افغان صافی، رئیس اتحادیه صرافان افغانستان، به رسانهها گفته است عمدهترین دلیل افزایش نرخ ارز در کابل خروج نیروهای بینالمللی است زیرا با حضور این نیروها به شکل روزمره ارز کافی وارد کابل و دیگر شهرهای افغانستان میشد. به گفته رئیس اتحادیه صرافان در کابل، جنگ نیز تاثیر چشمگیری بر روند افزایش نرخ ارز داشته است.
همزمان با افزایش نرخ ارز در افغانستان، قیمت کالای مصرفی اولیه مانند آرد، روغن، برنج و دیگر مایحتاج نیز افزایش یافته است. فروشندگان این مواد میگویند به صورت معمول وقتی نرخ ارز بالا برود به دلیل خرید این مواد از خارج کشور آن هم با ارز خارجی به خصوص دلار، قیمت این مواد افزایش مییابد اما حالا در کنار افزایش نرخ ارز جنگ نیز مزید بر علت شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به گفته این فروشندهها، طالبان مسیرهای ترانزیتی را کاملا تصرف کرده است و در کنار آن روی بنادر بازرگانی مرزی نیز نفوذ یافته. به همین دلیل تقریبا انتقال مواد ضروری به شهرها دچار اختلال شده و احتمالا قیمت این مواد بیشتر از این هم خواهد شد.
نرخ ارز تقریبا به ارزش دوره طالبان رسیده است.
هرچند با تزریق پول از طریق بانک مرکزی افغانستان، تا حدی جلو افزایش ارزش دلار مقابل افغانی گرفته شد اما هنوز هم احتمال افزایش قیمت دلار در بازار وجود دارد. پس از افزایش نرخ دلار مقابل افغانی، بانک مرکزی افغانستان حدود ۳۳ میلیون دلار را به بازار تزریق کرد که باعث شد نرخ افغانی به اندازه یک درصد کاهش پیدا کند.
گفته میشود در روزهای آینده دولت میخواهد تا بیش از ۵۰ میلیون دلار را به بازار تزریق کند تا نگذارد دلار افزایش پیدا کند. این شیوه سنتی از زمانی شکل گرفت که نرخ دلار در افغانستان پس از سقوط طالبان برای اولین بار افزایش پیدا کرد. پس از سقوط طالبان، ارزش دلار مقابل پول افغانستان با کاهش ۴۵ درصدی مواجه شد و از ۸۵ هزار افغانی در ازای هر دلار به ۴۵ هزار افغانی به ازای هر دلار رسید.
پس از اینکه دولت افغانستان سه صفر را از اسکناسهای خود حذف کرد ارزش یک دلار به ۴۵ افغانی رسید. اما این روند همچنان پابرجا نماند. سیاستهای اقتصادی نادرست دولتهای وقت و برگشت گروه طالبان به صحنههای نبرد باعث افزایش نرخ دلار مقابل افغانی شد هرچند افزایش دلار مقابل افغانی بسیار کند بود زیرا هر هفته میلیونها دلار از سوی بانک مرکزی به بازار تزریق میشد. با این حال این افزایش خزنده پس از چند سال قابل مشاهده بود.
پس از سال ۲۰۱۴ و انتقال مسئولیتهای جنگ در افغانستان به نیروهای داخلی افغان و کم شدن کمکهای جهانی به این کشور و در کنار آن کاهش نیروهای خارجی مستقر در افغانستان، روند افزایش نرخ دلار سرعت بیشتری گرفت. امروزه تقریبا ارزش دلار به دوران سلطه طالبان نزدیک شده است. تعدادی از کارشناسان اقتصادی به این باوراند که احتمال جهش نرخ دلار هنوز هم وجود دارد و تا زمانی که ثبات واقعی در افغانستان شکل نگیرد و جنگ کاهش نیابد، نرخ دلار همچنان سیر سعودی خود را خواهد پیمود.