آیا طالبان انتخابات را هدف قرار خواهند داد

در گذشته طالبان انگشتان رای دهنده‌ها را قطع می کردند

HOSHANG HASHIMI / AFP 

طالبان به تازگی با انتشار اعلامیه‌ای گفته‌اند که انتخابات ریاست جمهوری را مورد هدف قرار خواهند داد. طالبان در این اعلامیه گفته‌اند که روند انتخابات در افغانستان جعلی است و آنان هرچه در توان داشته باشند به کار خواهند بست تا جلو این روند را بگیرند. همچنین طالبان هشدار داده‌اند که برنامه‌هایی که برای انتخابات برنامه ریزی شود را مورد هدف قرار خواهند داد. منظور طالبان از این برنامه‌ها اجتماعات و کارزارهای انتخاباتی است که توسط نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در گوشه و کنار افغانستان برگزار خواهد شد.

تهدید طالبان علیه انتخابات در حالی صورت می‌گیرد که گفتگوهای صلح به گفته مقام‌های آمریکایی به نتایج مثبت رسیده و به زودی توافقی در این زمینه میان زلمی خلیل‌زاد نماینده آمریکا در امور صلح افغانستان و نمایندگان طالبان در دفتر قطر به امضا خواهد رسید. براساس گزارش رسانه‌ها تمرکز اساسی این توافق روی خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و آغاز گفتگوها میان طالبان و دولت افغانستان است. طالبان نیز در حاشیه هشتمین دور نشست این گروه با مقام‌های آمریکایی گفته‌اند که به اصل توافق نزدیک شده‌اند و جز چند ابهام کوچک دیگر اختلافی در این زمینه باقی نمانده است.

اما آیا تهدید جدید طالبان در رابطه با جلوگیری از برگزاری انتخابات آنقدر جدی است که باعث عدم برگزاری این روند دموکراتیک شود؟

واقعیت این است که طالبان در گذشته نیز نسبت به برگزاری انتخابات برخورد هجومی و خصمانه داشته‌اند. پس از نخستین انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی که در سال های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ صورت گرفته، در تمامی انتخابات بعدی طالبان برای عدم برگزاری آن کوشش فراوان کردند. صدها نفر در جریان حضور در روز رای‌گیری توسط طالبان کشته یا زخمی شدند و حتی در روزهای بعدی طالبان در هرجا که با انگشت رنگ کرده مردم، که نشانه حضور در پای صندوق‌های رای بود، برخوردند، در ساده‌ترین حالت انگشتان رای دهنده‌ها را قطع کردند. همچنین طالبان در زمان کارزار‌های انتخاباتی به دفعات ستادهای انتخاباتی نامزدها را مورد هدف قرار دادند. با این حال انتخابات با تمام چالش‌ها و مشکلات آن برگزار شد.

بنابراین تهدید طالبان در مورد جلوگیری از برگزاری انتخابات چیز جدیدی نیست. تلاش بیشتر طالبان بر این مساله متمرکز است که تا جای امکان از حضور گسترده مردم در روز انتخابات جلوگیری کنند. در سال‌های گذشته این مساله باعث کمرنگ شدن انتخابات شد و در بعضی نقاط افغانستان که سطح تهدیدها بالاتر بود انتخابات برگزار نشد. حتی در انتخابات مجلس نمایندگان که پاییز سال گذشته برگزار شد، در استان غزنی به دلیل سطح بالای تهدید‌های امنیتی، انتخابات اصلا صورت نگرفت و در حال حاضر نماینده‌های دور قبل مجلس از استان غزنی نمایندگی می‌کنند. قرار بود هم‌زمان با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات مجلس در استان غزنی هم برگزار شود. اما کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان به دلایل تکنیکی هم انتخابات مجلس برای استان غزنی و هم انتخابات اعضای شورای استان‌ها که به‌طور مداوم همراه با انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود را معطل کرده است.

طالبان حتی برای اثرگذاری بیشتر تهدیدشان در رابطه با انتخابات ریاست جمهوری، در دو روز گذشته یک رشته حملات شدید انتحاری را در گوشه و کنار افغانستان صورت دادند. در شهر کابل در سه روز گذشته دو انفجار صورت گرفته است. در هرات نیز یک انفجار تعدادی زخمی و کشته به جا گذاشته است. از سوی دیگر سه تانک زرهی (هاموی) که طالبان قبلا از نیروهای امنیتی افغانستان گرفته بودند و آن را مملو از مواد انفجاری کرده بودند، قبل از رسیدن به هدف در استان بغلان در شمال افغانستان توسط نیروهای امنیتی افغان از بین برده شد.

این حملات مسلما بر روحیه مردم برای حضور در انتخابات اثرات منفی به جا خواهد گذاشت. امکان این مساله که تهدیدهای امنیتی باعث شود تا حضور مردم در انتخابات کمرنگ بوده و حتی مشروعیت انتخابات را زیر سوال ببرد وجود دارد. به‌همین دلیل دولت نیز تدابیر شدیدتری را برای اطمینان دادن به مردم به خاطر تامین امنیت انتخابات اجرا می‌کند. براساس گزارش‌ها نیروهای خاص امنیتی در شب چهارشنبه چندین عملیات را تنها در شهر کابل اجرا کردند که در نتیجه آن یک انبار مواد انفجاری طالبان، که برای هدف قراردادن انتخابات آماده شده بود، به دست نیروهای امنیتی افتاد. از سوی دیگر نیروهای امنیتی افغان در بیشتر نقاط افغانستان عملیات نظامی را به راه انداخته‌اند و حتی تعدادی از شهرستان‌هایی که سالیان طولانی زیر سلطه طالبان بود، دوباره آزاد شده است. با این حال هنوز هم تردیدها در مورد اثرگذاری خشونت‌های طالبان بر انتخابات به شدت وجود دارد.

احساس می‌شود هم‌زمان دو فشار قوی در افغانستان انتخابات آینده را با چالش روبه‌رو کرده است. یکی حملات انتحاری و مسلحانه طالبان و دیگری فشارهای ناشی از نزدیک شدن به توافق صلح. حالا باید دید که انتخابات ریاست جمهوری همچنان به عنوان تمثیل دموکراسی در افغانستان پا بر جا خواهد ماند، یا قربانی مصلحت‌های سیاسی ناشی از توافق صلح خواهد شد.

بیشتر از