نامجوی متعرض؛ خودشیفته یا شرمنده

نکته عجیب‌تر در صحبت‌های نامجو تعریف او از «نه گفتن» در فرهنگ ایرانی و تفاوت آن با «نه گفتن» در فرهنگ غربی است

علاقمندان محسن نامجو هرگز گمان نمی‌کردند این خواننده ترانه‌های خاص و پیشرو، روزی با چالش و بحران اخلاقی تعرض و آزار جنسی در زندگی روبه‌رو شود که تهدیدی برای توقف مسیر هنری او باشد.

همه‌چیز از انتشار یک‌رشته توییت در حساب کاربری به نام «ماهی» در توییتر آغاز شد که در آن محسن نامجو را متهم به تلاش برای تعرض و تجاوز در حالت مستی کرده بود.

با توجه به این‌که این اتهام در اوج ماجراهای افشاگرانه «جنبش من هم» رخ‌ داد، برخی از حامیان محسن نامجو با حمله به آن حساب کاربری او را متهم به سوءاستفاده از جو حاکم بر فضای رسانه‌ای برای دیده ‌شدن کردند. اما با وارد شدن برخی از شاهدان به ماجرا، به نظر می‌رسید روایت مطرح شده در خصوص تعرض حقیقت داشته باشد.

نکته‌ای که در روایت اول مورد بحث بود ادعای راوی مبنی ‌بر ثبت شکایت از محسن نامجو بود. حامیان نامجو معتقد بودند با توجه به حساسیت‌ها در کشورهای غربی بی‌شک در صورت صحت ماجرا، نامجو دادگاهی شده بود.

پس از بالاگرفتن واکنش‌ها به این اتهام، محسن نامجو در پیامی ویدئویی با تکذیب اتهامات مطرح شده، گفت: «اتهام‌ها مربوط به حدود هفت سال پیش است و همان موقع هم آنها را رد کرده بودم.»

نامجو همچنین با اشاره به ادعای شکایت راوی، مدعی شد: «هیچ مرجع قضایی این اتهام‌ها را وارد ندانسته است.»

نکته دیگری که توجه دنبال‌کنندگان ماجرا و به‌ویژه علاقه‌مندان محسن نامجو را در ویدئو منتشرشده جلب کرد، حمایت این خواننده از حقوق زنان بود، او در این ویدئو گفت: «به‌ عنوان یک مرد ایرانی به ‌خاطر تمام تبعیض‌ها و ظلم‌هایی که به زنان ایرانی شده عذر می‌خواهم و حاضرم هر کمکی لازم باشد برای آموزش در این زمینه، مخصوصا آموزش مردان انجام دهم تا همه در دنیای بهتری زندگی کنند.»

همین سخنان کافی بود تا دوباره موج جدیدی پیرامون ماجرای اتهام تعرض نامجو آغاز شود. منتقدان نامجو معتقد بودند، او نمی‌تواند با ژست حمایت از زنان خود را از اتهام‌ها مبرا کند. از سوی دیگر علاقه‌مندان او معتقد بودند محسن نامجو باوجود این‌که به گفته خودش اتهامی متوجه او نیست، با این سخنان بزرگوارانه حمایت خودش از جنبش من هم را نشان داده است.

با گذشت چند ماه و در حالی که به نظر می‌رسید فضای رسانه‌ای دست‌کم دیگر توجه جدی به ماجرا ندارد در رسانه نوظهور «کلاب هاوس» و به بهانه بازگشایی مجدد اتهام‌های محسن نامجو، ناگهان نام‌های جدیدی به ماجرا وارد شدند. با ورود نام‌های جدید به ‌عنوان قربانیان تعرض محسن نامجو، ماجرا شکل پیچیده‌ای به خود گرفت. چرا که این‌بار برخلاف دیگر قربانیان، نامجو را کسانی متهم به تعرض جنسی کردند که چهره‌هایی شناخته ‌شده بودند.

اضافه‌شدن «لونا شاد، پانیدا و بشری دستورنژاد» به جمع قربانیان نامجو، سمت جدیدی به ماجرای اتهام‌ها علیه وی داد. به‌ویژه که در گروه کلاب هاوس، دوست صمیمی این خواننده که در آغاز تلاش داشت در راستای حمایت از نامجو خود را بی‌خبر از این اتهام‌ها نشان دهد، با اصرار برخی از شاکیان ناچار شد اعتراف کند که نه‌تنها از دست‌کم یکی از این وقایع با خبر بوده، بلکه اطلاع دارد محسن نامجو نیز با پذیرش اتهام‌ها عذرخواهی کرده است.

حالا همه منتظر واکنش محسن نامجو بودند، واکنشی که دیری نپایید و انتشار یافت.

محسن نامجو در ویدئو جدیدی ضمن پذیرش اشتباه در تکذیب ادعاها تلاش کرد با کاستن از شدت اتهام آن را در حد تعرض کلامی پایین بیاورد و در گام بعد تلاش داشت این رفتار را ناشی از نبودن فرهنگ درست در روابط و تربیت جامعه ایرانی معرفی کند.

نامجو در این ویدئو گفت: «دوستان، خانم‌های محترم؛ بنده، محسن نامجو بابت هرگونه رفتار یا گفتاری که در سال‌های گذشته نسبت به شما اشتباه یا آزاردهنده بوده صمیمانه، خالصانه و متواضعانه عذرخواهی می‌کنم؛ هم از شما و هم از خانواده نجیب و محترمتان و همچنین دوستان مشترک دلجویی می‌کنم. انتظاری هم ندارم که عذر من را الان بپذیرید. فقط امیدوارم با این پیام ویدئویی رنجتان کمی التیام پیدا کند و باور کنید رفتار یا گفتار نابه‌هنجار من ناشی از شیطان‌صفتی یا خدای‌نکرده خودشیفتگی یا احساس قدرت نبوده و نیست، بلکه ناشی از عدم آموزش روابط صحیح در یک فرهنگ هزاران‌ساله مردسالار است.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

اگرچه این اعتراف ویدئویی برای برخی از حامیان نامجو ضربه دردناکی بود، اما آنها معتقد بودند با توجه به اعتراف و عذرخواهی صادقانه‌اش باید به او فرصت جبران داد.

از سوی دیگر منتقدان نامجو خود این ویدئو را نشان از عدم صداقت نامجو می‌دانستند، چرا که در نظر آنها اصل اول برای پذیرفتن صداقت در عذرخواهی، اعتراف صادقانه و بدون اما و اگر آوردن در خصوص تعرض است.

جنگ میان حامیان و مخالفان نامجو بر سر پذیرش یا عدم پذیرش عذرخواهی‌اش هنوز داغ بود که ناگهان با انتشار فایل صوتی از نامجو که گویی در یک مهمانی خصوصی ضبط شده بود، ماجرا برای حامیان محسن نامجو تبدیل به فاجعه شد.

برخلاف ویدئو منتشر شده محسن نامجو، در این فایل صوتی با نگاهی متکبرانه و خودشیفته‌وار تاکید داشت، نه‌تنها میلی به عذرخواهی ندارد، بلکه مدام منتقدانش را تحقیر هم می‌کند.

او حتی برخلاف ویدئو اول که در آن خود را حامی زنان و «جنبش من هم» معرفی کرده بود این‌بار‌ خود این جنبش و زنان حامی جنبش را به شدیدترین شکل مورد حمله قرار داده بود.

نامجو در این فایل صوتی می‌گوید: «تمام پیشکسوتان عرصه حقوق زنان یک سال می‌گذرد و ما می‌بینیم یک کدام از اینها حتی یک توییت هم در دفاع از این قضیه نتوانسته بزند و هرچه هم گذشته بیشتر آن آدم‌ها ترجیح داده‌اند که سکوت کنند چون‌که این‌قدر فضا دست آدم‌های روانی و شلوغ‌کن افتاده که هرکسی وقار و چه می‌گویند دامنش پاک بماند و دچار توهین نشود در عرصه عمومی را دوست دارد و از حریم خودش دفاع می‌کند.»

او همچنین ضمن طرح این ادعا که تک‌تک خانم‌های مسئول صفحاتی که به او انتقاد کرده‌اند با وی مساله شخصی دارند و ایمیل ایشان را دارد، دلیل طرح این اتهام‌ها را بیشتر همکاری نکردن با ایشان دانست و بدون آنکه تا امروز هیچ‌کدام از این اسناد منتشر شده باشند، تاکید کرده که این جنبش یک سال است راه افتاده و او نام یک «آدم حسابی» به نظر خود را در آن ندیده است. وی برای تحقیر شاکیان و منتقدان خود عبارتی حیرت‌انگیز را بیان می‌کند: «کل این قضیه اگر تعریف شود، قشنگ برای همه روشن می‌شود که خیلی ساده‌تر از این حرف‌هاست در حد یک شوخی لفظی و یک نیشگونی چیزی و آقا شما دارید کسی را از کار می‌اندازید که ببخشید با کمال تواضع عرض می‌کنم، یک ساعت نفس کشیدنش برابر با شش ماه زندگی هرکدام از شماهاست.»

او به یکی از قربانیانش نیز حمله تندی کرده و با لفظی توهین‌آمیز می‌گوید: «نه تحصیلات دارد، نه زیبایی خدادادی دارد، نه استعداد و تمام رفتارش ناشی از خشم است که خودش را در هرجایی مطرح کند.»

نکته عجیب‌تر در صحبت‌های نامجو تعریف او از «نه گفتن» در فرهنگ ایرانی و تفاوت آن با «نه گفتن» در فرهنگ غربی است که به بیانی می‌خواهد بگوید اصرار به تعرض در فرهنگ ایرانی نباید جرم محسوب شود.

با انتشار این فایل صوتی اغلب حامیان محسن نامجو نیز به جمع منتقدانش پیوستند، چراکه این سخنان را نشان‌دهنده دروغین بودن عذرخواهی می‌دانستند. شاید مهم‌ترین واکنش را دوباره حساب کاربری «ماهی» که اولین‌بار اتهام را به محسن نامجو وارد کرده بود در یک اظهارنظر نشان داد:

«با چند دقیقه اول این ویدئو دچار شوک شدم و نتوانستم ادامه بدهم. چند ساعت بعد خود را مجبور کردم که به صدای ویدئو گوش بدهم. من هشت ماه است که روایتم را به طور عمومی به ‌قصد آگاهی‌رسانی و دفاع از کرامت انسانی خودم مطرح کردم. از آن زمان محسن نامجو روایت من را انکار کرد و مرا دروغگو خواند و حتی در فایل صوتی که از او منتشر شد، به‌ صراحت گفت یک ساعت نفس کشیدنش برابر با شش ماه زندگی من و امثال من است. حالا ویدئویی داده و می‌گوید عذرخواهی کرده! اما از چه کسی و به‌ خاطر چه چیزی؟»

محسن نامجو اما در گفت‌وگو با خبرنگار بی‌بی‌سی تلاش کرد تا جایی که می‌شود سخنانش در فایل صوتی منتشرشده را به قبل از انتشار ویدئو نسبت دهد، تا عذرخواهی‌اش دروغین جلوه نکند. او گفت: «کل این ماجرا حرف‌های خصوصی من است که مربوط به دو هفته پیش بوده است. مردم در خانه حرف‌هایی می‌زنند که اگر منتشر شود، ممکن است دنیا منفجر شود. این فایل صوتی برای درددل با یک دوست بود. حرف‌هایی ناشی از عصبانیت و غصه چندماهه و بعد از شبی که در کلاب هاوس عده‌ای داشتند درباره من حرف می‌زدند، با این دوست درددل کردم. اما چند روز بعد ویدئو را ضبط کردم. همان‌طور که در ویدئو گفتم من حاضرم هر کاری بکنم که به خاتمه دادن این ماجرا کمک کند و کسانی که این فایل را پخش کردند قطعا به فکر جنبش زنان نیستند و قصدشان حذف نامجو است. چاره‌ای جز عذرخواهی نیست و فکر کردم برای اولین‌بار اسمم را کنار مردان دیگر قرار نمی‌دهم و این اولین‌بار باشد که یک مرد سلبریتی در عرصه عمومی عذرخواهی می‌کند. از زنان عذرخواهی کرده‌ام و از این کار پشیمان نیستم.»

آنچه ماجرای محسن نامجو را به ‌عنوان نمونه‌ای از اتهام‌های واردشده به چهره‌های سرشناس در جامعه برجسته کرده است این تلقی است که بسیاری از زنان اعتقاد دارند که مردان ایرانی به پشتوانه فرهنگی مردسالار حتی در زمان محکوم شدن عذرخواهی و اعترافشان نه از سر باور قلبی که ترفندی برای کاستن از فشار ناشی از افشای تعرضشان است.

ماجرای محسن نامجو در این نقطه پایان نمی‌گیرد و در روزهای آینده باید منتظر ادامه واکنش‌ها و حتی شاید اتفاقات جدیدتری از این ماجرا باشیم و نکته مهم این است که در مجموع این حوادث روشن می‌شود، ظاهرا این خواننده موضوع تعرض را تا زمان اعلام اشخاص حقیقی جدی نگرفته بود.  پس از این اعلام هم بیش از آنکه قصد عذرخواهی صمیمانه داشته باشد و نشان دهد که از این رفتار شرمسار است، تلاش کرده در نقش یک مصلح اجتماعی و سردمدار جنبش دفاع از حقوق زنان ابتدا جامعه را متهم کرده و سپس قضاوت کند.

بیشتر از فرهنگ و هنر