احمد ولی مسعود، سفیر پیشین افغانستان در انگلستان و رئیس فعلی بنیاد احمدشاه مسعود، قهرمان ملی، نشست جهانی استانبول را که قرار است برای حل بحران کنونی افغانستان در کشور ترکیه برگزار شود، سرنوشت‌ساز خواند و گفت: «نشست جهانی استانبول، برای افغانستان حیاتی است و سرنوشت مردم ما را مشخص می‌سازد.»

ولی مسعود، که دیدگاه خود را پس از اعلام طرح تازه امریکا به مقامات حکومتی افغانستان و خبر برگزاری یک نشست جهانی در روزهای نزدیک در استانبول ترکیه با هدف یافتن راه‌حل بحران کنونی افغانستان، بیان می‌کرد، افزود: «نشست جهانی استانبول برای صلح افغانستان، که به ابتکار دولت جدید ایالات‌متحده امریکا اعلام شده، فصلی تازه در روند صلح و سرنوشت مردم ما است که مسیر آینده کشور را مشخص خواهد کرد.»

آقای مسعود، ضمن تاکید بر اهمیت تصمیم‌ جدید آمریکا و نشست استانبول برای افغانستان، از این طرح ایالات متحد انتقاد هم کرد و اظهار داشت: «در کنفرانس بزرگ استانبول، آنچه در نخستین نگاه اهمیت حیاتی دارد و نتیجه نهایی را رقم خواهد زد، به رسمیت شناختن طرف‌های منازعه و جایگاه آنان در مذاکرات صلح است. متاسفانه در پیام وزارت خارجه امریکا، فقط از امارت طالبان و جمهوری آقای غنی، به عنوان طرف‌های اصلی مذاکرات نامبرده شده و از سایر اقوام کشور و نیز طرف اصلی منازعه یعنی مقاومت ملی، ذکری به میان نیامده است.»

او هشدار داد: «بدون شک مشارکت نداشتن اقوام و حضور نداشتن نمایندگان واقعی مقاومت ملی در این نشست، به معنی تداوم آشفتگی‌ها و آغاز بحران‌های تازه در کشور خواهد بود.»

رئیس بنیاد احمدشاه مسعود، از نیروهای مقاومت افغانستان که در گذشته علیه طالبان مبارزه می‌کردند درخواست کرد تا با هم کنار بیایند و از فرصت پیش آمده استفاده کنند. او گفت: «اکنون، حساس‌ترین فرصت و آخرین ایستگاه برای نیروهای مقاومت فرا رسیده است. یا برای یک ‌بار هم که شده با هم کنار می‌آیند، در محور یک نقشه مشترک صلح، پیوند می‌خورند، طرف اصلی منازعه قرار می‌گیرند، مذاکره می‌کنند، گره‌های تاریخی افغانستان را در انظار جهانی می‌گشایند، سرنوشت مردم ما را رقم می‌زنند و صلح پایدار را به ثمر می‌نشانند یا با ادامه شخصی نگری، خودشیفتگی، وابستگی و امتیازطلبی، در بدنه موافقت‌نامه طالب و غنی جذب می‌شوند و مبارزات مردم ما را پیش چشمان دشمنان آنان دفن می‌کنند و سرانجام در کوره توافقات جهانی ذوب می‌شوند و آن‌ زمان، همه بازنده صلح هستیم.»

این انتقاد در حالی صورت می‌گیرد که زلمی خلیلزاد از طرف وزارت خارجه امریکا، طرحی تازه‌ برای برون‌رفت افغانستان از وضعیت کنونی به مقامات این کشور سپرده است تا هرچه زوتر دیدگاه خود را در مورد بیان کنند.

پس از رسیدن این طرح به مقامات افغان، قرار است یک نشست بزرگ جهانی با شرکت سیاستمداران افغان داخل و بیرون نظام، نمایندگان طالبان و نمایندگان کشورهای خارجی، در استانبول ترکیه برگزار شود. نمایندگانی که در این نشست که حضور می‌یابند، برای موارد مهم در مذاکرات صلح برای حل جنگ کنونی افغانستان، چارچوبی مشخص می‌کنند تا بعد از آن، مذاکرات مستقیم میان هیئت افغانی و طالبان با نظارت سازمان ملل آغاز شود و دو طرف تلاش کنند که هرچه زوتر به یک توافق سیاسی برسند تا صلح و ثبات دائمی در افغانستان تامین شود و طرف‌های درگیر جنگ بتوانند در نظام آینده این کشور، سهمی برابر داشته باشند.

در همین حال، طرح تازه امریکا برای حل بحران کنونی افغانستان، روی میز مقامات حکومتی افغان قرار دارد و ایالات‌متحده منتظر دیدگاه‌های آنان است. بیشتر مقامات حکومتی افغانستان از جمله اشرف غنی، رئیس‌جمهور و امرالله صالح، معاون اول او، به این طرح خوش‌بین به نظر نمی‌رسند تا جایی که آقای غنی، این طرح امریکا را «کاغذ پاره» و تنها یک «دیدگاه» خواند و آقای صالح نیز تاکید کرد که توافق‌نامه مورد تایید او نیست و تا توان داشته باشد هرگز به معامله با طالبان تن نخواهد داد.

اما یونس قانونی، معاون اول پیشین ریاست‌جمهوری افغانستان، در سخنرانی دیروز خود که در مراسم سالگرد ترور یک فرمانده جهادی در پروان ایراد شد، از رد طرح جدید امریکا از سوی شماری از مقامات حکومتی افغان انتقاد کرد و گفت: «طرح جدید امریکا که برای یک راه‌حل سیاسی پیشنهاد شده است، نه کورکورانه رد و نه کورکورانه پذیرفته شود؛ زیرا این گونه چشم‌بسته رد کردن طرح، افغانستان را به یک بحران تازه خواهد کشاند که در هر دو حالت، مردم قربانی خواهند داد.»

غفور جمشید، کارشناس سیاسی افغان، در مورد رد و یا تایید طرح امریکا به ایندیپندنت فارسی گفت: «متاسفانه ما در تمام عرصه‌ها بی‎‌حوصله هستیم. جنگ با طالب نتیجه نداد و به مذاکرات نیاز شد و می‌دانیم که مذاکرات بدون امریکا و کشورهای خارجی و حمایت آنان نتیجه نمی‌دهد. چرا برای بقای خود در قدرت ایستادگی بی‌مورد کنیم؟ امریکا تصمیمش را گرفته و طرحش را آماده کرده است. ما اکنون به جای بر پا کردن غوغاهای رسانه‌ای، باید بندهایی را که مشکل دارد و به منافع ما ضربه می‌زند، با پیشنهادی تازه اصلاح سازیم نه این که طرح را از اساس رد کنیم.»

طرح خلیلزاد که به توافق صلح آمریکا با طالبان انجامیده است، بر محور آتش‌بس، قطع رابطه طالبان با تروریسم، خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و گفت‌وگوهای مستقیم طالبان با دولت افغانستان استوار است. اما طالبان در ماه‌های گذشته نشان داده که نه آتش‌بس را عملی کرده، نه گفت‌وگوهای سازنده‌ای با دولت افغانستان داشته و نه رابطه خود با القاعده را قطع کرده‌اند. این گروه از زمان دستیابی به توفقنامه صلح با آمریکا خشونت‌ها علیه روزنامه‌نگاران، زنان، فعلان مدنی و مردم عادی افغانستان را افزایش داده است.