کتمان خشونت خانگی در ایران

دولت از افزایش سه برابری خشونت می‌گوید، نیروی انتظامی رد می‌کند

طی تازه‌ترین آمار و اطلاعات سازمان بهداشت جهانی، از هر سه زن، یک زن در معرض خشونت جسمی یا جنسی است- Patrick BAZ / Abaad / AFP

سردار اشتری، فرمانده نیروی انتظامی با رد «افزایش» آمار مربوط به خشونت خانگی در دوران کرونا در ایران، گفته است: «خوشبختانه هیچ آمار قابل ملاحظه‌ای در این خصوص نداشته‌ایم.» این گفته آقای اشتری در حالی عنوان می‌شود که روز ۲۳ فروردین، بیشتر از یک ماه قبل، بهزاد وحیدنیا، مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی کشور، از افزایش سه برابری آمار اختلاف‌های بین زوج‌ها خبر داده بود.

در عین حال، عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی نیز به تازگی از افزایش ۲۶ درصدی خشونت خانگی در ایام کرونا نسبت به سال قبل، تنها در یکی از استان‌های ایران خبرداد. 

ناهید تاج‌الدین، با اشاره به این که بیش از ۸۰ درصد قربانیان خشونت‌های خانگی زنان هستند، در گفت‌وگو با خبرگزاری برنا عنوان کرد: «در سال‌های جاری خشونت‌های خانگی ۲۰ درصد افزایش داشته است. برای مثال در اصفهان بر اساس برخی تحقیقات، خشونت علیه زنان در ایام کرونا، ۲۶ درصد نسبت به مدت مشابه سال پیش افزایش داشته است.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

از سوی دیگر، رئیس اداره بهزیستی میبد نیز می‌گوید: «از زمان شیوع بیماری کرونا در اوایل اسفند سال ۹۸ تاکنون، تعداد تماس‌ شهروندان شهرستان با اورژانس اجتماعی این نهاد در ارتباط با موضوع همسرآزاری، کودک‌آزاری و اقدام به خودکشی، ۲۰ درصد افزایش یافته است.»

نبود آمار دقیق در خصوص خشونت‌های خانگی در ایران همواره مورد بحث و اعتراض جامعه شناسان و کنشگران اجتماعی بوده است. 

در شرایطی یک عضو ارشد نیروی انتظامی در ایران «افزایش» خشونت خانگی در دوران شیوع کرونا را رد می‌کند که آمارهای بیشتر، نشان از افرایش خشونت‌ها در ایران و در همه دنیا دارد. چراکه با تغییر شرایط زندگی در ماه‌های اخیر، بحران‌های اقتصادی پیش‌آمده، شرایط روانی و بحران‌های روحی و از بین رفتن فضای امن خصوصی افراد، می‌تواند به فشارهای روانی منجر شود و افرادی که توان مدیریت این فشارها را ندارند، احتمال بیشتری دارد که دست به خشونت بزنند و آسیب‌های روانی را گسترش دهند. 

نیویورک تایمز نیز به‌تازگی در گزارشی از افزایش خشونت‌های خانگی در دوران قرنطینه به دلیل بیماری کووید-۱۹ نوشته است.

از سوی دیگر، روان‌درمانگران و کارشناسان امور بهداشت روانی در ایران نیز طی مصاحبه‌های مختلف، با اعلام دیدگاه‌های خود در خصوص علل وجود خشونت خانگی و عوامل تاثیرگذار بر افزایش آن، به خصوص در دوران قرنطینه به دلیل شیوع کرونا، همواره بر افزایش خشونت خانگی در این دوران تاکید داشته‌اند. 

در گزارشی در خبرگزاری ایسنا، دکتر یاسردادخواه با برشمردن دلایل افزایش خشونت خانگی در دوران شیوع کرونا با اشاره به بالا بودن آمارها در سطح جهان، عنوان کرده است: «آمار افزایش خشونت‌های خانوادگی در کشورهای مختلف حاکی از کم‌حوصلگی، کم‌تحملی، اضطراب و افسرگی، و در نهایت فشار روحی و اقتصادی ناشی از کرونا و قرنطینه است.»

آقای دادخواه می‌گوید: «تحقیقات مختلف نشان داده‌اند، زمانی که افراد دچار افسردگی یا تنش‌های روحی می‌شوند، غالبا در خانواده نقش مورد انتظار را نشان نمی‌دهند و دچار پرخاشگری یا انزواطلبی می‌شوند.»

در ایران، ابزارهای حمایتی برای قربانیان خشونت وجود ندارد و دولت همواره در تلاش مخفی نگه داشتن آمار مربوط به خشونت در همه بخش‌های آن بوده است. در خصوص زنان و کودکان نیز به دلیل نبود آموزش کافی و درست برای تشخیص آنچه خشونت نامیده می‌شود، زنان و کودکان آسیب بیشتر می‌بینند و قدرت دفاع از خود ندارند. شیوه‌های خودمراقبتی نیز به دلیل نبودِ شناخت و پنهانکاری‌های دولت، به افراد آموزش داده نشده است. 

در گزارش تازه‌ای از نیویورک تایمز با عنوان «بحران جدید کووید-۱۹، افزایش جهانی خشونت خانگی را دربرداشته است»، آمده است: «ایجاد محدودیت‌های پیش آمده  با هدف جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، احتمال خشونت خانگی را بیشتر، شدیدتر، و خطرناک می‌کند.»

بر اساس گفته‌های مارینا هستر، روانپزشک از دانشگاه بریستول، که در خصوص «روابط مبتنی بر سوءاستفاده‌» مطالعه و تحقیق می‌کند: «خشونت خانگی زمانی افزایش می‌یابد که خانواده‌ها زمان بیشتری را با هم سپری می‌کنند؛ مثل تعطیلات کریسمس، مسافرت‌ها و تابستان.» 

چندی پیش سازمان ملل متحد خواستار اقدام فوری برای مقابله با افزایش خشونت خانگی در سراسر جهان شد. 

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در توییتر خود نوشت: «من از همه دولت‌ها می‌خواهم که ایمنی زنان را در اولویت در دوران کرونا قرار دهند.»

وی پیش‌تر نیز در پیامی ویدیویی، نسبت به افزایش خشونت علیه زنان هشدار داده بود و گفته بود که بسیاری از زنان در خانه‌شان که قرار است امن‌ترین مکان‌شان باشد، با خشونت مواجهند.

طی تازه‌ترین آمار و اطلاعات سازمان بهداشت جهانی، از هر سه زن، یک زن در معرض خشونت جسمی یا جنسی است، شایع‌ترین موارد نقض حقوق بشر در جهان، مربوط به زنان است، و بسیاری از دولت‌ها اعلام کرده‌اند که آمار خشونت خانگی در دوران قرنطینه افزایش داشته است. این در حالی است که بدنه انتظامی دولت در ایران که می‌تواند با انتشار درست و صحیح آمار، راه را برای افزایش خشونت مسدود کند، همواره با رد هرگونه آماری کوشیده است تا چنین مواردی را در پرده نگاه دارد. 

بهزاد وحیدنیا، مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی کشور، در خصوص تشدید خشونت در دوران قرنطینه می‌گوید: «برخی از زنان در روابط ناسالم و خشونت‌آمیز قرار داشتند، اما امکان جدا شدن از این محیط را برای ساعاتی، به‌منظور کار، ملاقات با دوستان و اقوام داشتند. اما در شرایط قرنطینه، لاجرم باید با آزارگر خود در یک خانه باشند و فشارهای روانی و اقتصادی حاکم بر جامعه می‌تواند آستانه تحمل افراد را تحت تاثیر قرار دهد و در نتیجه، حتی افرادی که تا قبل از این تجربه آزار نداشته‌اند، ممکن است مورد آزار قرار بگیرند.»

بیشتر از