در افغانستان اشرف غنی، رئیس‌جمهور کشور منتظر رأی مجلس به تعدیل قانون ثبت‌احوال نفوس نماند و فرمانی صادر کرده است که برای نخستین بار در تاریخ این کشور درج نام مادر در شناسنامه فرزند را الزامی می‌کند.

پیش‌تر کمیته قانون‌گذاری و بعد تمام کابینه به‌اضافه کردن نام مادر در شناسنامه‌های افغان‌ها رأی داده بودند.

اما این طلسم شکنی که در پی پیکارهای گسترده فعالان حقوق بشر صورت گرفت،‌ داد گروه‌های بنیادگرا را درآورده است.

در تازه‌ترین مورد سید اکبر آقا، وزیر عدلیه رژیم پیشین طالبان در سخنرانی در حمایت از صلح در غرب کشور گفت که ذکر کردن نام مادر در شناسنامه را بی‌غیرتی و بی‌ناموسی می‌داند.

او در گردهمایی در هرات افزود:‌«این‌که نام مادر در شناسنامه درج می‌شود برای ملت و مردم افغانستان خیلی باعث بی‌ننگی و بی‌ناموسی است. ذکر نام مادر بی‌ننگی است. فکر می‌کنم که خیلی افغان‌ها نمی‌خواهند که نام مادرشان درجه تذکره شود. این مسئله در کابینه تائید شده است، اما به پارلمان می‌رود.»

این شدیدترین دیدگاه علیه افتخار به نام مادر و درج آن در شناسنامه‌های افغان‌ها است. در همین جلسه شماری از شهروندان هرات علیه موضع وزیر پیشین دادگستری طالبان اعتراض کرده و نظر او را با زندگی در قرن بیست و یکم در تضاد خواندند.

عبدالحکیم، یک شرکت‌کننده این مراسم می‌گوید که این نظر سید اکبر آقا دیدگاه جلسه نبوده است و در اقلیت قرار دارد.

در کابل و دیگر شهرهای افغانستان به‌ویژه زنان از این اقدام دولت افغانستان قدردانی کرده‌اند. برخی مانند امید شریفی نام خود را با اضافه کردن اسم مادر در توییتر مزین کرده‌اند. حساب تائید شده این کاربر فعال مدنی حالا شده است: امید حفیظه شریفی.

مریم سما، نماینده مجلس افغانستان و یکی از این فعالان از تأثیر کارزار گروهی زنان بر تصمیم‌گیری دولت نیز ابراز خرسندی کرده است. او می‌گوید: «مبارزاتمان نتیجه داد. مبارک همه، به‌خصوص کسانی که تلاش‌هایی بی‌دریغ کردند. آنچه مهم‌تر است تطبیق و فراهم کردن بسترهای فرهنگی برای هضم و پذیرش این مسئله است. برای تحقق این امر همکاری بیشتر جامعه مدنی، رسانه‌ها، فعالین حقوق بشر به‌خصوص زنان و هر شهروند مسئول این جامعه را خواهانم.»

زهره بهمن، دیگر فعال حقوق زن ساکن در کابل هم در توییتر نوشت: «نوشتن نام مادر در شناسنامه حرکت جالب و تابوشکنی است. چقدر خوب که ده سال بعد مردهای افغانستان از گفتن نام مادر خود کمتر ننگ داشته باشند. حرکت مهم بعدی به نظرم گرفتن حق تابعیت، شناسنامه و گذرنامه فرزند به اعتبار شناسنامه مادر است. به امید روزی که دخترانم به اعتبار شناسنامه من شناسنامه بگیرند.»

صدیق صدیقی سخنگوی ریاست جمهوری نیز درباره جزییات فرمان ریاست جمهوری می‌گوید: «رئیس‌جمهور غنی طی فرمانی ایزاد و تعدیل در برخی از مواد قانون ثبت‌احوال نفوس را که از سوی کابینه دولت جمهوری اسلامی افغانستان تصویب گردیده بود توشیح کرد.  بر بنیاد این فرمان ریاست جمهوری، نام مادر به گونه رسمی در شناسنامه در کنار سایر مشخصات فردی درج می‌گردد.»

در ماه‌های اخیر این تلاش‌ها جدیت و شدت بیشتری گرفت تا دولت افغانستان اول ماه جاری میلادی اعلام کرد که حاضر است حق نام مادر در شناسنامه را به رسمیت بشناسد.

کمیته قوانین کابینه افغانستان طرح تعدیل قانون ثبت‌احوال نفوس را تائید کرده که پس از درخواست بسیاری از فعالان حقوق زن، نام مادر در شناسنامه درج می‌شود. این طرح بعد مورد تائید کل کابینه قرار گرفت و حالا هم مهر ریاست جمهوری را در خود دارد.

فعالان حقوق زن با راه‌اندازی کارزاری مجازی به نام «نامم_کجاست؟» خواهان درج نام مادر در شناسنامه و دیگر اسناد دولتی شده بودند.