از روز ۲۵ ژوئیه، صدها تن سوخت از یک کشتی فله‌بر ژاپنی به نام «ام‌وی واکاشیو» در نزدیکی ساحل موریس – کشوری جزیره‌ای در اقیانوس هند – نشت کرده‌است. این کشتی از سنگاپور راهی برزیل بود که در یک صخره مرجانی در فاصله ۱۶۰۰ متری راس جنوبی موریس به گل نشست، و گزارش شد که ناخدای کشتی در آن زمان سرگرم برگزاری مراسم جشن تولدش بود. حالا که لاشه کشتی به دو نیم شده، وضع بدتر شده‌است. در تلاش برای مهار نشت، مقدار زیادی از سوخت کشتی به بیرون پمپاژ شده، اما نشت سوخت از لاشه کشتی ادامه دارد و خطر یک فاجعه زیست‌محیطی را در آب‌های موریس به وجود آورده‌است.
مناطق ساحلی موریس، محل صخره‌های مرجانی با شهرت جهانی و محلی امن برای آبزیان کمیاب است. کنوانسیون یونسکو در رامسر، زمین‌های آبگیر موریس را دارای اهمیت بین‌المللی عنوان کرده، زیرا زیستگاه گیاهان و جانوران منحصربه‌فردی است. اهمیت اکولوژیکی موریس و جایگاه آن به عنوان یک جاذبه توریستی محبوب، توجه خاصی را به این حادثه جلب کرده و آن را زیر ذره‌بین برده‌است.

ابعاد نشت سوخت

کشتی حامل حدود ۴ هزار تن سوخت (مازوت، گازوئیل و انواع روانساز) بود، که تخمین زده می‌شود تا کنون هزار تن آن نشت کرده‌باشد. اکیپ‌های پاکسازی توانسته اند تا ۳ هزار تن سوخت را به کشتی دیگری منتقل کنند، اما باور می‌رود که ۹۰ تن سوخت در زمان دو نیم شدن کشتی در روز ۲۲ اوت هنوز در آن بود.

در مقایسه با دیگر نشت‌های نفتی دریایی در گذشته – مانند نفتکش اکسون والدز که ۳۷ هزار تن نفت از آن به آب‌های آلاسکا نشت کرد، یا حادثه چاه دریایی «بی چی دیپ واتر هرایزن» که در آن ۴۹۲ هزار تن نفت به خیلج مکزیک ریخت – هزار تن سوخت حجم زیادی به شمار نمی‌آید. اما با توجه به اکوسیستم دریایی ظریف و گونه‌گون موریس، انتظار می‌رود آسیب این نشت به همان شدت باشد و تا سال‌ها ادامه یابد.

 یک شرکت تحلیلگر آمریکایی به نام «اورسا اسپیس سیستمز» که از داده‌های راداری ماهواره‌ها برای سنجش مقدار نفت در آب استفاده می‌کند دریافت که این نشست در روز ۱۱ اوت، منطقه‌ای به وسعت ۲۷ کیلومتر مربع را پوشانده بود. در نتیجه، هزاران گونه جانوری در خطر غرق شدن در این آلودگی‌اند. نشت نفت می‌تواند بر سلامت اکوسیستم‌های شکننده صخره‌های مرجانی، گیاه کرنا، پرندگان دریایی، لاکپشت‌ها، ماهی‌ها، دلفین‌ها، وال‌ها و صدف‌ها تاثیر بگذارد. نفت به سیستم تنفسی، دستگاه ایمنی و قابلیت زاد و ولد این جانوران آسیب می‌زند. اینها گذشته از تاثیر زیانبار نشت نفت بر اقتصاد و امنیت غذایی موریس است.

به گفته کارشناسان، گونه‌های جانوری یا گیاهی مورد تهدید، اکنون بیشتر با خطر انقراض روبه‌رو هستند و ارزیابی تاثیر کامل نشت نفت بر زنجیره‌های تامین خوراک، زمان می‌برد. پراویند جیوگناوت، نخست وزیر موریس، در کوشر وضع اضطراری اعلام کرده و برای پاکسازی لکه نفتی خواهان کمک بین‌المللی شده‌است.

 تاثیر حادثه بر سوخت‌های فسیلی و کشتی‌رانی

این حادثه نقطه سیاه دیگری در کارنامه زیست‌محیطی صنعت سوخت فسیلی است و احتمالا فشار برای استفاده از سوخت‌های جایگزین – به‌ویژه در کشتی‌رانی – را افزایش خواهد داد. کشتی‌ها ۵ درصد از کل نفت جهان را مصرف می‌کنند و سوخت‌های سنگین‌تر و آلوده‌تری به کار می‌برند. از این گذشته، کشتی‌ها در معرض خطای انسانی اند که در طول تاریخ منجر به نشت‌های بزرگی شده‌است. گرچه سازمان بین‌المللی دریانوردی گام‌هایی برای برخورد با مسئله آلودگی برداشته – مثلا الزام کشتی‌ها به استفاده از سوخت‌هایی با میزان گوگرد کمتر – اما این اقدام بسیار کمتر از حد کافی شمرده می‌شود.

گروه‌های زیست‌محیطی خواهان تغییرات بیشتر برای کنار گذاشتن سوخت‌های فسیلی شده‌اند. در حال حاضر، برای کشتی‌ها، سوخت‌های جایگزین اندکی وجود دارد (از قبیل هیدروژن و گاز طبیعی)، اما این سوخت‌ها بسیار گران‌تر از سوخت‌های فسیلی اند و کمتر کاربردی‌اند. حوادثی مانند نشت واکاشیو و آسیب ماندگار زیست‌محیطی آنها احتمالا ابتکارهایی برای سرمایه‌گذاری در گزینه‌های کمتر آلاینده و تبدیل آنها به سوخت رایج را در اولویت قرار خواهد داد.

همزمان، برخی کارشناسان پیشنهاد کرده‌اند مناطق مشخصی برای ورود کشتی‌ها ممنوعه اعلام شوند، از جمله جزایر آسیب پذیر و زیستگاه‌های آنها. در این مورد، موقعیت موریس آن را در معرض خطر بیشتری قرار می‌دهد، زیرا بر سر راه خط کشتی‌رانی از دماغه جنوبی آفریقا و مدخل شمالی تنگه مالاکاست، که اقیانوس‌های هند و آرام را به هم وصل می‌کند. این مسیر برای حمل و نقل میان بازهارهای بزرگ و مراکز صنعتی در آسیا و مناطق سرشار از منابع طبیعی مانند غرب آفریقا، آمریکایی لاتین، یا بازارهای اروپا و آمریکای شمالی، امتیازات اقتصادی زیادی در بر دارد.