فدراسیون فوتبال ایران تلاش میکند با دستور موقت دادگاه عالی ورزش، بازیهای مرحله گروهی راهیابی به جام جهانی قطر به میزبانی بحرین با تعویق مواجه شود. اما داستان اصلی این خبرسازیها چیست و چه موضوعاتی در آن نادیده گرفته میشود؟
در ورزش ایران این باور مرسوم است که کسب هر جایگاهی در نهادهای بینالمللی ورزشی را فرصتی برای دفاع از حقوق ورزش ایران بدانند. این تصور جا افتاده است که اگر یکی از مقامات ورزشی ایران سمتی در ایافسی یا هر نهاد ورزشی قارهای یا جهانی دارد، آنجا مسئول است که بر اساس منافع ورزشی ایران تصمیم بگیرد. اما مسئولیتها در نهادهای بینالمللی، یک نقش حرفهای در آن نهادها است و شایسته نیست که هر عضو یا مسئول در یک نهاد بینالمللی، منافع کشور خود را دنبال کند.
مهدی تاج، رئیس سابق فدراسیون فوتبال ایران، بر اساس همین باور در ماههای اخیر کوشیده است نشان دهد که به عنوان نایبرئیس ایافسی، حامی منافع فوتبال ایران در کنفدراسیون فوتبال آسیا است و حتی از دل جلسه آخر او با مدیران ایافسی این خبر تولید شد که با دبیرکل ایافسی برای لغو میزبانی بحرین در بازیهای دور برگشت مرحله گروهی راهیابی به جام جهانی مجادله کرده است. در خبرها خواندیم که گویا «مهدی تاج در دیداری که با ویند سور جان، دبیر کل ایافسی انجام داد، دلایل لغو میزبانی ایران در بازیهای انتخابی جام جهانی را خواستار شد و عنوان کرد علت این موضوع بهصورت رسمی اعلام شود. دبیرکل ایافسی نیز در این دیدار به مهدی تاج گفت که تمام دلایل گرفته شدن میزبانی را به فدراسیونهایی که شکایت داشتند، پاسخ دادیم. ویند سور جان همچنین به رئیس سابق فدراسیون فوتبال ایران گفت که در جریان شکایت فدراسیون شما به دادگاه عالی ورزش هستیم و هر تصمیمی که آنها بگیرند، میپذیریم.»
عکس دیدار تاج با دبیرکل ایافسی: سایت ورزش ۳این خبر با عکسی از تاج و دبیرکل ایافسی در حال گفتوگو، به عنوان سند دفاع تاج از منافع فوتبال ایران منتشر شد. اما این که تاج به عنوان نایبرئیس ایافسی میخواهد خود را قهرمان دفاع از منافع فدراسیون کشورش نشان دهد، خارج از قواعد حرفهای مسئولیت او در ایافسی است و این اخبار فقط کاربرد تبلیغاتی برای او در ایران دارند.
با توجه به کیفیت زیرساختهای ورزشی در ایران و تحریمهای بانکی و رفتار صدا و سیمای ایران با فوتبال و پرداخت نکردن حق پخش تلویزیونی، و نیز گستره شیوع کرونا در ایران، از دست رفتن فرصت میزبانی ایران در بازیهای راهیابی به جام جهانی غیرقابل پیشبینی نبود. اما فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش و جوانان سعی کردهاند خود را غافلگیرشده جلوه دهند و دلایل اصلی را پنهان کنند.
فدراسیون فوتبال ایران وقتی به میزبانی بحرین در بازیهای گروهی مسیر جام جهانی به کنفدراسیون فوتبال آسیا اعتراض کرد، با پاسخ منفی این کنفدراسیون برای برگزاری نشست و گفتوگو در آن زمینه مواجه شد. دبیر کل ایافسی با تاکید بر آن که رئیس کنفدراسیون آسیا در جریان تصمیمات درباره میزبانی بحرین نبود، اعلام کرد که در آینده پذیرای رئیس فدراسیون فوتبال ایران خواهد بود. کنفدراسیون فوتبال آسیا درخواست تماس تصویری شهابالدین عزیزی خادم، رئیس فدراسیون فوتبال ایران، با شیخ سلمان را رد کرد؛ درخواستی که شاید خارج از عرف مذاکرات بود.
شکایت فدراسیون فوتبال ایران به دادگاه عالی ورزش، بخشی از «نمایش غافلگیری» در مقابل از دست رفتن میزبانی رقابتهای ورزشی بود. فدراسیون در بخشی از بیانیه خود درباره روند رسیدگی پرونده در دادگاه عالی ورزش نوشت: «وکلای ایافسی در ابتدا، تقاضای یک روز فرصت بیشتر برای اعلام نظر در خصوص موافقت یا مخالفت با رسیدگی سریع را نمودند و نهایتا طی نامهای که امروز از دادگاه عالی ورزش دریافت نمودیم، مشخص گردید که ایافسی با رسیدگی سریع مخالفت نموده است. نتیجتا مطابق مقررات دادگاه ورزش مبنی بر لزوم موافقت هر دو طرف دعوا برای رسیدگی به طور سریع، با توجه به مخالفت کنفدراسیون، رسیدگی به این پرونده به صورت عادی انجام خواهد شد. فدراسیون فوتبال ایران برای رسیدگی به پرونده درخواست نموده است که رسیدگی توسط یک داور صورت پذیرد، لکن ایافسی ضمن مخالفت، تقاضای رسیدگی توسط ۳ داور را نموده است. نهایتا به جهت عدم توافق در خصوص تعداد داوران، مطابق مقررات، تصمیم گیری نهایی در این خصوص توسط دادگاه عالی ورزش صورت خواهد پذیرفت.»
فدراسیون فوتبال حالا پیگیر صدور دستور موقت از سوی دادگاه عالی ورزش است تا در آینده با رسیدگی پرونده، میزبانی را از بحرین سلب کند. اما با توجه به نزدیکی زمان برگزاری مسابقات (خردادماه ۱۴۰۰)، تکلیف این پرونده مشخص نیست.
تردیدی نیست که برگزاری متمرکز بازیها در بحرین که یکی از حریفان جدی ایران در راه صعود در مسیر جام جهانی است، میتواند آن روند را برای تیم ملی ایران دشوار کند و شاید برگزاری بازیها در زمین بیطرف منطقی بود، اما در شرایط شیوع کرونا، ایافسی با محدودیتهای زیادی در تصمیمگیری مواجه است.
در ورزش ایران رایج است که به تصمیمات نهادهای بینالمللی ورزشی بدبینانه نگاه کنند. این نگاه برای توجیه ناکامیها همیشه کارایی دارد.