دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا اهل سخن و سخنرانی نیست. نه این که حرف نمی‌زند، بلکه اکثراً بی‌محابا حرف می‌زند و پروای رنجش خاطر متحدان و مخالفان خود را ندارد. چه در مبارزات انتخاباتی و چه در دو سال و اندی ریاست جمهوری، ترامپ در هیچ تریبونی از بیان صریح و بی‌پرده نظریات خود حذر نکرده و کم نیاورده است. از همین رو وقتی نوبت سخنرانی او در مناسبت‌های تاریخی، سخنرانی سالانه در کنگره آمریکا، نشست‌های سران پیمان ناتو، مجمع عمومی سازمان ملل متحد و یا هر همایش بزرگ بین‌المللی دیگر می‌رسد، انتظار همگان، بر حسب تجربه، این است که ترامپ بار دیگر با سخنان جنجال بر‌انگیز خود قطعاً دستاویزی به یک ماجرای رسانه‌‌ای می‌دهد؛ طعن و تهدیدی به نشانی هم‌پیمانان آمریکا می‌فرستد و از حریفان دموکرات خود عقده‌گشایی می‌کند.
ترامپ اما با سخنرانی دیروز خود در هفتاد و پنجمین سالگرد نبرد نرماندی و مراسم یادبود از قربانیان آزاد سازی فرانسه از اشغال نیروهای آلمان نازی، در ژوئن ۱۹۴۴، همه را شگفت‌زده کرد. رئیس جمهوری آمریکا بر خلاف گمانه‌زنی‌ها و پیش‌بینی‌های کارشناسان رسانه‌‌ای، سنجیده و حساب شده سخن گفت، به کسی نتاخت؛ اتحاد تاریخی ایالات متحده با هم‌پیمانان اروپایی این کشور را ستود و قربانی شدن ده‌ها هزار سرباز آمریکایی و نیروهای متفقین را قربانی برای بقای آزادی خواند. او گفت آنهایی که در سواحل نرماندی جنگیدند و قربانی شدند، در واقع این قطعه زمین را دوباره به تمدن برگرداندند و ما برای همیشه مدیون آنها هستیم.
دونالد ترامپ در بخش دیگری از سخنان‌اش نبرد در برابر «استبداد شرور آلمان نازی» را «جنگ خیر در برابر شر» خواند؛ جنگی که به گفته او در آن هزاران جوان روستا‌ها و شهرهای آمریکا دور از خانه و کاشانه‌شان، جان‌های خود را برای آزادی هزینه کردند. رئیس جمهوری آمریکا همچنین گفت که سربازان آمریکایی نه تنها مسؤلیت‌های یک سرباز را بعهده داشتند، بلکه اعتماد و ایمان جهان را نیز بر دوش می‌کشیدند. ترامپ با صبوری و شکیبایی – ویژگی‌های که کم‌تر از او در مناسبات‌های بین المللی دیده می‌شود – به بازخوانی داستان پرماجرای چند کهنه‌سرباز جنگ دوم جهانی، که در مراسم یادبود حضور داشتند، پرداخت و با گرمی و صمیمت یک‌جا با امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه، دست آنها را فشرد و آنها را «افتخار ملت و شکوه جمهوری» خواند.
بازتاب و پیامدهای سخنرانی رئیس جمهوری آمریکا هم در سطح داخلی و هم در سطح بین المللی مهم است. در حالی که روابط ایالات متحده با هم‌پیمانان اروپایی این کشور شاهد افت و خیزهای زیادی در ماه‌های اخیر بوده است، سخنرانی حساب‌شده ترامپ در هفتاد و پنجمین سالگرد نبرد نرماندی می‌تواند نشانه امیدوار کننده‌ای از برگشت ثبات و تقویت هم‌پیمانی تاریخی با اروپا در سیاست خارجی ایالات متحده باشد. سیاست‌مداران جریان اصلی و لیبرال‌ها در اروپا، ادبیات ملی‌گرایانه ترامپ را تهدیدی به مناسبات تاریخی این کشورها با واشنگتن می‌دانند. به ویژه این که حضور دونالد ترامپ در عرصه سیاست جهان باعث شده است که ملی‌گرایان دست راستی در اروپا نیز منسجم‌تر و قدرتمندتر عمل کنند. پیروزی قابل ملاحظه نامزدان راست‌افراطی در پارلمان اروپا نشانگر رشد جریان ملی‌گرا در این قاره است. در چنین شرایطی، رویکرد ترامپ به گفتمان‌های تاریخی نظم سیاسی پس از جنگ دوم جهانی و تکریم اتحاد ایالات متحده با اروپا، به هر مناسبتی، یک گام به پیش است. بنابراین، ترامپ برای نخستین بار آن‌گونه که اروپایی‌ها انتظار داشتند، ظاهر شد.
واکنش‌های همگانی به سخنرانی ترامپ در آمریکا نیز برخلاف معمول مثبت بوده است. کارشناسان و تحلیلگرانی که هر روز با ترامپ و ماجراهای او درگیر هستند، به طور بی‌سابقه‌ای از این که رئیس جمهوری شبیه «یک رئیس جمهوری واقعی» در نرماندی ظاهر شد، خوشحال‌اند. رهبران دموکرات قطعا آخرین کسانی خواهند بود که به «جامع و کامل بودن» سخنرانی رئیس جمهوری اذعان کنند، اما استقبال همگانی از سخنرانی نرماندی، موقعیت رئیس جمهوری را در نظر سنجی‌های آینده بهتر می‌کند. ترامپ هم اکنون نیز به لطف اقتصاد رو به رشد، پایین بودن نرخ بیکاری و به‌رغم تبلیغات یکدست و بی وقفه رسانه‌های لیبرال، در وضعیت مناسبی قرار دارد و پیش‌‌بینی می‌شود شانس بالایی برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ داشته باشد.
جالب آن است که به رفتار خوب ترامپ در عرصه داخلی و بین‌المللی به دشواری می‌توان دل‌بست. او به سادگی می‌تواند کاهی را که خرمن کرده است با یک یا چند توئیت بر باد دهد. البته پس از سخنرانی نرماندی هنوز دست ترامپ به توتیتر نرسیده است.
