پادکست: شعبده مناظره انتخاباتی در جمهوری اسلامی ایران

شماره سوم پادکست ایندیپندنت فارسی منتشر شد

کارشناس: کورش زعیم

با برگزاری مناظره میان کاندیداهای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و نگاهی به تاریخچه مناظره‌ها حالا این سوال مطرح کرده است که طی این سال‌ها مناظره چه میزان بر آراء مردم موثر بوده است؟!

سال ۸۸ نخستین دوره برگزاری مناظره‌های رودررو و زنده نامزدها بود؛ مناظره‌هایی که دستکم در سه نوبتش شبی تاریخ‌ساز رقم زد.

مناظره کروبی و احمدی‌نژاد، موسوی و احمدی‌نژاد، و کروبی و موسوی، چند جمله تاریخی و نمادین به گفتمان سیاسی ایران اضافه کردند: «بگم بگم» احمدی‌نژاد، «دو تاشو بگو»ی کروبی خطاب به احمدی‌نژاد، و جمله موسوی خطاب به مردم که گفت: «ادب مرد به ز دولت اوست».

در سال‌های ۹۲ و ۹۶، تلویزیون ایران برای آن که فرصت ایجاد فضایی مانند مناظره‌های ۸۸ ایجاد نشود، مناظره‌ها را به شکل جمعی برگزار کرد. اما در همان دو دوره نیز مناظره‌ها بدل به صحنه مجادله طرفین شد.

شاه‌کلید مناظره‌های ۹۶ اما دو حمله تاریخی روحانی به رئیسی بود که او را «مجری اعدام» خواند و با اشاره به بهره‌برداری تبلیغاتی رئیسی از جایگاه متولی آستان قدس رضوی، گفت: «آقای رئیسی، بگذارید یک امام‌رضا برای مردم بماند.»

تاریخ مناظره‌ها از سال ۸۸ تا امروز، تاریخ مجادله چهره‌های مهم سیاسی کشور بوده است که هر یک از آنان امروز یا از ارکان اصلی نظام حاکم، یا بخشی از جریان انتقاد علیه آن هستند. 

حالا در مناظره‌های برگزار شده میان نامزدها در شرایطی که رد صلاحیت‌ها چهره‌های اساسی رقیب را کنار زده است، همچنان مجادله میان همتی و مهرعلیزاده با رئیسی و چهار کاندیدای «پوششی» او بحث برانگیز است.

در این مناظره‌ها نه نامزدهای پوششی و نه روکشی، پاسخ قانع‌کننده‌ای برای شرایط موجود کشور نداشتند و بیشتر رئیسی و رفقا تلاش کرده‌اند با مفسد و ناکارآمد خواندن رقیب، کار خود را پیش ببرند، و رقیب نیز با بیان سوابق ایشان کوشید تا روشن کند آنچه از ناکارآمدی و فساد گفته می‌شود، بیشتر حاصل عملکرد استبدادی و میدان‌داری اردوگاه مقابل است.