بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی، صبح امروز یکشنبه، ۲۲ فروردین ۱۴۰۰برابر با ۱۱آوریل ۲۰۲۱، از وقوع حادثه در بخشی از شبکه توزیع برق تاسیسات غنیسازی اورانیوم «شهید احمدی روشن نطنز» خبر داد.
بر اساس سخنان وی، این قطعی برق سبب آسیب به تاسیسات این مجموعه یا بروز جراحات در میان پرسنل آن نشد، اگرچه تا زمان انتشار تصاویر ماهواره ای جدید این ادعا قابل راستی آزمایی نیست. همچنین ادعا شد که این حمله هیچ آلودگی هستهای ایجاد نکرده است.
این سانحه دقیقا ساعاتی پس از رونمایی از مجموعهای از دستاوردهای جدید سازمان انرژی اتمی ایران در روز گذشته و آغاز بهرهبرداری رسمی شماری از تاسیسات هستهای جدید به دستور حسن روحانی، رئیسجمهوری اسلامی، صورت گرفت.
امری که نشان دهنده آن است که خرابی در شبکه توزیع برق نطنز بهطور قطع ممکن است پاسخی از سوی ارتش دفاعی اسرائیل و واحد ۸۲۰۰ آن باشد؛ واحدی که گفته میشود احتمالا در حمله پیشین به این تاسیسات که منجر به انهدام سوله مرکز مونتاژ و آزمایش سانتریفیوژهای تاسیسات هستهای نطنز در تاریخ ۱۲تیر ۱۳۹۹برابر با دوم ژوییه ۲۰۲۰ شد، دست داشت.
بیش از ۱۰ سال است که تاسیسات هستهای ایران تحت حملات سایبری ارتش دفاعی اسرائیل قرار دارند؛ از طراحی و ساخت بدافزار یا کرم کامپیوتری استاکسنت برای آسیبرسانی به تاسیسات بوشهر و نطنز در تیر ۱۳۸۹ تا انفجار در تاسیسات نطنز در ۱۲ تیر ۱۳۹۹ که بر اساس تصاویر ماهوارهای میتوانسته است تنها توسط حمله سایبری برای انفجار خط لوله گاز مجاور سوله مونتاژ سانتریفیوژ نطنز و یا از طریق کار گذشتن یک بمب درون خودرویی پارک شده در ضلع شمالی سوله صورت گرفته باشد.
ممکن است عدم تمایل یا ناتوانی نیروی دفاعی اسرائیل در انجام حمله هوایی برای نابودی تاسیسات هسته ای ایران در نطنز، خنداب، فردو و سایر نقاط ایران سبب انجام حملات سایبری و خرابکاری از سوی ارتش دفاعی اسرائیل و سرویس اطلاعاتی این کشور (موساد) در مراکز هستهای ایران در سالهای اخیر شده است.
امری که تنها در یک مورد و آن هم در تاریخ ۱۲ تیر موفق به وارد آوردن خساراتی سنگین به تاسیسات هستهای نطنز شد.
حمله پیشین اسرائیل به تاسیسات نطنز چه خرابیهایی برجای گذاشت؟
کارشناسان نظامی و دانشمندان معتقدند حمله به تاسیسات نطنز در تاریخ ۱۲ تیر ۱۳۹۹ از دو طریق ممکن است صورت گرفته باشد. اول، از طریق کار گذاشتن تنها یک بمب یا ماده انفجاری سنگین درون یک خودرو سنگین پارک شده در ضلع شمالی سوله مرکز مونتاژ سانتریفیوژ و یا از طریق حمله سایبری جهت انفجار خط لوله گازی که از یک مخزن گاز واقع در خارج از سوله قرار داشت.
پس از آن حمله، واحد ۸۲۰۰ ارتش دفاعی اسرائیل از طریق ارسال پیام به ایمیلهای خبرنگاران رسانهها سعی کرد تا عامل آن را گروهی از خرابکاران داخلی درون ایران و عضو گروهی به اسم یوزپلنگان وطن معرفی کند که البته تمسخر بسیاری را به همراه داشت.
بر اساس سخنان جدیدی که علی اکبر صالحی معاون رئیسجمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در یک برنامه تلویزیونی در صدا و سیمای رژیم جمهوری اسلامی مطرح کرد، در حال حاضر ظرفیت جداسازی ایزوتوپهای اورانیوم ایران ۱۶ هزار و ۵۰۰ سو است که امکان تولید دو هزار و ۷۵۰ کیلوگرم اورانیم غنیشده با درصد خلوص چهار درصد بهطور سالیانه را فراهم میکند.
این میزان برای غنیسازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد در سایت فردو کمتر است. برای ساخت نخستین کلاهک هستهای یک موشک بالستیک ایران ۲۰۲ کیلوگرم از گاز هگزافلوراید اورانیوم یا «یو اف۶» نیاز است.
در راستای تولید این میزان از گاز یو اف۶ مورد نیاز، سانتریفیوژهای نسل جدید آی آر۶ (IR-6) بسیار بیشتری نیاز است، سانتریفیوژهایی که در سوله منهدم شده در تاسیسات هستهای نطنز مونتاژ میشدند.
علی اکبر صالحی در ادامه سخنانش در صداوسیمای رژیم گفت که در سوله منهدم شده توسط اسرائیل، میشد روزی ۶۲ سانتریفیوژ پیشرفته آی آر-۶ مونتاژ کرد.
اگر به فرض ۶۰ عدد از این سانتریفیوژهای ۱۰ سو به طور روزانه در این مرکز مونتاژ میشد، امکان اضافه کردن روزانه ۶۰۰ سو و ماهانه ۱۸ هزار سو به ظرفیت کلی غنیسازی اورانیوم در ایران وجود داشت.
یعنی سالن منهدم شده میتوانست در ۱۰ ماه تنها آن ۱۹۰هزار سو مورد نیاز سازمان انرژی اتمی ایران را که علی خامنهای، رهبر رژیم جمهوری اسلامی در روز ۱۴خرداد ۱۳۹۷ دستور رسیدن به آن را داد برسد.
حمله سایبری و خرابکاری، تنها راههای باقیمانده؟
حمله سایبری واحد ۸۲۰۰ ارتش دفاعی اسرائیل و خرابکاری از طریق بمبگذاری توسط موساد تنها دو روشی است که ارتش دفاعی اسرائیل از طریق آن قادر به آسیبرسانی به تاسیسات هستهای ایران است؛ زیرا نه جنگندههای ضربتی اف-۱۵آی رام (F-15I Ra’am) نیروی هوایی اسرائیل که میتوانند بمبهای سنگر شکن جی بی یو-۲۸ (GBU-28) حمل کنند رادارگریز هستند و نه شعاع یا برد رزمی ۱۲۳۹ کیلومتری جنگنده های اف-۳۵آی "ادیر" (F-35I Adir) نیروی هوایی اسرائیل امکان رسیدن آنها به نطنز را فراهم نمیآورد.
حتی اگر امکان سوخترسانی به اف-۳۵ های اسرائیلی بر فراز عراق وجود داشته باشد باز هم به علت آن که هنوز بمبهای سنگرشکن برای نصب در دهلیزهای داخلی این جنگندهها ساخته نشدهاند، تنها امکان استفاده از آنها برای انهدام سایتهای پدافند موشکی ارتش و سپاه در اطراف تاسیسات هستهای ممکن است و نه بمباران تاسیساتی که چند ۱۰ متر زیر صدها تن بتن قرار دارند.
بنابراین، ارتش دفاعی اسرائیل با استفاده از تنها راههای باقیمانده خود یعنی خرابکاری و حمله سایبری سعی میکند تا روند افزایش ظرفیت غنی سازی اورانیوم ایران را با تاخیر مواجه کند و مانع از دستیابی ایران به قابلیت تولید نخستین کلاهک هستهای جهت تعبیه در موشکهای بالستیک خود شود.
در حال حاضر ماهها است که سازمان انرژی اتمی بهرهبرداری از سانتریفیوژهای نسل جدید خود در مرکز غنی سازی اورانیوم فردو را آغاز کرده است؛ مرکزی که به نظر میرسد برخلاف نطنز برای ارتش دفاعی اسرائیل و موساد جهت خرابکاری در تاسیساتش نفوذ ناپذیر باشد.
در حال حاضر تاسیسات غنی سازی فردو توانایی تولید ماهیانه ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم گاز هگزافلوراید اورانیوم یا «یو اف۶» را دارد و با توجه به آنکه از سال گذشته مورد بهرهبرداری واقع شده، به نظر میرسد که تا پایان سال جاری خورشیدی امکان تولید ۲۰۲ کیلوگرم از گاز یو اف۶ برای استفاده در ساخت نخستین کلاهک هستهای ایران وجود داشته باشد.