ژنرال اسکات میلر، فرمانده کل نیروهای ناتو در افغانستان، می‌گوید در صورتی که نیروهای خارجی از افغانستان بیرون روند و گروه طالبان خشونت‌ها را کاهش ندهد، احتمال بروز جنگ داخلی وجود دارد. به گفته میلر، اگر رهبران سیاسی افغانستان با هم متحد نشوند، این احتمال افزایش می‌یابد که افغانستان با روزهای سختی روبه‌رو شود. به باور ژنرال میلر اوضاع در حال حاضر خوب نیست و اگر به همین منوال به پیش برود، تصور جنگ داخلی در افغانستان دور از ذهن نیست.

اظهارات ژنرال میلر درباره احتمال بروز جنگ داخلی در افغانستان درست پس از اظهارنظرهای مشابه روسیه، پاکستان و ایران بیان می‌شود. درست یک ماه قبل، شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان در یک نشست خبری گفته بود که اگر توافقی میان طالبان و دولت افغانستان صورت نگیرد، احتمال جنگ داخلی بیشتر می‌شود. قریشی گفته بود وضعیت در افغانستان بسیار خراب است و ما نگرانیم که این کشور به شرایط دهه ۹۰ بازگردد.

یک هفته قبل، سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، هم در کنفرانس بین‌المللی امنیت در مسکو گفته بود که پس از خروج ناتو از افغانستان، این کشور به سوی یک جنگ داخلی خواهد رفت. او گفته بود که در ۲۰ سال گذشته در افغانستان، دولتی قدرتمند ایجاد نشده و به همین دلیل ثبات در این کشور شکل نگرفته است.

البته مقام‌های دولت افغانستان نیز از احتمال بروز جنگ داخلی نگران‌اند اما این نگرانی نسبت به تبلیغات شدیدی که کشورهای چون روسیه، ایران و پاکستان به راه انداخته‌اند، متفاوت است. کشورهای همسایه‌ای که حامی طالبان‌اند، بیشتر روی توافق دولت و طالبان تمرکز دارند و نبود این توافق را به معنای بروز جنگ داخلی می‌دانند اما ژنرال اسکات میلر روی توافق سیاسی درون حوزه قدرت متمرکز است. به باور آقای میلر اگر اتحاد سیاسی میان رهبران سیاسی افغانستان شکل نگیرد، احتمال بروز جنگ داخلی بیشتر می‌شود؛ زیرا در این صورت جبه‌های جنگ با طالبان به صورت جزیره‌های جداگانه شکل می‌گیرد. همین حالا فرماندهان جهادی و چهره‌های متنفذ محلی در حال بسیج مردم برای مقابله با گروه طالبان‌اند و اگر دولت افغانستان نتواند این نیروهای محلی را در کنترل داشته باشد، پس از مبارزه با طالبان این نیروها به صورت خودسرانه می‌توانند اقتدار دولت را نیز به چالش بکشند.

به همین دلیل دولت افغانستان در نظر دارد تا نیروهای بسیج مردمی را در چهارچوب ارتش محلی ولی با هدایت فرماندهان نظامی وزارت دفاع و داخله (کشور) سازماندهی کند تا در آینده از هرگونه سرپیچی و خود مختاری آنان جلوگیری شود.

بروز جنگ داخلی در افغانستان دور از احتمال نیست اما این مسئله زمانی محقق می‌شود که نیروهای نظامی دولت افغانستان رو به اضمحلال روند و در عوض نیروهای محلی قدرت یابند. در چنین فرصتی نیروهای مردمی کنترل مناطق به دست می‌گیرند و مستقیما با طالبان در تقابل قرار خواهند گرفت. در چنین وضعیتی می‌توان نگران بروز جنگ داخلی بود اما در حال حاضر با توجه به اینکه کم کم در جنگ ابتکار عمل به دست نیروهای امنیتی می‌افتد، این پیش‌بینی زیاد محقق نیست.

از این واقعیت نمی‌توان چشم‌پوشی کرد که در دو ماه گذشته طالبان پیشرویی‌های زیادی در تصرف شهرستان‌ها در افغانستان داشته‌اند اما این پیشروی به قیمت هلاکت شش هزار تن از افراد طالبان به دست آمده است. بر اساس گزارش سخنگویان بخش امنیتی افغانستان، نیروهای امنیتی در دو ماه گذشته نزدیک به دو هزار عملیات نظامی علیه طالبان صورت داده‌اند که بیش از شش هزار کشته روی دست طالبان باقی گذاشته است. این تعداد جدا از هزاران تن زخمی است که به طالبان تحمیل شده‌ و دولت پاکستان به تازگی اعتراف کرده است که زخمی‌های طالبان در این کشور علاج می‌شوند.

به همین دلیل وقتی نیروهای امنیتی دست به ضدحمله می‌زنند، طالبان مجبور به فرار از منطقه می‌شوند زیرا دیگر نیروی آنچنانی برای آنان نمانده است. اگر حمایت مدارس پاکستانی از سنگرهای طالبان وجود نداشت، این گروه نمی‌توانست این تابستان را در مقابل حملات پیاپی دولت تاب بیاورد و کاملا متلاشی می‌شد اما حمایت ژنرال‌های سازمان استخباراتی پاکستان و بسیج سازمان‌های تروریستی مانند لشکر طیبه برای حضور در جنگ همراه با طالبان باعث شد تا هزاران نیروی تازه‌نفس از پاکستان وارد افغانستان شود و همراه با طالبان در مقابل نیروهای امنیتی بجنگند.

با توجه به وضعیت موجود نمی‌توان جنگ داخلی در این کشور را دور از تصور دانست اما جریان‌های شکل گرفته هنوز نشان نداده است که ما به سوی جنگ داخلی پیش می‌رویم و اگر تلاش‌های سیاسیتمداران داخل دولت برای ایجاد اجماع سیاسی از جمله تشکیل شورای عالی دولت به ثمر بنشیند، نه تنها جنگ داخلی شکل نخواهد گرفت که طالبان نیز با شکست‌های متعددی روبه‌رو خواهند شد.