تغییر هفتگی قیمت محصولات شیر در ماه‌های اخیر رکورد عجیبی ثبت کرده‌است. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، قیمت لبنیات از اول سال ۵۴۵ بار تغییر کرد. طبق آماری که این خبرگزاری از فروشگاه‌های زنجیره ای به دست آورده‌است، قیمت انواع محصولات لبنی طی امسال ۵۴۵ مرتبه افزایش یافته که موجب اعتراض مصرف کنندگان شده‌است.

گفته می‌شود قیمت لبنیات در ایران طی چند ماه گذشته به صورت هفتگی دستخوش تغییر شده، به طوری که طبق گفته عرضه کنندگان این محصولات، با هر بار سفارش کالا از شرکت‌های تولیدکننده،  قیمت آن تغییر می‌کند. به همین نسبت سرانه مصرف هم کاهش پیدا می‌کند و خریدار آن کم می‌شود. بازرس هیئت مدیره انجمن صنایع لبنی ایران ابتدای امسال گفت سرانه مصرف شیر و فراورده های لبنی کشور همچنان پایین است. او افزود: «کشور ما اکنون با چالش جدی کاهش سرانه مصرف شیر و لبنیات روبرو است.» خرداد ماه امسال نیز انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی از کاهش ۱۵ کیلویی سرانه مصرف شیر در ایران خبر داد.

 به نوشته خبرگزاری‌های داخل ایران هر یک از مسئولان دلایلی برای این افزایش قیمت‌ها و البته کاهش تعداد مصرف کننده عنوان می‌کنند.

برخی بالا رفتن قیمت نهاده‌ها را دلیل افزایش قیمت لبنیات عنوان می‌کنند. به گفته مدیرعامل شرکت تعاونی صنایع شیر و فرآورده‌های لبنی استان فارس، نهاده‌هایی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور می‌‌شود با این قیمت به دست دامدار نمی‌رسد و در اثر عدم نظارت دولت این نهاده‌ها در بازار آزاد رخنه می‌کند و دست دلال‌‌ها می‌رسد در نتیجه با قیمت خیلی بالا به دست دامدار می‌رسد.

او می‌گوید که وقتی علوفه و غذای دام برای دامدار گران می‌شود، ناچار قیمت شیر را بالا می‌برند. دلیل دیگر نبود علوفه هم خشکسالی‌های مداوم علوفه در داخل کشور عنوان می‌شود. به گفته دامداران، جو، ذرت و سویا سه  قلم اساسی پروتئین دامی است که از خارج وارد می‌شود و قیمت زیاد تهیه خوراک برای دام از دیگر دلایل افزایش شیرو فراورده‌های لبنی است.

دلیل دیگر افزایش بهای مواد لبنی هم بالا رفتن قیمت تمام شده ظروف یک بار مصرف عنوان شده است.

به گفته مسئولان، وقتی مواد پتروشیمی در بورس با قیمت بالا عرضه می‌شود قیمت تمام شده ظروف یک بار مصرف نیز به تبعیت از آن افزایش می‌یابد. پاییز امسال قیمت تمام شده هر بطری شیر بین ۳ تا ۴ هزار تومان اعلام شد.

دلیل بعدی افزایش تورم و مشکلات اقتصادی است که هرچند تاثیر زیادی بر افزایش حقوق دستمزد کارگران نداشته، ولی بی تاثیر هم نبوده‌است.

بنابراین برخی هم افزایش دستمزد کارگران را از دیگر دلایل افزایش قیمت محصولات لبنی عنوان می‌کنند. شرکت تعاونی صنایع شیر و فرآورده‌های لبنی می‌گوید امسال دستمزد کارگران افزایش یافته، و در نتیجه حق بیمه سهم کارفرما، سنوات، عیدی و پاداش هم بیشتر شده و هزینه‌ای بر دوش کارخانه‌ها گذاشته شده‌است. در نتیجه هزینه تولید و قیمت محصولات لبنی افزایش پیدا کرده‌است.

اما این تمام داستان گرانی هفتگی لبنیات نیست، چون هنوز عوامل دیگری در گرانی‌ها دخیل است. گران شدن هزینه حمل و نقل هم یکی از همین خرده هزینه‌هایی است که هزینه‌اش را مصرف کننده می‌پردازد.

اما آنچه در نهایت اتفاق افتاده‌ کم شدن سرانه مصرف مواد لبنی در کشور است. مشخص است که مردم تحمل گرانی‌ را ندارند و از خرید منصرف شده‌اند. این را آمار رسمی مرکز آمار ایران می‌گوید که آمار تولید شیرخام طی ۱۶ سال اخیر در کشور کاهش داشته ‌است.

روزنامه همشهری روز سی‌ام بهمن در گزارشی ازروند نزولی سرانه مصرف شیردر ایران گفت که رشد نرخ تورم و کاهش قدرت خرید خانوار، اصلی‌ترین عاملی است که به کاهش سرانه مصرف شیر و لبنیات منجر شده ‌است. بر اساس گزارش این روزنامه، اطلاعات مرکز آمار ایران نشان می‌دهد مقدار تولید شیر در ایران از سال ۱۳۸۴  وارد روند نزولی شده و این روند نزولی تقریبا تا سال ۹۳ ادامه داشته است. به این معنا که میزان تولید شیر خام در ایران  که پس از کسر ضریب اتلاف و صادرات محاسبه می‌شود سرانه مصرف شیر در ایران را ۸۰ لیتر در سال نشان می‌‌دهد. این میانگین همچنان فاصله چشمگیری با میانگین جهانی و حتی هدف‌گذاری سند چشم‌انداز ۲۰ ساله دارد.

فروردین ماه امسال نیز بازرس هیات مدیره انجمن صنایع لبنی ایران گفت سرانه مصرف شیر و فراورده های لبنی کشور همچنان پایین است. به گزارش ایرنا به نقل از اسماعیل خاتمی مقدم،  طبق آمارها براساس جمعیت کشور و میزان تولید، صادرات، واردات سرانه مصرف شیر حدود ۸۸ کیلوگرم است. طبق آمارها به طور میانگین مصرف سرانه جهانی شیر ۱۵۰ کیلوگرم و حتی در برخی کشورهای اروپایی این عدد برای هر نفر فراتر از ۳۰۰ کیلوگرم است.

خردادماه اما انجمن فراورده‌های لبنی اعلام کرد: «سرانه مصرف لبنیات در ایران در حال حاضر ۸۰ کیلو برای هر فرد در سال است که با ۱۵۰ کیلو توصیه شده سازمان بهداشت جهانی و همینطور ۱۲۰ کیلو هدف گذاری شده در سند چشم‌انداز فاصله زیادی دارد.» به گفته این انجمن، همچنین سرانه مصرف شیر در ایران طی دو دهه اخیر از ۹۵ کیلو به ۸۰ کیلو کاهش یافته است. از طرفی توزیع شیر مدرسه که از برنامه‌های توصیه شده سازمان بهداشت جهانی است، در دو دهه گذشته در ایران افت چشمگیری داشته است.

مشکلات اقتصادی در دو دهه اخیر در ایران مصرف شیر و لبنیات را به یک کالای نه چندان ضروری در سبد مصرفی خانوار تبدیل کرده و میزان خرید و مصرف آن با هر تکانه تورمی کاهش داشته است. مسئله‌ای که به گفته مسئولان، چالشی مهم و و تهدید جدی برای سلامت مردم ایران است.