کدام ما را خواهد کشت: کرونا یا تغییرات اقلیمی؟

سران کشورها در دیدار مجازی از آینده کره زمین ابراز نگرانی کردند

تظاهرات برای آگاهی‌بخشی درباره تغییرات اقلیمی در وین، سپتامبر ۲۰۲۰ - GEORG HOCHMUTH / APA / AFP

رهبران جهان در هفته جاری به سازمان ملل متحد هشدار داده‌اند که حتی اگر همه‌گیری ویروس کرونا ما را از میان نبرد، «بحران تغییرات اقلیمی آخرزمان بشر» خواهد بود.

این هشدار مهیب در مجمع عمومی سازمان ملل از سوی رهبران کشورهای چهارگوشه جهان داده شده است؛ از کشورهای ساحلی که در خطر به زیر آب رفتن هستند گرفته تا آفریقای مرکزی که تصور می‌شود افزایش دمای آن ۱.۵ برابر معدل افزایش حرارت سایر نقاط جهان باشد.

امسال گردهمایی سالیانه رهبران جهان در مجمع عمومی به خاطر همه‌گیری ویروس کرونا عمدتا در فضای مجازی صورت گرفته است. آن‌ها همراه با بحران بهداشت جهانی به افزایش هشدارهای خطیر طبیعت اشاره کرده‌اند.

فرانک بینی ماراما، نخست وزیر فیجی، با استناد به آتش‌‌سوزی در غرب ایالات متحده و نیز این که کوه یخی «گرینلند» بزرگتر از تعدادی از کشورهای ساحلی است، گفت: «ما هم‌اکنون نیز شاهد نوعی از آخرزمان اقلیمی بوده‌ایم. این سالی بود که قرار بود در آن کره زمین را بازپس بگیریم.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در عوض، ویروس کرونا منابع و توجه کشورها را از آنچه می‌بایست موضوع اصلی در گردهمایی امسال سازمان ملل باشد، منحرف کرده است و در این میان، کنفرانس سران در مورد بحران آب و هوا به اواخر سال ۲۰۲۱ موکول شده است. 

این امر اما رهبران کشورها را از مطرح کردن روند غرق شدن تدریجی کشورهای ساحلی و جزایر تا داغ شدن آفریقا منع نکرده است.

اتحاد کشورهای کوچک جزیره‌ای و گروه کشورهای کمتر توسعه یافته، می‌گویند: «اگر جهان به روال کنونی‌اش ادامه دهد، تا ۷۵ سال دیگر کرسی بسیاری از اعضای سازمان ملل دیگر در این نهاد وجود نخواهد داشت.»

در سال ۲۰۱۵، اکثریت کشورهای جهان با هدف محدود کردن روند افزایش دمای زمین به زیر ۲ درجه سانتیگراد بالاتر از عصر ماقبل صنعتی شدن جهان، معاهده آب و هوای پاریس را امضاء کردند. اما کارشناسان می‌گویند با توجه به روند کنونی جهان، کره زمین به گونه‌ای چشمگیر در جهت تخطی از این هدف حرکت می‌کند.

یک پژوهش جدید می‌گوید اگر دمای کره زمین ۰.۹ درجه دیگر افزایش یابد، لایه یخی غرب قطب جنوب به نقطه غیرقابل بازگشت ذوب خواهد رسید که در پی آن سطوح آب دریاهای جهان تا پنج متر بالا خواهد رفت.

جزیره مستقل پالائو در اقیانوس آرام حتی یک مورد کووید ۱۹ نداشته است، اما رهبر آن، پرزیدنت تامی ای رمنگسوُ، در مورد بالا آمدن سطح اقیانوس که کشورش را غرق خواهد کرد، هشدار داده است. 

او در اشاره به آسمان پاک ناشی از قرنطینه‌های جهانی برای جلوگیری از شیوع  ویروس کرونا گفت: «کاهش موقت سطح گاز کربن در سال جاری نمی‌تواند اجازه دهد از پیشرفتی که صورت گرفته خشنود شویم و دست روی دست بگذاریم.» اما با لغو نسبی مقررات قرنطینه، آلودگی هوا بار دیگر افزایش یافته است.»

اقای رمنگسو گفت که قدرت‌های جهانی نمی‌توانند به خاطر این همه‌گیری، حتی اگر اقتصادشان (بخاطر ویروس کرونا) لطمه دیده باشد، از زیر بار مسئولیت‌های مالی‌شان در مقابله با تغییرات اقلیمی شانه خالی کنند. 

اما گذشته از چین که اعلام کرد قصد دارد تولید گازهای اکسید کربن در آن کشور را تا پیش از سال ۲۰۳۰ کاهش دهد و تا سال ۲۰۶۰ به صفر برساند، برخی دیگر از کشورهای عضو سازمان ملل نیز وعده‌هایی در این زمینه داده‌اند.

همه‌گیری کرونا سخن گفتن از تریبون مجمع عمومی را کاهش داده است و رهبران جهان نه از پشت تریبون مقر سازمان ملل در نیویورک، بلکه از طریق ویدیوهای ضبط‌ شده از کشورهاشان سخنرانی کرده‌اند.  این امر، اضطرار دیپلماسی را کاهش داده است و این سوال را در میان کشورها مطرح کرده که چند نفر در سطح جهان به این سخنرانی‌ها توجه کرده‌اند. 

در میان نگرانی‌هایی که در مورد انحراف توجه جهان (به بحران تغییرات اقلیمی) وجود دارد، شاید جای تعجب نباشد که جنبش دانشجویی «جمعه‌ها برای آینده» بار دیگر در هفته گذشته برای نخستین بار در ماه‌های اخیر، با یک تظاهرات عمده دیگر به خیابان‌ها بازگشت.

با این حال، کشورهای جزیره‌ای از شرایط غیرعادی حاکم بر جهان برای نشان دادن آنچه در خطر است، استفاده کرده‌اند.

کائوسی ناتانو، نخست وزیر کشور جزیره‌ای «تووالو»، سخنرانی‌اش را با نشان دادن چشم‌اندازی از آب‌های فیروزه‌ای اطراف این جزیره در پشت سرش همراه کرد که بلافاصله توجه تماشاگران در خانه‌ها را به خود جلب کرد.

اما او به سرعت این رویا را در هم ریخت. در حالی که تووالو از ویروس کرونا پاک است، اما همه‌گیری کووید ۱۹ در زمانی جهان را آماج خود قرار داده است که این جزیره کوچک در نقاهت پیامدهای دو توفان استوایی عمده بود. کارشناسان می‌گویند با افزایش دمای کره زمین، این منطقه مرطوب‌تر خواهد شد.

تووالو تنها چند متر مرتفع‌تر از سطح دریاست. پیامد همه‌گیری کرونا بر نقل و انتقال کالا، تووالو را با کمبود مواد غذایی رو به‌رو کرده است، زیرا به گفته ناتانو، کشاورزی جزیره به خاطر بالا آمدن سطح آب دشوارتر شده است.

نخست وزیر این کشور گفت: «هرچند کووید ۱۹ بحران اضطراری ماست، اما تغییرات اقلیمی همچنان بیشترین خطر برای تامین معاش، امنیت و سلامت منطقه اقیانوس آرام و ساکنانش در بلندمدت است.»

پرزیدنت دیوید کابوا، رهبر جزایر مارشال نیز که آن هم به ویروس کرونا آلوده نشده است، از نمونه همه‌گیری کووید ۱۹ برای تقاضای کمک بیشتر استفاده کرد.

او گفت: «تغییر، به حفاظت از اقشار آسیب‌پذیر متکی است، زیرا کسانی که در خط مقدم قرار دارند، چه کادر پزشکی که با همه‌گیری مقابله می‌کند و چه جزایر کوچکی که به تغییرات اقلیمی هشدار می‌دهند، برای ادامه حیات ما ضروری هستند.»

کابوا افزود: «ساکنان جزایر کوچک و مرجانی مثل کشور من فرصتی برای وعده‌هایی که روی کاغذ داده می‌شود، ندارند.»

کشورهای آفریقایی نیز که کمترین سهم را در افزایش دمای زمین داشته‌اند، اما بیشترین لطمه را از پیامد آن خواهند خورد، از جهان خواسته‌اند که به فوریت به امداد آن‌ها بشتابند.

پرزیدنت محمدو ایسوفو، رئیس جمهوری نیجر که بخشی از منطقه ساحل در جنوب ناحیه «صحرا» است، گفت: «ما ضمن حمایت از راه‌حل‌هایی که بر احترام به طبیعت مبتنی است، از سلامت مردممان هم مراقبت می‌کنیم.» انتظار می‌رود دمای منطقه «صحرا» تا ۱.۵ برابر میانگین دما در سایر نواحی جهان افزایش یابد. 

پرزیدنت اوهورو کنیاتا، رئیس جمهوری کنیا که در گردهمایی سال گذشته گفت کشورش تنها منطقه آفریقا بوده است که هفتاد و پنج درصد مجموع سوختش را از منابع پایدار تامین کرده است، گفت: «خانه جهانی ما که محل زندگی میلیون‌ها جانور کوچک و بزرگ خداوند است، به آرامی می‌میرد.» 

او افزود:«جهان ما در آرزوی آن است که از نابودی آن جلوگیری کنیم.»

اسوشیتدپرس

© The Independent

بیشتر از جهان